Vị thế của cựu Phó Tổng thống Mike Pence trong cuộc bầu cử năm 2024 đang khó đoán hơn hơn bao giờ hết, khi ông nói sẵn sàng cân nhắc nếu Ủy ban ngày 6 Tháng Một có lời mời ông ra trước ủy ban.
Các thành viên chủ chốt của Ủy ban Hạ viện điều tra cuộc nổi dậy ngày 6 Tháng Một, 2021 đang gây áp lực lên cựu Phó Tổng thống Mike Pence, người mà những kẻ bạo loạn ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump đòi “treo cổ”. Nếu xuất hiện trước Ủy ban 6/1, Pence sẽ trở thành nhân chứng cao cấp nhất trong cuộc điều tra. Tuy nhiên, khi để ngỏ khả năng xuất hiện trước Ủy ban 6/1, cựu Phó Tổng thống cũng đưa ra cảnh báo về đặc quyền hành pháp và sự phân tách quyền lực có thể là lý do để ông từ chối.
Theo CNN, một số người cho rằng việc Pence xuất hiện trực tiếp trước ủy ban hoặc trên video sẽ là một rủi ro chính trị quá lớn đối với một ứng cử viên tổng thống. Bằng chứng là trong mùa bầu cử giữa kỳ năm nay, những ứng cử viên thách thức Trump về cuộc bạo loạn 6 Tháng Một thường bị thua. Ngoại lệ nổi bật là ở tiểu bang Georgia, nơi Thống đốc Brian Kemp, người được Pence ủng hộ, thắng cuộc tranh cử sơ bộ trước đối thủ được Trump hậu thuẫn.
Tuy nhiên, Dân biểu Adam Schiff (Dân chủ-California), thành viên Ủy ban 6/1, đánh giá cao việc Pence có thể ra làm chứng. Phó chủ tịch ủy ban, Dân biểu Liz Cheney (Cộng hoà-Wyoming) cũng nói về khả năng Pence xuất hiện trước ủy ban. Bà nhận định trên chương trình “This Week” của kênh ABC News vào Chủ nhật: “Khi đất nước trải qua điều gì đó nghiêm trọng như thế này, tất cả những ai có thông tin đều có nghĩa vụ bước tới. Vì vậy, tôi hy vọng ông Pence sẽ làm được điều đó và hiểu tầm quan trọng của việc người dân Mỹ phải biết tất cả những gì đã thực sự xảy ra ngày hôm đó”. Hiện chưa có dấu hiệu công khai nào cho thấy lời mời chính thức của ủy ban đã được gửi đến Pence.
Trong gần hết nhiệm kỳ tổng thống của Trump, Pence là một cộng sự trung thành. Nhưng trong các cuộc vận động chính trị gần đây, Pence có vẻ đang tìm cách tăng tỷ lệ người ủng hộ trong đảng để cứu lấy tương lai chính trị của mình. Cựu phó tổng thống thường nhắc lại những “công lao” được xem là thành tựu của nhiệm kỳ Trump/Pence, nhưng ông lại tự tách mình ra khỏi cuộc giành quyền lực sau bầu cử tổng thống. Ông thường nhấn mạnh “đảng cần nhìn về phía trước chứ không phải quay lui” như ngầm phê phán nỗi ám ảnh dai dẳng của Trump về cuộc bầu cử năm 2020. Những ngày gần đây, Pence còn phải cân bằng giữa việc ủng hộ FBI trong cuộc lục soát tư dinh Trump hay đứng về phe một số nhân vật GOP chỉ trích Bộ Tư pháp.
Hiện Ủy ban 6/1 chuẩn bị quay lại các phiên điều trần vào Tháng Chín hầu làm rõ thêm trách nhiệm của Trump. Có tin ủy ban đang tập trung tìm hiểu xem liệu nội các của Trump có thảo luận sâu về việc viện dẫn Tu chính án thứ 25 để loại bỏ một tổng thống được bầu (tức Joe Biden), một kế hoạch vi hiến mà Pence đã bác bỏ. Ủy ban cũng có vẻ quan tâm đến lời khai của những người chứng kiến trực tiếp hành vi của Trump bên trong chiếc SUV của tổng thống mà theo lời khai “nghe đồn” của một nhân chứng thì ông yêu cầu lái xe đến Điện Capitol khi những người ủng hộ ông đang tập trung ở đó.
Nếu Pence chấp nhận xuất hiện trước ủy ban thì đây sẽ là chiến thắng quan trọng nhất của ủy ban cho đến thời điểm này, vì Pence biết rõ những gì “vòng bên trong” của Trump và những người xung quanh cựu tổng thống bàn bạc cho một kế hoạch “truất phế” Tổng thống tân cử Biden.
