Một người thân tín của Thủ Tướng Campuchia Hun Manet đùa rằng ông trông già đi 5 tuổi chỉ sau 5 ngày xảy ra xung đột với Thái Lan, vì tóc bạc ra nhiều và vẻ ngoài mệt mỏi.
Ông Hun Manet đáp lại câu đùa đó bằng những lời nửa đùa nửa thật: “Hoà bình quan trọng hơn tóc bạc.”
Chắc chắn ông Hun Manet đúng khi nói những lời như thế. Và chắc chắn hoà bình không chỉ quan trọng hơn tóc bạc mà còn quan trọng hơn tất cả mọi thứ. Bởi có hoà bình thì sẽ có tất cả. Còn chiến tranh thì hủy diệt tất cả. Chỉ những kẻ hiếu chiến hoặc ngu ngốc không biết tự lượng sức mình mới thích chọc giận người khác để gây chiến mà không lường được hậu quả.
Câu hỏi đặt ra cho ông Hun Manet là ai đã khơi mào cho cuộc xung đột Thái – Cam? Hẳn ông ta sẽ đổ tội cho Thái chứ không đời nào nhận rằng đó là lỗi của cha ông là Hun Xen, kẻ ngu ngốc không biết tự lượng sức của Campuchia, đã chọc giận Thái Lan, nước có sức mạnh quân sự hơn hẳn Campuchia, bằng trò bẩn rò rỉ điện đàm.
Ông Hun Sen từng nói: “Campuchia không ngu hơn Việt Nam.” Có thể là như vậy. Có thể là Campuchia không ngu hơn Việt Nam, nhưng chắc chắn là Campuchia ngu hơn Thái Lan, nước đã biết tận dụng cuộc xung đột do ông Hun Sen gây ra để lấn gần 100km2 đất của Campuchia, trong đó có ngôi đền thiêng liêng Preah Vihear.
Có thể ông Hun Sen cho rằng người Thái đã làm quá vụ rò rỉ điện đàm, và rằng ông không hề có ác ý trong vụ này. Việc xung đột bùng nổ là nằm ngoài dự tính của ông và ông không hề muốn thế. Nghĩa là ông chỉ muốn đùa tí cho vui. Song người Thái không nghĩ như ông nghĩ. Họ cho rằng ông muốn chọc giận Thái Lan nên muốn dạy cho Campuchia một bài học bằng cách thổi bùng cơn giận dữ thành một cuộc xung đột nhằm kiếm thêm một chút lãnh thổ của Campuchia. Hậu quả là Campuchia mất đất, mất luôn cả đền Preah Vihear mà Toà án Công lý Quốc tế trước đây từng tuyên thuộc chủ quyền của Campuchia.
Vậy là ông Hun Sen thích đùa nhưng người Thái không thích đùa. Họ thích làm thật. Làm ra làm, không nói vớ vẩn.
Dường như tóc bạc khiến ông Hun Manet khôn ra để hiểu rằng hoà bình quan trọng hơn tất cả, sá gì mấy sợi tóc bạc. Cạo trọc còn được nữa kìa. Và rằng chỉ thằng ngu mới thích chọc giận kẻ to khoẻ hơn mình. Trong trường hợp này, thằng ngu đó chính là Hun Sen, cha của Hun Manet. Yếu mà cứ ham ra gió, để rồi trúng gió ngã lăn kềnh.
Với người dân Campuchia, việc ông Thủ Tướng Hun Manet ký vào thoả thuận hoà bình vô điều kiện với Thủ Tướng Thái Phumthom chẳng khác nào ký vào thoả thuận đầu hàng vô điều kiện, khi mà binh lính Thái chưa hề rút khỏi Campuchia mà vẫn đứng tán gẫu hoặc chụp hình ở đền Preah Vihear. Thật quá đau, quá nhục cho dân Cam. Người dân nước này tin rằng câu nói “hoà bình quan trọng hơn tóc bạc” của ông Hun Manet chỉ nhăm che giấu nỗi nhục bại trận của Campuchia mà thôi.
Có người gợi ý ông Hun Manet nên nhuộm tóc để trông trẻ hơn, thì ông đáp: “Trong thời điểm khó khăn của đất nước, một chút tóc bạc là chuyện nhỏ.” Tất nhiên là ông nói đúng. Vấn đề là cái ghế quyền lực của ông cũng như của gia đình ông còn bền được bao lâu sau khi người dân Campuchia cảm thấy cay đắng trước nỗi nhục bại trận của nước họ. Phe đối lập ở Campuchia hiện đang tận dụng thất bại này để kích động sự phẫn nộ của người dân đối với chính quyền Hun Sen nhằm lật đổ sự thống trị bao lâu nay của chính quyền này. Nói thẳng ra, Hun Sen đã đi một nước cờ rất sai lầm khi chơi trò rò rỉ điện đàm. Ông ta đã đùa với lửa mà không biết rằng lửa đó rất có thể sẽ thiêu rụi cái cơ nghiệp mà ông đã mất bao công gầy dựng.
Gia đình Hun Sen hẳn đang sống trong lo lắng. Lo lắng đó hẳn sẽ làm tóc họ mau bạc hơn nhiều.
