Năm ngoái, các đặc vụ liên bang thu giữ số lượng fentanyl cao nhất từ trước đến nay tại Big Apple, và trong số fentanyl bị tịch thu trên toàn quốc, thành phố New York chiếm 10%.
Đặc vụ của Cơ Quan Phòng Chống Ma Túy (Drug Enforcement Administration-DEA) trả lời CBS trong một cuộc phỏng vấn độc quyền, rằng đây là mối đe dọa lớn nhất mà họ từng thấy trong lịch sử. Với độc lực mạnh, gây nghiện cao, fentanyl trở thành “đại dịch” khiến gần 110,000 người Mỹ thiệt mạng, được nhiên trong đó New York chiếm nhiều nhất. Theo NYTimes.
Fentanyl là một trong những loại thuốc giảm đau opiod mạnh nhất, có tính gây nghiện cao, hơn heroin 50 lần và morphine 100 lần, rất dễ tìm ở New York. Đó cũng là nguyên nhân gây ra cái chết của hàng trăm ngàn người ở Mỹ vào năm 2022.
Năm 2023, DEA thu giữ 386 triệu liều fentanyl. Ngần ấy liều đủ sức giết chết hàng trăm triệu người Mỹ, trong khi gần 10% số ma túy này được tìm thấy ở New York. Chẳng thế mà Douglas Murray, nhà báo người Anh gọi tình trạng fentanyl tràn lan ở thành phố New York như là một “đại dịch,” sau khi ông mất một năm trời để tìm hiểu về thực trạng ma túy trên khắp nước Mỹ.
Một buổi tối, Murray đến trung tâm OnPoint ở New York, một trong số các địa điểm cho phép người nghiện mang ma túy đến dùng. Ở đây có sự giám sát của nhân viên chuyên môn, nhằm tránh người dùng quá liều bị sốc thuốc. Tuy cho phép dùng dưới sự kiểm soát, nhưng trung tâm như OnPoint cũng chỉ đang trong giai đoạn thí điểm, người chống, người ủng hộ.
Ở bên ngoài trung tâm, ông thấy nhiều người đang sử dụng fentanyl trên đường phố. Họ là những con nghiện gặp vấn đề với các loại ma túy nguy hiểm nhất.
Lúc trời nhá nhem tối, Murray được một người nghiện dẫn đến công viên đối diện trung tâm để gặp người “cung cấp hàng.” Số người đứng xếp hàng mua ma túy dài chẳng khác gì người ta chen nhau mua nhu yếu phẩm lúc đại dịch COVID-19.
Mua xong là “chơi” luôn! Ngay giữa đường, một người đàn ông vén tay áo, thắt cánh tay, lấy ra một kim chích rồi quẹt bật lửa. Murray hỏi: “Anh chích gì vậy?” “Fentanyl chứ còn quái gì nữa!,” người đàn ông quắc mắt, trả lời.
“Sao không vô OnPoint? Ở đó… an toàn hơn,” Murray lại hỏi. “Trong đó đông như kiến, ra ngoài này thoải mái hơn,” người đàn ông vừa chích, vừa phê, vừa nói. Bỗng nhìn thấy ánh đèn xe cảnh sát nhấp nháy, gã nói Murray: “Đừng để mấy tay cớm đó vô đây nhe. Ơ mà thôi, họ chẳng quan tâm gì đâu. Đây là New York mà!”
Thấy người đàn ông bắt đầu nhẹ nhàng, Murray hỏi vì sao anh ta cứ phải dùng thứ gây chết người này, thì nhận được câu trả lời “Có nó, mọi nỗi đau biến mất. Ngày nào cũng đau, ngày nào cũng dùng. Thế thôi!”
Theo Liên Hợp Quốc, tỷ lệ sử dụng thuốc giảm đau opiod ở Bắc Mỹ cao hơn bất kỳ khu vực nào trên thế giới. Việc người dân có thể dễ dàng tìm mua các loại opiod là một trong những lý do dẫn đến tình trạng này.
Fentanyl hiện là “vấn nạn” trên toàn nước Mỹ, khi không chỉ ở các thành phố lớn mới có thể tìm thấy loại ma túy cực mạnh này. Thuốc được rao bán trên các trang mạng đen, thậm chí bán trên mạng xã hội. Chỉ cần làm theo hướng dẫn của một tay bán ma túy, Murray có thể truy cập vào một “hiệu thuốc trực tuyến,” nơi mọi loại ma túy đều có sẵn. Một số trang web còn quảng cáo về độ tinh khiết của sản phẩm, tặng kèm que thử khi giao hàng.
Năm ngoái, giới chức y tế New York khuyến cáo toàn bộ người dân mang naloxone bên mình để có thể cứu giúp những người sốc ma túy. Loại thuốc dạng xịt đường mũi này có thể lập tức khôi phục trạng thái thở bình thường cho người sử dụng ma túy, dùng thuốc giảm đau hoặc gây mê quá liều.
Một dược sĩ bán thuốc xịt naloxone ở Đại lộ Số 10 New York nói rằng naloxone có thể cứu người nghiện và cả người không rõ mình vừa dùng loại ma túy gì. “Đừng tưởng dùng heroin, cocaine, hay cần sa là an toàn, vì bây giờ fentanyl được tìm thấy trong mấy thứ gây nghiện đó. Bạn có thể vô tình dùng fentanyl và nếu dùng quá liều là coi như… xong!,” dược sĩ này nói.
Còn Murray thì đưa ra bình luận: “Việc khuyến cáo người dân mang naloxone bên mình nói lên rất nhiều điều. Nước Mỹ cần thức tỉnh, nhận ra những điều này không hề bình thường chút nào.”
