H.C.
Nhiều quan chức đương nhiệm và đã nghỉ hưu thuộc đảng Cộng hòa đã lên án nỗ lực chưa từng có của đảng này nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống, gieo rắc hoài nghi chiến thắng của ông Joe Biden và giúp Tổng thống Donald Trump duy trì quyền lực, cảnh báo nỗ lực đó đang xói mòn niềm tin của người Mỹ vào nền dân chủ .
Ông Trump đã được hàng chục thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Thượng viện và hơn 100 dân biểu Cộng hòa tại Hạ viện ủng hộ trong việc phản đối kết quả bỏ phiếu của cử tri đoàn khi Quốc hội họp khoáng đại vào ngày thứ Tư 06-01-2021 để xác nhận chiến thắng 306-232 của Tổng thống đắc cử Joe Biden. Ông Trump cũng đang tăng cường nỗ lực ngăn chặn sự chuyển giao quyền lực theo truyền thống, làm chia rẽ đất nước.
Bất chấp những tuyên bố của ông Trump về gian lận cử tri, các quan chức tiểu bang vẫn khẳng định cuộc bầu cử diễn ra suôn sẻ và không có bằng chứng về gian lận hoặc các vấn đề khác có thể làm thay đổi kết quả. Các tiểu bang đã chứng nhận kết quả của họ là công bằng và hợp lệ. Trong số hơn 50 vụ kiện mà tổng thống và các đồng minh của ông đã đệ trình để phản đối kết quả bầu cử, gần như tất cả đều đã bị các tòa án bác bỏ hoặc bãi bỏ; Tòa án Tối cao Hoa Kỳ cũng đã hai lần bác bỏ các đơn kiện như vậy.
Trong một cuộc điện thoại được tiết lộ với báo chí vào hôm qua Chủ nhật, có thể nghe thấy ông Trump đang nài nỉ, đe dọa và gây sức ép buộc các quan chức bầu cử ở tiểu bang Georgia phải “tìm” cho ông ta thêm 11.870 phiếu bầu, đủ để ông chiến thắng tại tiểu bang này.
*
Nhưng một số nhà lập pháp cấp cao, bao gồm cả các đảng viên Cộng hòa nổi tiếng, đang chống lại những mưu toan đó của ông Trump.
Hôm qua Chủ nhật, một nhóm lưỡng đảng gồm 10 thượng nghị sĩ, gồm cả TNS Susan Collins (Cộng hòa, Maine), Lisa Murkowski (CH, Alaska), Bill Cassidy (CH, Louisiana) và Mitt Romney (CH, Utah) đã ra tuyên bố khẳng định: “Cuộc bầu cử năm 2020 đã kết thúc”; những nỗ lực tiếp tục gây nghi ngờ về cuộc bầu cử là “trái với ý chí được thể hiện rõ ràng của người dân Mỹ và làm suy yếu niềm tin của người Mỹ vào kết quả bầu cử đã được xác định.”
Thống đốc tiểu bang Maryland Larry Hogan (Cộng hòa) nói: “Kế hoạch của các thành viên Cộng hòa trong Quốc hội từ chối chứng nhận cuộc bầu cử tổng thống là một sự chế nhạo đối với hệ thống của chúng ta và chế nhạo người Mỹ chúng ta.”
Dân biểu Paul Ryan, một cựu Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa, cho biết trong một tuyên bố rằng “Chiến thắng của Biden là hoàn toàn chính đáng” và nỗ lực gieo rắc nghi ngờ về cuộc bầu cử “đang tấn công nền cộng hòa của chúng ta”.
“Cuộc bầu cử năm 2020 đã kết thúc”; những nỗ lực tiếp tục gây nghi ngờ về cuộc bầu cử là “trái với ý chí được thể hiện rõ ràng của người dân Mỹ và làm suy yếu niềm tin của người Mỹ vào kết quả bầu cử đã được xác định.”
Tuyên bố của 10 Thượng nghị sĩ lưỡng đảng
Dân biểu Liz Cheney tiểu bang Wyoming, nhân vật số ba của đảng Cộng hòa tại Hạ viện, đã cảnh báo trong một bản ghi nhớ với các đồng nghiệp rằng việc phản đối kết quả bầu cử của cử tri đoàn “đặt ra một tiền lệ đặc biệt nguy hiểm”.
Một trong những người bảo thủ thẳng thắn hơn trong Quốc hội, TNS Cộng hòa Tom Cotton (Arkansas), cho biết ông sẽ không phản đối việc kiểm phiếu cử tri đoàn được chứng nhận vào ngày 6-1. “Tôi biết ơn vì những gì tổng thống đã đạt được trong bốn năm qua, đó là lý do tại sao tôi đã vận động mạnh mẽ cho sự tái đắc cử của ông ấy. Nhưng việc phản đối các phiếu đại cử tri được chứng nhận sẽ không mang lại cho ông ấy nhiệm kỳ thứ hai mà sẽ chỉ khuyến khích các đảng viên Dân chủ xói mòn hơn nữa hệ thống chính phủ hợp hiến của chúng ta.” Cotton cho biết ông ủng hộ việc điều tra thêm về bất kỳ vấn đề bầu cử nào, tách biệt với việc kiểm đếm kết quả của cử tri đoàn được chứng nhận.
Các cựu quan chức nổi tiếng khác cũng chỉ trích cuộc tấn công vào kết quả bầu cử. Trong một bài viết ngắn trên tờ The Washington Post hôm qua, 10 cựu bộ trưởng quốc phòng còn sống – một nửa từng phục vụ các tổng thống đảng Cộng hòa – cho biết “thời gian nghi vấn kết quả đã trôi qua. Đã đến thời điểm chính thức kiểm phiếu cử tri đoàn, theo quy định của Hiến pháp và quy chế bầu cử.”
*
Thách thức bất thường đối với cuộc bầu cử tổng thống, trên quy mô chưa từng thấy kể từ sau cuộc Nội chiến, đã che mờ sự ra đời của Quốc hội khóa mới và dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra trong những ngày làm việc đầu tiên của Quốc hội mới. Hạ viện và Thượng viện sẽ gặp nhau vào thứ Tư trong một phiên họp chung để chấp nhận cuộc bỏ phiếu của cử tri đoàn, một quy trình thường lệ nhưng hiện nay có thể biến thành một cuộc chiến kéo dài.
Ông Trump không chịu nhượng bộ và áp lực đang gia tăng lên Phó Tổng thống Mike Pence, buộc ông Pence phải bảo đảm bảo chiến thắng cho ông Trump trong khi thực hiện một vai trò mang tính nghi lễ trong phiên họp quốc hội. Ông Trump cũng đang vận động đám đông xuống đường biểu tình thủ đô ở Washington.
Hôm qua Chủ nhật, Tổng thống đã viết vài tweet phản đối cuộc đếm phiếu cử tri đoàn ở Quốc hội và chỉ trích các đảng viên Cộng hòa không đứng về phía ông.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi hôm nay gửi một bức thư gửi các đồng viện, nói rằng mặc dù “không có nghi ngờ gì” về chiến thắng của Biden, công việc của Hạ viện bây giờ “là thuyết phục nhiều người dân Mỹ tin tưởng vào hệ thống dân chủ của chúng ta”.
Nỗ lực phản đối kết quả bầu cử tại Thượng viện được kích động bởi các TNS Cộng hòa Josh Hawley (Missouri), Ted Cruz (Texas). Trong một email dài gửi cho các đồng viện, ông Hawley giải thích rằng cử tri Missouri của ông đã nói “lớn và rõ ràng” rằng việc Biden đánh bại Trump là không công bằng.“Trách nhiệm của tôi với tư cách là một thượng nghị sĩ là phải nêu lên những lo ngại của họ”, ông Hawley viết.
Ông Hawley dự tính phản đối kết quả kiểm phiếu của tiểu bang Pennsylvania. Tuy nhiên, TNS Cộng hòa của tiểu bang đó, ông Pat Toomey, đã chỉ trích cuộc tấn công vào hệ thống bầu cử của Pennsylvania và nói rằng kết quả kiểm phiếu cho thấy ông Biden là người chiến thắng hợp lệ.
Dù không đưa ra được chứng cớ nào cho thấy cuộc bầu cử bị gian lận, liên minh của TNS Ted Cruz gồm 11 thượng nghị sĩ Cộng hòa thề sẽ bác bỏ kết quả bỏ phiếu của cử tri đoàn trừ khi Quốc hội thành lập một ủy ban để tiến hành kiểm tra ngay kết quả bầu cử. Họ tập trung vào các tiểu bang mà ông Trump đã đưa ra những tuyên bố vô căn cứ về gian lận cử tri. Quốc hội khó có thể đồng ý với yêu cầu của họ.
Nhóm liên minh do ông Cruz thành lập bao gồm các TNS Cộng hòa Ron Johnson ở Wisconsin, James Lankford ở Oklahoma, Steve Daines ở Montana, John Kennedy ở Louisiana, Marsha Blackburn ở Tennessee và Mike Braun ở Indiana. Các thượng nghị sĩ mới đắc cử trong nhóm là Cynthia Lummis của Wyoming, Roger Marshall của Kansas, Bill Hagerty của Tennessee và Tommy Tuberville của Alabama – bốn TNS tân cử này vẫn tuyên thệ nhậm chức dù cáo buộc cuộc bầu cử bầu họ lên là “gian lận”!
*
Trong quá khứ, việc Quốc hội triệu tập phiên họp chung để kiểm phiếu cử tri đoàn cũng đã từng vấp phải sự phản đối. Năm 2017, một số dân biểu Dân chủ tại Hạ viện đã thách thức chiến thắng của ông Trump nhưng ông Biden, người chủ trì vào thời điểm đó với tư cách phó tổng thống, đã nhanh chóng bác bỏ phản đối của họ và khẳng định chiến thắng của ông Trump. Ứng cử viên Dân chủ khi ấy, bà Hillary Clinton cũng đã nhanh chóng chấp nhận kết quả thua cuộc 232-306 phiếu cử tri đoàn, dù bà dẫn trước ông Trump ba triệu phiếu phổ thông. Chưa có cuộc phản đối kết quả bầu cử nào dai dẳng và dữ dội như lần này.
Đây là một thời điểm thách thức cho đảng Cộng hòa trong thời kỳ hậu Trump. Cả hai ông Hawley và Cruz đều là những ứng cử viên Cộng hòa tiềm năng cho cuộc tranh cử tổng thống năm 2024, cả hai cùng cố gắng liên kết của sự nghiệp chính trị của họ với cơ sở những người ủng hộ ông Trump. Những người khác thì đang cố gắng mở ra một con đường khác cho đảng Cộng hòa, trở lại với những giá trị dân chủ và bảo thủ của đảng từ thời cố Tổng thống Abraham Lincoln.
Lãnh đạo đa số của Thượng viện, TNS Mitch McConnell đã cảnh báo đảng Cộng hòa về những thách thức như vậy.
Một số nghị sĩ Cộng hòa không tham gia vào cuộc xung đột này. TNS Lindsey Graham (South Carolina) hôm qua nói rằng, các đồng viện của ông có cơ hội nói lên quan điểm của họ, nhưng họ phải đưa ra bằng chứng và sự kiện. “Họ có một rào cản cao phải vượt qua,” ông Graham nói.
Quốc hội đã không thích can thiệp vào hệ thống bầu cử do các tiểu bang điều hành. Các tiểu bang tự chọn các quan chức bầu cử và soạn thảo luật bầu cử của mình. Trong đại dịch coronavirus, nhiều tiểu bang đã điều chỉnh luật để cho phép bỏ phiếu qua thư nhằm giảm bớt rủi ro sức khỏe so với khi cử tri đi bỏ phiếu trực tiếp. Những sự điều chỉnh như vậy bị ông Trump và các đồng minh của ông ta cáo buộc là “gian lận” dù không có bằng chứng nào cho thấy có sự gian lận rộng rãi trong việc bỏ phiếu qua thư bưu điện và các cơ quan chính phủ liên bang như Bộ Tư pháp, Bộ An ninh Nội địa đều xác nhận cuộc bầu cử diễn ra công bằng, minh bạch và an toàn.
(theo AP)
