Quân Nga đã bắn chết một nhạc sĩ nổi tiếng của Ukraine tại nhà riêng, sau khi ông này từ chối tham gia một buổi hòa nhạc do chính quyền tạm chiếm Nga tổ chức ở Kherson, theo thông cáo Bộ Văn hóa Ukraine ở Kyiv.
Nhạc trưởng Yuriy Kerpatenko được biết đã từ chối tham gia một buổi hòa nhạc, dự định tổ chức bởi lực lượng quân Nga chiếm đóng, nhằm để chứng minh cái gọi là “cải thiện cuộc sống hòa bình ở Kherson”, Bộ Văn hóa Ukraine nói trong một tuyên bố trên trang Facebook của mình.
Buổi hòa nhạc vào ngày 1 tháng 10 dự định có sự góp mặt của dàn nhạc thính phòng Gileya, trong đó Kerpatenko được đề cử là nhạc trưởng chính, nhưng ông “dứt khoát từ chối hợp tác với những người trong đoàn”, tuyên bố cho biết.
Kerpatenko, người cũng là nhạc trưởng chính của Nhà hát Ca nhạc và Kịch Kherson có tên Mykola Kulish, đã đăng những thông điệp thách thức trên trang Facebook của mình về những người cầm quyền chiếm đóng từ tháng Năm.
Văn phòng công tố khu vực Kherson ở Ukraine đã mở một cuộc điều tra chính thức “trên cơ sở vi phạm luật pháp và quy ước chiến tranh, kết hợp với tội cố ý giết người”. Các thành viên gia đình người nhạc sĩ này bên ngoài Kherson cũng xác nhận họ đã mất liên lạc với ông từ tháng Chín.
Các nghệ sĩ Ukraine và quốc tế đã nhanh chóng phản ứng. “Lịch sử Nga áp đặt chính sách ‘tuân thủ hoặc chết’ đối với các nghệ sĩ không có gì mới. Nó có một lịch sử kéo dài hàng trăm năm”, nhạc trưởng người Phần Lan gốc Ukraine Dalia Stasevska, nói “Tôi đã thấy quá nhiều sự im lặng từ các đồng nghiệp Nga”, bà nói. “Liệu đây có phải là thời điểm để các nhạc sĩ Nga, đặc biệt là những người sống và làm việc ở nước ngoài, đứng lên và có lập trường chống lại các hành động của chế độ Nga ở Ukraine?”
“Chúng tôi biết chế độ Nga đang săn lùng các nhà hoạt động, nhà báo, nghệ sĩ, lãnh đạo cộng đồng và bất kỳ ai sẵn sàng chống lại sự chiếm đóng”, Victoria Amelina, tiểu thuyết gia người Ukraine nổi tiếng nay chuyển sang việc điều tra tội phạm chiến tranh, cho biết. Bà Victoria Amelina đã vẽ ra một sự so sánh giữa Kerpatenko và Mykola Kulish, nhà viết kịch người Ukraine, người được đặt tên cho nhà hát, và cũng là nơi mà vị nhạc trưởng làm việc hơn 20 năm bị bắn chết.
“Kulish bị người Nga bắn vào ngày 3 tháng 11 năm 1937, gần Sandarmokh, cùng với 289 nhà văn, nghệ sĩ và trí thức Ukraine khác. Còn Yuriy Kerpatenko bị bắn tại nhà riêng ở Kherson vào tháng 10 năm 2022”, bà nói.
Nhạc trưởng Semyon Bychkov đến từ Paris, nơi ông đang biểu diễn với tư cách là giám đốc âm nhạc của Czech Philharmonic, cho biết hành động của người Nga là “tội diệt chủng thuần túy”. Nhạc trưởng sinh ra ở St Petersburg rời Nga khi còn trẻ vào những năm 1970.
Ông nói: “Điều mỉa mai bi thảm là khi nói về tính ưu việt của văn hóa Nga, chủ nghĩa nhân văn của nó. Và ở đây họ đã sát hại một người thực sự đang mang lại vẻ đẹp cho cuộc sống của mọi người. Thật bệnh hoạn. Những viên đạn không biết phân biệt con người. Nó không làm tôi cảm thấy tồi tệ hơn khi nạn nhân này là một nhạc trưởng, nó chỉ xác nhận cái ác thuần túy đang diễn ra ngay cả trước khi những quả bom đầu tiên rơi xuống Ukraine.”
Tiểu thuyết gia Andrey Kurkov, tác giả của Death and the Penguin, cho biết: “Giờ đây tên của Yuriy Kerpatenko sẽ được thêm vào danh sách các nghệ sĩ Ukraine bị sát hại. Tôi ngày càng nghĩ rằng Nga không chỉ tìm cách chiếm đóng các vùng lãnh thổ của Ukraine, mà còn đang cần mẫn phá hủy bản sắc Ukraine, một phần quan trọng trong đó là văn hóa Ukraine”.
Tác giả người Ukraine, Oleksandr Mykhed, người đã tham gia quân đội khi chiến tranh bùng nổ và nhà của ông bị phá hủy do pháo kích của Nga, cho biết: “Nga đang cố gắng tái thiết Liên Xô trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Để dựng lên một cái gì đó không thể. Một trong những thành phần quan trọng trong chính sách của Liên Xô là tàn phá văn hóa của các nước bị nô dịch. Giết các nhân vật văn hóa, thanh trừng thư viện, cấm ngôn ngữ truyền thống. Những người chiếm đóng hiện đại đang hoàn toàn tuân theo chiến lược này. Phá hoại văn hóa, thể thao, giáo dục. Và khi các vùng lãnh thổ của chúng ta cưỡng chiếm, chúng ta sẽ còn thấy hàng chục và hàng trăm câu chuyện khủng khiếp như vậy. Những câu chuyện về sự hủy diệt và cuộc kháng chiến anh dũng”.
“Thật sự đáng sợ,” giám đốc sân khấu của Kyiv’s National Opera of Ukraine, Anatoliy Solovianenko nói. “Cho dù anh ấy là một bác sĩ, một công nhân, hay một nghệ sĩ, điều đó không có gì khác biệt. Anh ấy là một con người, và anh ấy đã từ chối cúi đầu”.
