Ngày 30 Tháng Mười, Nghiệp đoàn Công nhân Xe hơi Hoa Kỳ (United Auto Workers – UAW) cho biết họ đã đạt được một thỏa thuận dự kiến với General Motors (GM), vượt qua vài ngày “giông bão”, trong đó GM, Ford và Stellantis đồng ý với các điều khoản đi tới chấm dứt sáu tuần đình công. Thỏa thuận đang chờ phê duyệt. Theo ABC News.
Thỏa thuận mà Chủ tịch UAW Shawn Fain ký kết vào ngày sinh nhật lần thứ 55 của ông được mô phỏng theo những thỏa thuận đã thỏa thuận với các đối thủ cùng thành phố là Ford và nhà sản xuất xe Jeep Stellantis, đồng thời sẽ mang lại cho người lao động mức lương cao hơn mức họ đã nhận được trong nhiều năm.
Nếu được chấp thuận, UAW lấy lại những gì họ đã phải nhượng bộ gần 20 năm trước, khi các nhà sản xuất xe hơi gặp khó khăn về tài chính.
Các nhà phân tích cho rằng lập trường đấu tranh của Fain với các công ty đã mang lại lợi ích cho người lao động, giúp họ được trả lương và chi phí sinh hoạt lên tới 30% vào thời điểm hợp đồng hết hạn Tháng Tư năm 2028. Ngay sau khi thỏa thuận được phê chuẩn, người lao động sẽ lập tức được tăng lương 11%.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng các thỏa thuận này có nguy cơ buộc các nhà sản xuất xe hơi phải tăng giá cao hơn mức giá mà các đối thủ cạnh tranh có nhà máy không liên minh đưa ra. Tình hình “căng như sợi chỉ” này rơi đúng vào thời điểm ngành công nghiệp xe hơi đang cố gắng làm một cuộc chuyển đổi tốn kém và mang tính lịch sử từ động cơ đốt trong sang xe điện.
Erik Gordon, giáo sư luật và kinh doanh tại University of Michigan, cho biết: “Ba thỏa thuận dự kiến cho thấy sức mạnh của UAW và điểm yếu của các công ty xe hơi. Các công ty đang cố gắng tìm cách chuyển đổi sang xe điện mà không mất quá nhiều tỷ đôla và hiện lại phải đối mặt với sự gia tăng lớn về chi phí lao động trong quá trình chuyển đổi sang xe điện.”
Fain, Chủ tịch UAW đầu tiên được các thành viên trực tiếp bầu chọn trong lịch sử 88 năm của công đoàn, chỉ trích cái mà ông gọi là lòng tham của doanh nghiệp, khi CEO được hưởng mức lương quá đáng và một hệ thống mà công đoàn đóng vai trò là đối tác kinh doanh với các nhà sản xuất.
Ông cho biết các thỏa thuận này đủ lớn để UAW sử dụng mà tuyển dụng thành viên mới tại các nhà máy không thuộc công đoàn thuộc sở hữu của Tesla, Toyota và những công ty khác.
“Một trong những mục tiêu lớn nhất sau chiến thắng hợp đồng lịch sử này là tổ chức theo cách mà chúng tôi chưa từng tổ chức trước đây,” Fain cho biết vào tối 29 Tháng Mười khi công bố chi tiết về hợp đồng với Ford. “Khi chúng ta quay trở lại bàn thương lượng vào năm 2028, điều đó sẽ không chỉ xảy ra với Big Three.”
Thỏa thuận với GM được đưa ra sau khi UAW bổ sung thêm một nhà máy khác vào danh sách những nhà máy đình công chống lại công ty, làm tăng áp lực phải mặc cả về đợt nắm giữ cuối cùng ở Detroit.
Khoảng 4,000 công nhân tại khu phức hợp Spring Hill, Tennessee của GM – khu phức hợp lớn nhất của công ty – đã đình công vào tối Thứ Bảy, đe dọa việc sản xuất bốn phương tiện và phụ tùng cung cấp cho chín nhà máy khác ở xa như Mexico.
Để tìm cách kết thúc cuộc đàm phán và đối mặt với khoản lỗ ước tính $200 triệu mỗi tuần, Giám đốc điều hành GM Mary Barra đã đến trụ sở công đoàn ở Detroit để hoàn tất thỏa thuận. Ford đã đồng ý một hợp đồng mới vào tuần trước và tiếp theo là Stellantis vào Thứ Bảy, điều này đã gây áp lực lên GM phải giải quyết các điều khoản cơ bản giống nhau.
Các thành viên liên minh vẫn có thể bỏ phiếu phản đối các thỏa thuận và có một số ý kiến cho rằng nên cố gắng để nhận được nhiều hơn. Tuy nhiên, Fain đã không đạt được mọi thứ mình muốn. Lúc đầu ông đưa ra yêu cầu công nhân phải được tăng lương 40% và làm việc 32 giờ một tuần, nhưng hưởng lương full-time (40 giờ/tuần).
Dù sao, đây cũng là chiến thắng lịch sử. Shammira Marshall, tài xế xe nâng tại kho phụ tùng của GM ở thị trấn Van Buren, gần Detroit, cho biết kỳ nghỉ lễ năm nay của gia đình anh sẽ dễ chịu hơn một chút. “Giáng Sinh, Lễ Tạ Ơn, Năm mới sắp đến, lương được tăng một chút, dễ thở rồi!,” Marshall nói.
Tổng thống Joe Biden ca ngợi các thỏa thuận nhằm chấm dứt các cuộc đình công đe dọa sự tăng trưởng kinh tế của đất nước. Ông đã tham gia cùng các công nhân đình công trên đường dây biểu tình vào tháng trước và đã nói chuyện với Fain vào Thứ Hai để gửi lời chúc mừng. Tổng thống nói, các thỏa thuận này đánh dấu một chiến thắng cho thương lượng tập thể: “Những thỏa thuận này bảo đảm rằng Big Three mang tính biểu tượng vẫn có thể dẫn đầu thế giới về chất lượng và sự đổi mới”.
Marick Masters, giáo sư kinh doanh tại Wayne State University ở Detroit, cho biết điều này sẽ khiến các nhà sản xuất xe hơi tiêu tốn hàng tỷ đôla và buộc họ phải cắt giảm chi phí ở nơi khác hoặc tăng giá. Trước đó, Ford cho biết thỏa thuận của họ với công đoàn sẽ làm tăng chi phí lao động từ $850 lên $900 cho mỗi chiếc xe.
Tuy nhiên, với sự cạnh tranh gay gắt từ các nhà sản xuất không thuộc liên minh, GM, Ford và Stellantis có thể gặp khó khăn trong việc tăng giá, Masters cho biết.
Một nghiên cứu trong tháng này của Moody’s Investor Service cho thấy chi phí lao động hàng năm có thể tăng $1.1 tỷ đối với Stellantis, $1.2 tỷ đối với GM và $1.4 tỷ đối với Ford trong năm cuối cùng của hợp đồng.
Nhà phân tích Colin Langan của Wells Fargo ước tính các hợp đồng sẽ đẩy tổng chi phí lao động mỗi giờ của công ty lên khoảng 30%, lên $76.08 tại Ford, $78.15 tại GM và $75.63 tại Stellantis. Các nhà phân tích cho biết những nhà sản xuất xe hơi ngoại quốc, có nhà máy ở Mỹ thường có chi phí lao động mỗi giờ từ $45 đến $60, bao gồm cả số tiền họ chi cho phúc lợi của người lao động.
Masters cho biết, với chi phí gia tăng và sự bất ổn về địa chính trị, các nhà sản xuất xe hơi ở Detroit phải đối mặt với một tương lai ngày càng khó khăn.
Masters cho biết, xe điện có thể không mang lại lợi nhuận cao như xe động cơ đốt trong một thời gian khá dài, khiến các công ty gặp khó khăn hơn trong việc cấp vốn cho quá trình chuyển đổi. “Chúng ta rất có thể phải xem xét tình huống trong bốn hoặc năm năm tới, trong đó các công ty này không có lãi và họ không thể thực hiện quá trình chuyển đổi này đúng như những gì họ hy vọng”.
Nhưng theo Barra của GM, công ty của ông đã bắt đầu cắt giảm các chi phí khác, và thỏa thuận này có hiệu quả và cho phép GM tiếp tục đầu tư trong tương lai, cung cấp việc làm tốt ở Hoa Kỳ.
UAW cho rằng các công ty đang kiếm được hàng tỷ đôla lợi nhuận và có đủ khả năng trả lương cho công nhân để bù đắp cho những nhượng bộ trước đó.
UAW bắt đầu “tấn công có chủ đích” nhằm vào cả ba nhà sản xuất xe hơi từ ngày 15 Tháng Chín sau khi hợp đồng với các công ty này hết hạn. Vào lúc cao điểm, khoảng 46,000 công nhân của nghiệp đoàn đình công, chiếm 1/3 trong số 146,000 thành viên của nghiệp đoàn ở cả ba công ty.
