Các giám đốc điều hành của mạng xã hội Twitter cáo buộc (mà không đưa ra bằng chứng) rằng hơn nửa tá phóng viên đã gây nguy hiểm cho chủ sở hữu của Twitter bằng cách chia sẻ vị trí của Musk trên tài khoản của họ. Nhưng xem xét các tweet bị “kết tội” cho thấy không hề có bằng chứng về cáo buộc.
Cú sốc tối thứ Năm
Twitter đã đình chỉ tài khoản của hơn nửa tá nhà báo CNN, New York Times, The Washington Post và một số hãng tin khác vào tối thứ Năm, 16 Tháng Mười Hai, khi tỷ phú Elon Musk cáo buộc các phóng viên “về cơ bản đang chấm tọa độ ám sát” (posting “basically assassination coordinates”) nhằm vào đương sự và gia đình đương sự qua các tweet của họ! Nhưng tờ The Washington Post không tìm ra bằng chứng nào cho thấy có phóng viên nào đã làm như thế. Lệnh đình chỉ được thực hiện bất ngờ mà không có cảnh báo hoặc giải thích trước.
Hành động này diễn ra một ngày sau khi Twitter thay đổi chính sách chia sẻ “thông tin vị trí trực tiếp” và đình chỉ một tài khoản, được gọi là @elonjet, với lý do “sử dụng dữ liệu chuyến bay công khai để chia sẻ vị trí máy bay riêng của Musk”. Trong số nhà báo bị đình chỉ có cả phóng viên công nghệ Drew Harwell của The Washington Post, người đã đưa tin về sự thay đổi chính sách của Twitter kèm theo tuyên bố của Musk rằng ông và gia đình đã gặp nguy hiểm do bị chia sẻ vị trí.
Twitter đã không trả lời trực tiếp các câu hỏi về việc đình chỉ, nhưng Musk ám chỉ trên Twitter (không đưa ra bằng chứng) rằng các nhà báo bị khóa tài khoản vì đã tiết lộ thông tin cá nhân về gia đình ông. “Chỉ trích tôi cả ngày là hoàn toàn ổn, nhưng chấm tọa độ vị trí thời gian thực của tôi và gây nguy hiểm cho gia đình tôi là không được” – Musk tweet vào cuối ngày thứ Năm.
Phóng viên công nghệ Drew Harwell, người có những tweet gần đây đề cập đến lệnh cấm tài khoản @elonjet và sự gia tăng của các thuyết âm mưu trên Twitter, phát hiện mình không thể đăng nhập tài khoản cá nhân vào khoảng 7g30 tối thứ Năm. “Harwell đã bị trục xuất khỏi Twitter mà không có cảnh báo hay giải thích chỉ vì ông đưa một bản tin thật về Musk – Sally Buzbee, biên tập viên điều hành của The Washington Post viết – Nhà báo của chúng tôi nên được phục hồi tài khoản ngay lập tức”.
Ít nhất tám nhà báo khác đã bị đình chỉ vào tối cùng ngày, gồm cả phóng viên công nghệ Ryan Mac của The New York Times, tương tự phóng viên Donie O’Sullivan của CNN. Matt Binder, phóng viên của Mashable, cũng bị. Cùng chung “cảnh ngộ éo le” là tài khoản của nhà báo độc lập Tony Webster; cựu phóng viên MSNBC Keith Olbermann; phóng viên Micah Lee của Intercept; Steve Herman, trưởng nhóm phóng viên thời sự quốc gia của Đài Tiếng nói Hoa Kỳ; và Aaron Rupar, cây viết của Substack với gần 800,000 người theo dõi trên Twitter.
Nhập nhằng “bảo vệ quyền tự do ngôn luận”
Anthony D. Romero, giám đốc điều hành của tổ chức nhân quyền Mỹ American Civil Liberties Union (ACLU) nêu ý kiến: “Không thể ngăn chặn quyền tự do ngôn luận trên Twitter bằng việc xóa tài khoản của các nhà báo quan trọng. Bản sửa đổi đầu tiên bảo vệ quyền này của Musk hóa ra là một điều tồi tệ. Tài khoản của họ nên được khôi phục ngay lập tức!”.
Theo hai cựu nhân viên tiếp xúc với nhân viên đang làm việc của Twitter, các tài khoản bị cấm đều được gắn nhãn “direction of Ella” (chỉ đạo của Ella) trong hệ thống nội bộ Twitter. Ella Irwin, người đứng đầu bộ phận tin cậy và an toàn (trust and safety) đã thực hiện nhiều mệnh lệnh của Musk kể từ khi Musk mua công ty Twitter vào cuối Tháng Mười và bắt đầu thay đổi loạt quy tắc dưới danh nghĩa “tự do ngôn luận”.
Musk đã tweet vào cuối ngày thứ Năm rằng việc đình chỉ sẽ kéo dài một tuần, nhưng một số phóng viên cho biết Twitter thông báo cho họ là bị cấm vĩnh viễn. Tối hôm đó, Musk đã thực hiện một cuộc thăm dò trên Twitter là nên khôi phục các tài khoản bị tạm khoá vào lúc nào, nhưng ông đã khôi phục lại ngay sau khi nhiều nhà báo được hỏi nói rằng ông nên làm như vậy ngay lập tức. Khoảng 11g30 tối thứ Năm, Musk tham gia một cuộc trò chuyện trên Twitter Spaces (giống như cuộc gọi hội nghị công khai) với một số nhà báo, gồm cả một số người bị khoá tài khoản và nhắc lại họ đã “bêu rếu” ông. Các nhà báo yêu cầu Musk trưng ra bằng chứng. Musk đột ngột rời cuộc gọi sau khoảng bốn phút.
Phản ứng
Musk mua Twitter với giá $44 tỷ vào cuối Tháng Mười và nhanh chóng hủy bỏ nhiều chính sách chống lại ngôn từ kích động thù địch và thông tin sai lệch của ban quản lý trước đó. Musk tuyên bố: “Chính sách mới của Twitter là tự do ngôn luận chứ không phải tự do tiếp cận”. Tuy nhiên, thực tế lại khác.
Vào thứ Tư, @elonjet bị đình chỉ vĩnh viễn bất chấp một dòng tweet từ Musk vài tuần trước đó cho biết rằng ông sẽ để nó hoạt động bình thường như một phần của cam kết tự do ngôn luận. Cùng ngày, một chính sách mới của Twitter “Cấm chia sẻ thông tin vị trí trực tiếp trên Twitter hoặc liên kết đến tuyến đường du lịch, địa điểm thực tế hoặc thông tin nhận dạng khác, khiến vị trí của một người bị tiết lộ, cho dù thông tin này được công khai”.
Tuy nhiên, không có dòng tweet nào từ các phóng viên bị đình chỉ đã tiết lộ vị trí của Musk hoặc gia đình ông. Tối thứ Năm, Dân biểu Lori Trahan (Dân chủ-Massachusetts) đã viết trên Twitter rằng nhân viên của bà đã gặp các quan chức Twitter cùng ngày hôm đó. “Họ nói với chúng tôi họ sẽ không trả đũa các nhà báo hoặc nhà nghiên cứu độc lập đã chỉ trích Twitter. Nhưng chưa đầy 12 giờ sau, nhiều phóng viên công nghệ đã bị trả đũa!”.
Ủy ban Bảo vệ Nhà báo ra tuyên bố viết: “Chúng tôi lo ngại về tin tức các nhà báo từng đưa tin về những diễn biến gần đây liên quan đến Twitter và Elon Musk đều bị đình chỉ tài khoản. Nếu hành vi này là trả thù thì sẽ là sự vi phạm nghiêm trọng quyền đưa tin của các nhà báo”.
