Những nỗ lực kéo dài nhiều tháng đẫm máu của Nga nhằm xâm chiếm thêm lãnh thổ ở phía Đông Ukraine đã mang lại rất ít kết quả. “Kẻ thù gần như không thể đạt được tiến bộ nào” – một binh sĩ Ukraine nói.
Theo những người lính Ukraine chiến đấu bên trong và xung quanh thành phố phía đông Avdiivka thuật lại, suốt nhiều ngày, quân Nga đã mở các cuộc tấn công từ lúc 5 giờ sáng đến khuya nhưng không có cách gì chọc thủng được phòng tuyến đối phương. Bên trong thành phố, những đợt không kích gần như vô tận của quân Nga đã san bằng các tòa nhà. Máy bay không người lái thả bom vào nhiều điểm dân cư. Ở vùng ngoại ô, pháo binh Nga dồn dập rít vào chiến hào của Ukraine, sau đó bộ binh liều lĩnh tiến lên. Nhưng kết quả rất giới hạn. Không có cách nào các lực lượng Nga có thể phá vỡ được ý chí kiên cường và chiến thuật phòng thủ kiệt suất của người Ukraine.
“Họ gửi từng nhóm năm người và bị giết hết. Hết nhóm này đến nhóm khác bước qua xác của đồng đội và cùng chung số phận” – Yuriy, một binh sĩ Ukraine 22 tuổi phòng thủ khu vực kể lại – Quân Nga chỉ giành được một số lãnh thổ khiêm tốn không có ý nghĩa về chiến lược”.
Nhiều tháng sau khi Nga mở cuộc tổng tấn công ở phía Đông Donetsk, Kremlin vẫn đang tìm kiếm thứ gì đó để gọi là “chiến thắng” để đỡ mất mặt. Nhưng mục tiêu chính thành phố Bakhmut, nơi quân đoàn đánh thuê Wagner và quân đội Nga “phải chiến thắng với bất cứ giá nào”, thì sau 8 tháng bắn phá và giao chiến trên đường phố, phía Ukraine vẫn giữ được một phần nhỏ của thành phố. Nga thay đổi chiến thuật nhiều lần vẫn không hiệu quả. Biển người là vô dụng.
Theo các quan chức quốc phòng Anh, một cuộc tấn công trong Tháng Hai vào thị trấn Vuhledar, 80 dặm về phía Tây Nam, cũng kết thúc với 1,000 lính Nga thiệt mạng chỉ trong hai ngày – Wall Street Journal cho biết. Kể từ mùa hè 2022, Moscow không chiếm được một thành phố lớn nào của Ukraine. Phần thưởng lớn nhất của họ trong năm nay là Soledar, một thị trấn có dân số trước chiến tranh khoảng 10,000 người ở ngoại ô Bakhmut, nơi bị các chiến binh Wagner chiếm giữ vào Tháng Một.
Thậm chí cho dù Moscow có chiếm được Bakhmut, mục tiêu kiểm soát toàn bộ hai tỉnh phía Đông Donetsk và Luhansk của Putin hầu như ngày càng quá tầm của một quân đội đã kiệt sức trước ý chí chiến đấu kiên cường của một quân đội mà Nga từng xem thường sau khi chiếm đóng quá dễ bán đảo Crimea. Ảo tưởng “thắng nhanh, bình định gọn” của quân Nga đã hoàn toàn phá sản. Trong khi quân Nga không đạt được bước đột phá nào thì Kyiv hy vọng lực lượng của họ có thể giành lại được một phần lãnh thổ trong cuộc tấn công dự kiến sẽ diễn ra trong những tuần tới. Cuộc chiến này cũng có ý nghĩa rất lớn về mặt tâm lý.
Avdiivka, thách thức cho cả hai bên
Avdiivka, cách Bakhmut 40 dặm về phía Nam, là ví dụ mới nhất về cuộc chiến gian khổ và tiêu hao mà Moscow đang sa lầy để giành thế thượng phong ở phía Đông Ukraine. Dù Avdiivka bị bao vây ba mặt, Ukraine vẫn kiểm soát toàn bộ thành phố và con đường tiếp tế quan trọng phía Tây. Các cuộc tấn công của Nga dù gây thương vong nặng nề cho cả hai bên nhưng không làm thay đổi đáng kể phòng tuyến. Ai vẫn ở yên đó. Đại tá Oleksiy Dmytrashkivskyi, phát ngôn viên của lực lượng vũ trang Ukraine trong khu vực cho biết:
“Kẻ thù hầu như không đạt được tiến bộ nào. Tổn thất nặng nề của Nga là bằng chứng cho thấy chiến lược làm kiệt quệ kẻ thù trước khi phản công của chúng tôi đang phát huy hiệu quả. Dĩ nhiên, cuộc giao tranh cũng rất tàn khốc đối với dân thường Ukraine, chiếm số đông hơn đáng kể trong khu vực”.
Avdiivka, nằm ở ngoại ô thủ phủ khu vực Donetsk, đã trở thành mục tiêu xâm chiếm của Nga từ năm 2014, khi Moscow lần đầu tiên tiến hành cuộc xâm lược bí mật vào Donetsk và Luhansk kế cận. Quân Nga mở cuộc tấn công mới vào thành phố từ Tháng Hai và gần như san phẳng nơi này bằng pháo và hoả tiễn. Họ cố đánh bật tất cả tuyến phòng thủ và không cho quân Ukraine có nơi ẩn nấp an toàn nhưng không thành công như dự tính.
Đại tá Dmytrashkivskyi cho biết: “Kể từ đầu Tháng Tư, Nga tiến hành hơn 5,600 đợt không kích nhằm vào khu vực Donetsk”. Theo các quan chức địa phương, chỉ còn chưa tới 2,000 trong 30,000 cư dân Avdiivka trước chiến tranh vẫn trụ lại đây. Roman Matkov, phát ngôn viên của lữ đoàn 110 Ukraine bảo vệ Avdiivka nhận xét: “Về cơ bản, tất cả các tòa nhà đều bị hư hại hoặc bị phá hủy hoàn toàn”.
Theo tình báo phương Tây, kho pháo của Nga đang dần cạn kiệt. “Mùa hè năm ngoái, người Nga đã cố áp đảo độ chính xác vượt trội của vũ khí Ukraine bằng cách bắn số đạn nhiều gấp 10 lần vào kẻ thù! Bây giờ, tỷ lệ chỉ còn ba trên một – một trung tá thuộc đơn vị pháo binh thuộc lữ đoàn 110 nói – Họ không còn nhiều đạn để bắn”. Tuy nhiên, Ukraine cũng đang thiếu đạn pháo và phải để dành cho cuộc phản công sắp tới.
Nếu Vuhledar có địa hình bằng phẳng khiến quân Nga có rất ít chỗ ẩn nấp nên lực lượng Ukraine khá thuận lợi khi quét sạch hơn 100 xe tăng và các phương tiện chiến đấu khác của đối phương thì Avdiivka được bao quanh bởi rừng. Các đơn vị Nga ẩn nấp trong rừng và sử dụng chiến lược “xay thịt” tương tự ở Bakhmut. Pháo binh tấn công các vị trí của Ukraine, sau đó từng nhóm từ 5 đến 10 binh sĩ cố gắng tiến lên từ các hướng khác nhau, tìm các điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine bất kể số người chết (không bên nào công bố số liệu thương vong, nhưng phe tấn công thường hy sinh nhiều hơn bên phòng thủ).
Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington DC, một số quan chức quân sự Nga dường như đang cố gắng thuyết phục Kremlin chuyển sang phòng thủ nhiều hơn và tập trung vào việc bảo vệ các lãnh thổ chiếm được trước cuộc phản công dự kiến của Ukraine.
Igor Girkin, cựu sĩ quan quân đội Nga, người đóng vai trò quan trọng trong việc Moscow sáp nhập bán đảo Crimea vào Nga năm 2014 viết trên Telegram: “Các lực lượng Nga đạt được một số tiến bộ ở Bakhmut, nhưng các cuộc tấn công xung quanh Avdiivka đã dẫn đến tổn thất nặng nề. Một số đơn vị Nga và Wagner tiêu hao rất nhiều mà không thu được kết quả nào. Nga sẽ không còn bao vây Avdiivka được nữa khi cuộc phản công của lực lượng vũ trang Ukraine diễn ra”. Tuy nhiên, các quan chức Nga tin rằng họ đang đạt được một số tiến bộ. Tuần trước, Denis Pushilin, lãnh đạo do Nga cài đặt tại các lãnh thổ bị chiếm đóng ở tỉnh Donetsk cho biết lực lượng Nga hiện kiểm soát gần như toàn bộ Maryinka, một thị trấn gần Avdiivka.
