Không chỉ các cơ quan công quyền, giới báo chí cũng có thể trở thành mục tiêu của những kẻ quá khích vào thời điểm nước Mỹ lật trang với lễ đăng quang của tân Tổng thống Joe Biden ngày 20-1-2021. Sự căm ghét báo chí của các đối tượng ủng hộ ông Trump hình thành từ bốn năm qua và ngày càng nghiêm trọng. Báo chí, được miêu tả không chỉ là “fake news”, mà còn là “thế lực” “phá hoại” ông Trump và là nguyên nhân khiến ông Trump thua cuộc trong cuộc bầu cử…
Khi theo dõi cuộc trò chuyện trực tuyến về kế hoạch biểu tình tại loạt thủ phủ tiểu bang trước lễ nhậm chức tổng thống vào tuần tới, Seattle Times bắt gặp một mô tả rùng rợn dành các nhà báo: họ được gọi là “mục tiêu mềm” (soft target). Điều đó có nghĩa phóng viên đã được xác định là mục tiêu cần được tấn công! Nó cho thấy các tòa soạn phải chuẩn bị cẩn thận với những biện pháp phòng ngừa an toàn cho phóng viên tác nghiệp trên khắp nước Mỹ.
Tại các thủ phủ toàn quốc, Vệ binh Quốc gia đang được triệu tập, hàng rào được dựng lên… Không ai muốn thấy cảnh tấn công lặp lại tại trụ sở Quốc hội vào ngày 6-1-2021. Video ghi lại cảnh các nhà báo bị mắng chửi thô bạo vẫn còn mang lại cảm giác rùng rợn. Trên một cánh cửa ở trụ sở Quốc hội, những kẻ cuồng loạn đã viết nguệch ngoạc “Murder the media” (Giết quách bọn truyền thông).
Các phóng viên tại tờ Minneapolis Star Tribune đã trải qua một mùa hè nổi gai ốc khi họ tường thuật vụ bất ổn dân sự sau cái chết của George Floyd. Một số phóng viên bị bắn bằng đạn cao su, hơi cay hoặc thậm chí bị cảnh sát giam giữ – theo Suki Dardarian, phó chủ tịch tổng thư ký tòa soạn Star Tribune.
Tuần trước, những người tham gia cuộc tuần hành “Storm the Capitol” ở St. Paul (Minnesota) đã kéo đến tư dinh của Thống đốc Tim Walz. Tình hình hỗn loạn và căng thẳng đến mức ông thống đốc phải nhờ lính giúp đưa cậu con trai 14 tuổi của mình đến nơi an toàn. Hiện tại, mặt nạ phòng độc và áo chống đạn đã được cung cấp cho các nhà báo của Star Tribune, được giao nhiệm vụ đưa tin về loạt cuộc biểu tình có thể diễn ra vào ngày Tổng thống Joe Biden tuyên thệ nhậm chức.
Brian Carovillano, phó chủ tịch kiêm tổng thư ký tòa soạn Associated Press (AP), nói rằng, dù không phải nơi nào cũng có biểu tình vào ngày đăng quang 20-1-2021 nhưng AP đã chuẩn bị đưa tin tại tất cả 50 tiểu bang. “Sự an toàn của các nhà báo là ưu tiên số một của chúng tôi” – ông Brian Carovillano nói. “Chúng tôi dựa vào kiến thức chuyên môn của nhiều người có kinh nghiệm trong những tình huống nguy hiểm tương tự”.
Hầu hết tờ báo và cơ quan truyền thông nói chung đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tác nghiệp theo nhóm, khi đồng nghiệp làm việc thì người khác chịu trách nhiệm quan sát xung quanh để dò xét nguy hiểm tiềm ẩn. Họ phải ghi rõ các phương án và lối thoát hiểm và phải thường xuyên thông báo cho tòa soạn về sự thay đổi địa điểm.
Connor Radnovich của tờ Statesman Journal ở Salem (Oregon) cho biết, việc tác nghiệp một mình trong những thời điểm như thế này là điều rất không nên. Radnovich sẽ đưa tin các cuộc biểu tình tại bang Oregon (vào ngày đăng quang tổng thống 20-1). Radnovich biết võ tự vệ và cũng từng được huấn luyện để nhận ra các dấu hiệu cho thấy ai đó sắp bạo động.
Ở nhiều khu vực chiến sự, nhà báo chỉ cần mang thẻ hoặc đội mũ để được xác định là báo chí, giúp không bị nhầm với lính của phe đối phương. Trong khi đó, ngay tại nước Mỹ và ở ngay “trong nhà” mình, việc thể hiện dấu hiệu bạn là nhà báo sẽ khiến bạn tức thì trở thành mục tiêu bị tấn công! Tim Lambert, giám đốc tin tức của Đài phát thanh công cộng WITF-FM ở Harrisburg (Pennsylvania), cho biết thay vì đeo thẻ báo chí hoặc thiết bị nhận dạng bên ngoài, phóng viên của ông sẽ cất thẻ báo chí trong túi.
Ở Pennsylvania, nơi ông Joe Biden thắng Trump sít sao, giới chức chính quyền tiểu bang được khuyên nên nghỉ vào thứ Ba và thứ Tư tới. WITF-FM đã mua mũ bảo hiểm ván trượt, mặt nạ phòng độc, kính bảo vệ mắt, miếng đệm đầu gối, bộ sơ cứu và bình nước cho phóng viên của họ. Lambert cho rằng chưa đến mức phải trang bị tấm bảo vệ hay áo chống đạn nhưng nếu tình hình trở nên tệ hơn thì những phương tiện như vậy không thể loại trừ. Một hàng rào dài 6 feet (1,8 m) đã được lắp đặt xung quanh Tòa nhà Quốc hội ở Lansing (Michigan).
Tiểu bang này đã trở thành tâm điểm hoạt động của các phần tử cực đoan chống chính phủ. Bọn quá khích ở đây thậm chí còn muốn đảo chính và định bắt cóc bà Thống đốc Gretchen Whitmer. Hiệp hội Báo chí Michigan đã sắp xếp một vị trí an toàn trong Điện Capitol nếu các phóng viên cần rút lui khi gặp nguy hiểm.
Phần mình, phóng viên AP đã biết như thế nào là “murder the media”. Trong cuộc bạo động vô chính phủ ngày 6-1-2021 tại trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ, máy móc thiết bị của AP đã bị đánh cắp và phá hoại. Phóng viên ảnh John Minchillo bị những người quá khích tấn công thô bạo trước khi anh được kéo đến nơi an toàn. Minchillo trở lại tác nghiệp ngay sau đó, trong khi đồng nghiệp của anh, Scott Applewhite, vẫn bám sát diễn biến bên trong Phòng họp Hạ viện dù được thông báo phải rút lui…
John Hiner, phó chủ tịch phụ trách nội dung của MLive (liên minh kỹ thuật số đầu tiên của tám tờ báo ở Michigan), cho biết ông chưa bao giờ thấy có sự thù địch nhiều như vậy đối với giới báo chí. Một số phóng viên của MLive đã bị dọa giết chết. “Thành thật mà nói, điều này dễ gây nản nhưng nó không ngăn cản được sự cam kết của chúng tôi đối với những gì chúng tôi cần làm vì dân chủ. Nếu có gì đi chăng nữa thì điều đó cũng làm đậm thêm ý nghĩa rằng những gì chúng tôi làm là quan trọng” – John Hiner nói.
