Lời kêu gọi này được loan đi hôm đầu tháng Tám 2022 trên Twitter của bà Kaja Kallas, Thủ tướng Estonia. Bà Kallas không chỉ gửi lời yêu cầu đến các nước láng giềng vùng Baltic mà nhắm đến toàn khối Schengen. Và đối tượng mà bà muốn không cấp cho thị thực nhập cảnh du lịch nữa là công dân Nga.
Theo bà, việc du lịch châu Âu tự do không thuộc vấn đề nhân quyền mà là một đặc ân, cho nên việc ngưng cấp visa cho người Nga vào châu Âu du lịch là chuyện nên dừng lại. Đất nước của bà và các nước Baltic hàng xóm đã là những “nạn nhân đạn lạc” kể từ khi quân Nga tràn qua biên giới tấn công xâm chiếm Ukraine.
Thực tế là Estonia đã thắt chặt việc nhập cảnh đối với người Nga từ gần cuối Tháng Bảy 2022. Ngoài ra công dân Nga cũng không còn được chấp thuận cho cư trú thời gian dài vì mục đích nghiên cứu, du học tại đất nước nhỏ bé phương Bắc này. Hơn thế nữa, công dân Nga cũng không còn được xin thị thực nhập cảnh thời gian dài vì mục đích việc làm tại Estonia.
Bộ trưởng Ngoại giao Estonia, ông Urmas Reinsalu nói rằng cuộc chiến xâm lược mà Nga đang thực hiện tại Ukraine là không thể chấp nhận được vì vi phạm sự toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền và độc lập của Ukraine, đồng thời đe dọa nền an ninh của Liên hiệp châu Âu (EU) và Estonia. “Có thể một công dân Nga nào đó không đồng ý kiến với chính quyền Putin và không tham gia vào những quyết định dẫn hành động chiến tranh nhưng cũng thật rõ ràng rằng người ấy là công dân của một quốc gia đang tiến hành một cuộc chiến diệt chủng tại Ukraine”, Bộ trưởng Reinsalu nói.
Mà nào chỉ có Estonia. Bà Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin cũng lên tiếng kêu gọi các quốc gia EU nên giới hạn việc công dân Nga được phép nhập cảnh khu vực các quốc gia đã ký thực hiện thỏa thuận Schengen về xóa bỏ biên giới. “Thật không đúng khi mà cùng lúc Nga gây chiến tranh xâm lược tàn ác, thô bạo vào một quốc gia ở châu Âu và người Nga vẫn có thể hưởng nhận cuộc sống bình thường, làm du khách đi hưởng thụ tại châu Âu!” – bà Sanna Marin nói với Yle News.
Phần Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan, ông Pekka Haavisto, đã lên tiếng yêu cầu chính quyền Phần Lan đề ra những quy định mới để công dân Nga gặp nhiều cản trở, khó khăn hơn khi muốn có visa nhập châu Âu. Vì theo ông, sau khi có visa Phần Lan, người Nga dùng nó để đi sang những quốc gia châu Âu khác. Khi phản ứng từ Estonia và Phần Lan còn ở mức kêu gọi ngưng cấp visa hoặc gây cản trở thì Latvia đã hành động dứt khoát. Muốn bước qua biên giới để vào Latvia, công dân Nga phải ký tên vào một văn bản lên án cuộc chiến chính quyền Nga gây ra tại Ukraine!
“KHÔNG THỂ CHẤP NHẬN”
Phần Lan là quốc gia châu Âu duy nhất có biên giới đất liền với Nga còn cấp thị thực nhập cảnh du lịch cho công dân Nga. Nhưng ngày càng có nhiều người Phần Lan nhận thấy đây là chuyện không còn có thể chấp nhận được khi mà ngày ngày họ vẫn thấy các đoàn xe chở đầy khách Nga tới Nuijamaa, cửa khẩu biên giới giữa hai nước và nghe tin rằng người dân Ukraine, kể cả trẻ em và phụ nữ, người già đang bị quân Nga sát hại.
Khi những giới hạn nhập cảnh phòng tránh COVID-19 lan tỏa dần được tháo bỏ, số khách Nga đi du lịch Phần Lan và từ đó tỏa ra các nước châu Âu đã tăng cao trở lại. Tháng Bảy 2022 có 185,000 du khách Nga nhập cảnh Phần Lan, tăng 60,000 khách so với tháng Sáu 2022.
Tại Bỉ, chính quyền nước nàyh cũng rục rịch ứng phó với dư luận phẫn uất vì cuộc chiến Nga gây ra tại Ukraine, chưa kể việc chính quyền Krenlin đã trục xuất các nhà ngoại giao Bỉ ra khỏi Moscow từ tháng Tư 2022. Hiện nay Bỉ vẫn cấp visa cho công dân Nga nhưng việc xử lý hồ sơ kéo dài hơn trước. Từ đầu tháng Bảy 2022, Bỉ chỉ còn xét duyệt visa cho người Nga nhập cảnh vì đoàn tụ gia đình, hôn nhân, chuyên gia, du học, nghiên cứu. Ngoài ra công dân Nga vẫn có thể nộp hồ sơ nhập cảnh tị nạn và số trường hợp này bắt đầu tăng cao trong những tháng vừa qua. Năm 2021 có tổng cộng 306 người Nga xin tị nạn nhưng chỉ trong bảy tháng đầu năm 2022 đã có 329 người Nga nộp hồ sơ tị nạn.
Sau khi toàn EU đóng không phận đối với mọi chuyến bay của Nga thì Phần Lan là một trong số ít các nước trở thành “đầu ra” cuối cùng của người Nga muốn bay sang EU lánh nạn. EU không là điểm đến duy nhất được ưa chuộng của họ. Những người Nga giàu có thì bay đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập và Thổ Nhĩ Kỳ. Một số khác chọn “quê hương thứ hai” tại các nước Trung Á mà trước đây từng thuộc Liên bang Xô Viết. Như thế họ không cần phải xin visa mà còn tránh được khỏi phải thấy tài sản, của cải của mình bị nằm trong danh sách trừng phạt mà EU, Mỹ, Canada, Anh, Nhật, Úc, New Zealand… đã liên tiếp đưa ra kể từ sau ngày 24 tháng Hai 2022, khi các sư đoàn quân Nga tràn qua biên giới tấn công Ukraine.
