Đài Loan lo lắng
Ngày thường, họ là luật sư, kỹ sư phần mềm và thợ sắt, nhưng trong tuần này, họ khoác lên người bộ quân phục, tập bắn súng trường tấn công vào các mục tiêu giả định, và hành quân đường dài với trang bị đầy đủ, tất cả để chuẩn bị cho một cuộc tấn công có thể xảy ra từ đại lục. Đó là những gì nhóm 400 thanh niên thuộc lực lượng dự bị của Đài Loan đang làm. Họ thuộc số người đầu tiên phải trải qua chương trình huấn luyện mới, nghiêm ngặt, dài 14 ngày (tăng bảy ngày so với trước đó), kể từ tháng này, để tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của hòn đảo.
| “Hôm nay Ukraine, ngày mai Đài Loan” |
Các nhà phân tích xem động thái này, cùng với các dấu hiệu khác, cho thấy Đài Loan đang cảnh giác cao độ trước mối đe dọa tiềm tàng về một cuộc xâm lược của Trung Quốc sau khi họ chứng kiến cuộc xâm lược tàn bạo của Nga vào đất nước Ukraine. Bắc Kinh đã bác bỏ những điểm tương đồng giữa Ukraine và Đài Loan dù nhiều lần tuyên bố sẽ thống nhất với lãnh thổ độc lập 24 triệu dân chưa từng bị cộng sản cai trị ngày nào này bằng vũ lực, nếu cần. Tần Cương (Qin Gang), Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ viết trong một bài đăng trên tờ Washington Post tuần này:
“Các nhà quan sát đã sai khi so sánh. Tương lai của Đài Loan nằm trong sự phát triển hòa bình của các mối quan hệ xuyên eo biển và sự thống nhất Trung Quốc. Vấn đề Đài Loan là chuyện nội bộ của Trung Quốc. Nhấn mạnh nguyên tắc chủ quyền của Ukraine là không hợp lý và làm tổn hại đến quyền toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc đối với Đài Loan”.
Thời gian gần đây, Bắc Kinh liên tục khiêu khích Đài Loan bằng tần suất điều máy bay chiến đấu bay vào vùng biển chủ quyền của Đài Loan, cách đất liền Đông Nam Trung Quốc chưa đến 200 km. Khi xe tăng Nga lao vào Ukraine, chín máy bay Trung Quốc lập tức tiến vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan, khiến quốc đảo này phải phát đi cảnh báo. Việc Đài Loan tăng cường huấn luyện quân sự khiến Bắc Kinh phẫn nộ. Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc gọi đây là “khiêu khích”. Trong một cuộc họp thường kỳ ở Bắc Kinh ngày 16 Tháng Ba, đề cập đến Đảng Tiến bộ Dân chủ cầm quyền của Đài Loan, phát ngôn viên Chu Phụng Liên (Zhu Fenglian) thuộc Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc (TAO) nói: “Rất nguy hiểm khi họ (chính quyền Đài Loan) quyết tâm trói người dân Đài Loan trong bể ly khai và đẩy người dân xuống bờ vực thảm họa”.
Để phòng thủ…
Cuộc chiến ở Ukraine cũng làm dấy lên cuộc tranh luận trên hòn đảo về những gì chính phủ Đài Loan có thể làm để đón đầu trận tấn công tổng lực chiếm đảo được manh nha ngay cả trước khi Nga đưa quân vào Ukraine. Vài tháng gần đây, Bắc Kinh đã tiến hành nhiều cuộc diễn tập sẵn sàng chiến đấu gần Đài Loan, thường xuyên cho máy bay quân sự bay vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan, và tập trận chung không quân và hải quân quanh eo biển Đài Loan.
Đài Bắc đáp trả bằng tăng chi tiêu quốc phòng năm nay lên mức kỷ lục và thêm $8.7 tỷ trong năm năm tới để tăng cường khả năng tác chiến “bất đối xứng” (asymmetric warfare-một thuật ngữ chỉ chiến lược quân sự chống lại một đội quân mạnh hơn mình), gồm cả phát triển hệ thống tên lửa tầm xa mới có thể bắn đến các cơ sở quân sự của Trung Quốc trong đất liền.
Quân đội được tăng lên 160,000 lính chính qui (nhưng vẫn chỉ bằng 1/10 quân đội Trung Quốc) cộng thêm hơn một triệu quân dự bị có thể huy động. Tổng thống Thái Anh Văn xem các lực lượng dự bị là phần quan trọng trong trường hợp xảy ra cuộc xâm lược, giống như Ukraine, nơi chính phủ trang bị vũ khí cho người dân để bảo vệ các thành phố khi lực lượng Nga bao vây bên ngoài.
“Tình hình Ukraine cho thấy, ngoài sự hỗ trợ và giúp đỡ của quốc tế, sự đoàn kết của nhân dân cũng là yếu tố chính để bảo vệ đất nước. Lực lượng dự bị phải tin rằng chiến tranh có thể xảy ra trên quê hương mình để có đối sách phù hợp” – Tổng thống Thái phát biểu trong một buổi kiểm tra huấn luyện. Sáng kiến “phòng thủ toàn diện” (all-out defense) cũng được đưa ra nhằm nâng cao kiến thức quân sự chung cho người dân. Theo quy định hiện hành, tất cả nam giới đủ điều kiện trong độ tuổi từ 19 đến 36 đều phải trải qua bốn tháng huấn luyện quân sự bắt buộc. Khi hoàn thành, ai tham gia lực lượng dự bị sẽ được huấn luyện thêm.
Đài Loan không tiết lộ lực lượng dự bị sẽ được phân bổ thế nào cho các lực lượng mặt đất, hải quân và không quân. Họ chỉ cho biết sẽ được phân bổ dựa trên chuyên môn. Nhưng Trương Diên Đình (Chang Yan-ting), cựu Phó Tư lệnh lực lượng không quân Đài Loan, khẳng định bốn tháng huấn luyện bắt buộc là “hoàn toàn không đủ”. Ông Trương nói: “Chúng ta phải cập nhật chiến lược quân sự, vì vậy phải kéo dài thời hạn huấn luyện để có thể dạy quân dự bị cách vận hành tên lửa chống tăng và các thiết bị khác”. J. Michael Cole, một thành viên cấp cao của Global Institute Taiwan có trụ sở tại Đài Bắc đồng ý rằng Đài Loan phải tăng cường khả năng quân sự và chuẩn bị cho mọi tình huống xấu.
Ông J. Michael Cole nói: “Diễn biến ở Nga chứng minh, những kẻ lãnh đạo chuyên chế có thể đưa ra những quyết định bất ngờ và nguy hiểm. Tập Cận Bình có thể sử dụng vũ lực với Đài Loan vì người bạn của ông ta ở Moscow đã làm như thế với Ukraine, nhất là khi Putin thắng dễ cuộc chiến”. Tuần trước, một số nghị sĩ Đài Loan kêu gọi kéo dài thời gian huấn luyện bắt buộc để có một lực lượng dự bị đúng nghĩa. Ngô Tư Hoài (Wu Sz-huai), thuộc Quốc dân đảng đối lập, muốn thời gian huấn luyện là một năm giống như trước 2008. Đảng Quyền lực Mới, đảng lớn thứ tư thường đứng về phía Đảng Tiến bộ Dân chủ của Tổng thống Thái, còn đề nghị đưa phụ nữ vào các chương trình đào tạo phi chiến đấu, đặc biệt là hậu cần.
Tổng thống Thái Anh Văn đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng xem xét khả năng kéo dài thời gian huấn luyện quân sự bắt buộc sau khi chứng kiến cách làm ở Ukraine. Các chuyên gia đồng ý có sự khác biệt lớn giữa cuộc tấn công của Nga vào Ukraine và cách Trung Quốc xâm lược Đài Loan. Không giống Ukraine, Đài Loan là một hòn đảo, có nghĩa là Bắc Kinh sẽ phải tiến hành một trong những cuộc tấn công đổ bộ lớn nhất lịch sử và sẽ gặp phản ứng trong khu vực, vì vị trí quá gần và tầm quan trọng của Đài Loan đối với Nhật Bản, chỉ cách Đài Loan 100 km.
Đài Loan là lãnh thổ dẫn đầu toàn cầu cung cấp chip bán dẫn, thứ cần thiết để nạp năng lượng cho mọi thứ, từ điện thoại thông minh đến xe hơi, vì vậy một cuộc xâm lược có thể sẽ dẫn đến hiệu ứng toàn cầu. Điều đó có nghĩa là cộng đồng quốc tế sẽ tính toán phản ứng của họ khi xảy ra cuộc xâm lược chống lại Đài Loan. Ngoài ra, có những bài học được rút ra từ tình hình ở Ukraine để giúp Đài Loan chuẩn bị.
Tình báo Nga tiết lộ âm mưu của Tập Cận Bình?
Mới đây, một đặc vụ thuộc bộ phận phân tích tình báo Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB), cơ quan kế nhiệm KGB, tiết lộ rằng chính cuộc chiến ở Ukraine đã ngăn cản kế hoạch xâm lược Đài Loan của Trung Quốc (được Tập Cận Bình ấn định vào mùa Thu năm nay, tức là trước Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 20). “Tập Cận Bình cân nhắc việc tiếp quản Đài Loan vì ông ta cần một chiến thắng để tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba, nếu có cuộc tranh giành quyền lực lớn giữa những phe cánh trong đảng” – nội dung báo cáo tình báo lộ mật viết vào ngày 9 Tháng Ba.
Các nhà phân tích dự đoán ông Tập chắc chắn tái đắc cử Tổng bí thư Đảng Cộng sản hoặc được bầu vào chức chủ tịch đảng, một vị trí đã không tồn tại kể từ năm 1982. Đặc vụ này cho biết thêm FSB đang xem xét nghiêm túc về một tuyên bố giả: Gán cuộc xung đột tại Ukraine là cuộc chiến của Mỹ chống lại Trung Quốc, trong đó người Mỹ lợi dụng người Nga. Vladimir Osechkin, người sáng lập nhóm nhân quyền Gulagu.net, đã công bố báo cáo tình báo lộ mật trên trang Facebook của mình. Ông nói rằng chính một đặc vụ FSB đã gửi báo cáo phân tích tình báo này cho ông và cho biết chiến thắng của Nga ở Ukraine đã trở thành điều “không thể xảy ra”.
Christo Grozev, người làm việc cho nhóm điều tra Bellingcat có trụ sở tại Hà Lan đã đưa báo cáo lộ mật này cho một nhân viên FSB đang làm việc và một nhân viên cũ; và họ khẳng định tác giả là một nhân viên FSB. Steve Grey, cựu đặc nhiệm FBI từng làm việc về Trung Quốc và Triều Tiên, cảnh báo: “Nghiên cứu cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, Trung Quốc sẽ dự báo phản ứng của thế giới nếu họ xâm lược Đài Loan”. Vào Tháng Mười, khi Biden tuyên bố Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc tấn công, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc phản ứng: “Không ai được đánh giá thấp quyết tâm, và khả năng mạnh mẽ của nhân dân Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ”.
_________
