Khi cựu Tổng thống Donald Trump phát biểu tại một sự kiện ở Washington DC, những nhóm nhân danh hỗ trợ ông đua nhau chuẩn bị “phương án nhân sự” cho nhiệm kỳ thứ hai của Trump. Họ ủng hộ Trump? Chưa chắc…
Lại là lá bài “America First”
Một nhóm các nhà tư tưởng, tổ chức chính trị và những người ủng hộ Trump đang chuẩn bị phương án dân sự và kế hoạch thay đổi dịch vụ công cho “chính phủ GOP tương lai” nếu ông Trump ra tranh cử và… thắng cử vào năm 2024. Cựu tổng thống Donald Trump đã trở lại Washington lần đầu tiên vào ngày 26 Tháng Bảy kể từ khi rời Tòa Bạch Ốc để có một bài phát biểu trong đó khuyến khích những phản ứng mới “cứng rắn”, “không khoan nhượng” và “thực chất” đối với tội phạm bạo lực và buộc những người vô gia cư phải vào các thành phố lều sẽ được xây dựng nhanh chóng ở các vùng ngoại ô.
Diễn văn được điểm xuyết bằng những hình ảnh bạo lực với những con phố đầy kim tiêm và máu những nạn nhân vô tội; bản án tử hình dành cho những kẻ buôn bán ma túy và những câu chuyện chi tiết về hãm hiếp và giết người…, đánh dấu sự trở lại phong cách hùng biện gây sốc mà Trump từng vận dụng trong chiến dịch tranh cử năm 2016. Ông đề xuất cấp kinh phí bổ sung cho cảnh sát, tăng thời gian tù cho các kẻ vi phạm nhập cư, chấm dứt hầu hết các cuộc bỏ phiếu sớm hoặc điện tử, và các hạn chế trong điều trị y tế cho những người trẻ chuyển giới (transgender)…
Sự kiện ông Trump xuất hiện tại AFPI (America First Policy Institute ) được xem là nỗ lực nhằm làm mới lại các chính sách được Đảng Cộng hòa (GOP) hậu thuẫn, với sự tham gia của loạt thành viên bảo thủ, gồm cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, cựu Thống đốc bang Louisiana Bobby Jindal, Thượng nghị sĩ Florida Rick Scott và lãnh đạo thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy (California). Tất cả đều xuất hiện dưới biểu ngữ “America First” (Nước Mỹ trên hết) của Trump. Các nhà tổ chức sự kiện nói rõ họ xem “Nước Mỹ trên hết” là một chủ đề đang tiếp tục nổi lên và làm nền tảng cho các chính sách như cải cách dịch vụ dân sự, cải cách chăm sóc sức khỏe khu vực tư nhân và mở rộng phát triển nhiên liệu hóa thạch.
Nói chung, bộ máy điều hành của các nhóm GOP bảo thủ đang lên kế hoạch cho một chính phủ liên bang chuyển tiếp nếu Trump trở lại ghế tổng thống, trong đó có cả cắt giảm quyền lực hành chính của các cơ quan, sa thải dễ dàng hơn các nhân viên dân sự, cắt giảm danh sách những người làm việc cho chính phủ liên bang và chuẩn bị một thế hệ mới những người trung thành đảm nhận những vị trí để thực hiện các thay đổi mang tính bảo thủ.
Kế hoạch tái chiếm vũ đài 2024
Là một trong các tổ chức tư vấn ra đời từ cơn lốc MAGA của Trump, AFPI được thành lập từ cuộc bầu cử năm 2020. Người sáng lập, Chủ tịch Brooke Rollins và cựu cố vấn kinh tế Tòa Bạch Ốc Larry Kudlow đã sử dụng một kế hoạch chính sách do họ soạn thảo dựa trên giả định Trump sẽ giành chiến thắng trong cuộc tái bầu cử. AFPI, không tiết lộ các nhà tài trợ, có ngân sách hàng năm khoảng $25 triệu và có 150 người trong đội ngũ làm việc.
AFPI phát động chương trình lựa chọn nhân sự tiềm năng cho chính phủ GOP nếu giành được Toà Bạch Ốc, bên cạnh các chương trình riêng biệt của Quỹ Di sản (Heritage Foundation) và Viện Đối tác Bảo thủ (Conservative Partnership Institute) do cựu Thượng nghị sĩ Jim DeMint và cựu Dân biểu Mark Meadows, người từng là chánh văn phòng cuối cùng của Trump thành lập – theo nguồn The Washington Post.
Russell T. Vought, Cựu giám đốc ngân sách của Trump, đang làm việc với một nhóm cựu trợ lý thuộc Center for Renewing America (Trung tâm Đổi mới nước Mỹ) để đưa ra các khuyến nghị về cách tinh gọn các cơ quan chính phủ, áp dụng biện pháp “classification reform” (cải cách phân loại) và tước bỏ một số quyền hạn của họ. “Các mô hình hành chính cũ phải được thay đổi. Mục tiêu của chúng tôi là cải cách sâu rộng tình trạng an ninh quốc gia và thậm chí một số cơ quan nội địa – Vought nói – Đặc biệt là những nơi có nhiều vấn đề hơn”.
Vought đang làm việc với Kash Patel, Cựu quan chức an ninh quốc gia của Trump; Jeffrey Clark, Cựu quan chức Bộ Tư pháp thời Trump (Clark đang bị điều tra liên bang về vai trò trong việc cố gắng lật ngược cuộc bầu cử) và Ken Cuccinelli, Cựu quan chức Bộ Nội An và một số người khác. Vought cho biết Trump không tham gia vào những nỗ lực hàng ngày của nhóm.
“Chúng tôi muốn trao một ‘blueprint’ (kế hoạch chi tiết) cho Trump hoặc một người bảo thủ khác vào năm 2024 để họ dùng cho việc thành lập chính phủ liên bang mới (nếu họ chiến thắng)” – Vought nói và tự xem mình là “chìa khóa” cho công việc “tái phân loại dịch vụ dân sự” (civil service reclassification), tạo ra một “Schedule F” (Thời Biểu F) mới (triển khai trong những tháng cuối cùng của chính quyền cũ để giúp tổng thống sắp nhậm chức dễ dàng hơn trong việc bố trí lại nhân sự của chính phủ liên bang mới.
Các cố vấn cho biết hiện vẫn chưa rõ Trump có chấp nhận các khuyến nghị hay không. Nhưng hai cựu cố vấn nói cựu tổng thống rất thích ý tưởng vận động theo khẩu hiệu cũ “Drain the Swamp” (tát cạn đầm lầy). Khi tờ Axios tường thuật chi tiết vào tuần trước về một số nỗ lực từ các đồng minh của Trump, những kế hoạch này đã làm dấy lên lo ngại giữa những người ủng hộ mô hình dịch vụ dân sự (civil service) hiện tại. Họ lo lắng tổng thống tiếp theo của GOP sẽ quay lại kế hoạch đã bắt đầu từ năm 2020 để họ có thể có nhiều vị trí liên bang và những vị trí đó được tổng thống bổ nhiệm; việc sa thải nhân viên cũng sẽ dễ dàng hơn – cho dù người đắc cử không phải là Trump.
“Nền dân chủ của chúng ta dựa trên nguyên tắc cơ sở hạ tầng là quan trọng nhất. Chính phủ liên bang phải cống hiến cho các lợi ích của cộng đồng chứ không phải cho lãnh đạo chính trị” – Max Stier, Chủ tịch của Partnership for Public Service, một nhóm hỗ trợ công chức cảnh báo.
“America First” hay “Money First”?
Trong thời gian tại chức, Trump đã nhiều lần phàn nàn về việc không thể tìm được người phù hợp để thực hiện mục tiêu của ông hoặc không trung thành. Nhiệm kỳ tổng thống của ông chứng kiến hàng chục cố vấn, chánh văn phòng và các quan chức bị bãi nhiệm chỉ vì từ chối thực hiện nhiệm vụ ông giao, trong đó có cựu Giám đốc FBI James B. Comey, cựu Bộ trưởng Tư pháp Jeff Sessions… Ngay thời điểm hiện tại, Trump vẫn phàn nàn vế “vấn nạn” này và khẳng định rằng nhiệm kỳ tới sẽ phải có “những người tốt hơn”.
| “AFPI cũng chỉ là một nơi để các quan chức chính quyền Trump kiếm tiền” – một đảng viên Cộng hòa nói. Peter Navarro, cựu trợ lý chính sách thương mại của Trump, vừa cho đăng một bài viết trước sự kiện AFPI, trong đó khuyên Trump đừng xuất hiện và tố cáo nhóm này là “con ngựa thành Troy” chỉ gồm toàn “những kẻ phá hoại lợi dụng tên tuổi của Trump quyên tiền để tiến hành cuộc đảo chính “Trumpism without Trump” trong GOP. |
Trong các nhóm ủng hộ Trump còn có America First Legal Foundation do Stephen Miller thành lập và American Cornerstone Institute do cựu Bộ trưởng nhà đất Ben Carson thành lập, tuy nhiên, họ không thường xuyên nói chuyện với các kiến trúc sư của kế hoạch nhân sự. Pence, người có thể đối mặt Trump cho đề cử năm 2024, cũng có một tổ chức riêng Advancing American Freedom và vừa công bố khung chính sách cũng như lên lịch thời gian để Pence phát biểu tại Heritage Foundation (nơi soạn kế hoạch cho các chính quyền GOP kể từ cuộc bầu cử năm 1980 đưa Ronald Reagan lên làm tổng thống).
Sự tràn ngập các nhóm mới đã gây rối loạn cho các nhóm tư tưởng bảo thủ theo đường lối cũ, dẫn đến các kế hoạch chồng chéo và đôi khi mâu thuẫn. Vấn đề bây giờ là liệu các nhóm sẽ có một kế hoạch thống nhất cho ứng cử viên tổng thống tiếp theo của GOP? Một số đảng viên GOP tỏ ra khó chịu khi số tiền có thể giúp GOP giành chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2022 đang bị các nhóm như AFPI, Save America và PAC bòn rút.
