Israel và Hamas đã đồng ý tạm ngưng chiến để trao đổi con tin. Dưới đây là vài chi tiết của thỏa thuận được thực hiện vào sáng sớm Thứ Tư 22 Tháng Mười Một 2023 (giờ địa phương).
Thỏa thuận sẽ tạm dừng giao tranh trong bốn ngày ở tất cả khu vực trên Dải Gaza để đổi lấy việc thả ít nhất 50 phụ nữ và trẻ em bị bắt làm con tin vào ngày 7 Tháng Mười. Có khoảng 240 con tin được cho là đang bị giam ở Gaza.
Mỗi con tin được thả sẽ đổi lấy ba tù nhân Palestine. Hamas cho biết thỏa thuận sẽ mang lại tự do cho 150 phụ nữ và thanh thiếu niên Palestine bị phía Israel giam lâu nay. Bộ Tư pháp Israel đã công bố danh sách 300 tù nhân Palestine có thể được đưa vào thỏa thuận.
Theo chính phủ Qatar, nước đứng ra hòa giải các cuộc đàm phán, thỏa thuận được công bố vào đầu ngày Thứ Tư 22 Tháng Mười Một, nhưng thời điểm chính thức bắt đầu tạm dừng giao tranh sẽ được công bố trong vòng 24 giờ. Theo một quan chức Israel, khung thời gian 24 giờ được thiết kế nhằm để Tòa án Tối cao Israel có thời gian cân nhắc và bác bỏ nếu cần thiết.
Theo thỏa thuận, Hamas sẽ giao con tin trên lãnh thổ Gaza cho đại diện Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC). Đại diện ICRC sẽ hộ tống họ đến các cửa khẩu biên giới của Israel.
Dù tên của những người Israel mà Hamas dự định trả tự do chưa được công bố, nhưng tin tức về thỏa thuận đang làm dấy lên hy vọng trong các gia đình ở cả hai bên. Hen Avigdori, một nhà văn Israel có vợ Sharon và con gái 12 tuổi Noam đang bị giam ở Gaza, cho biết quân đội Israel hứa sẽ thông báo trước cho ông nếu họ dự kiến được thả. Avigdori nói với NPR: “Tôi bình tĩnh vì tôi biết rằng vẫn còn hy vọng. Nhưng tôi cũng bình tĩnh vì tôi biết hy vọng có thể tan vỡ bất cứ lúc nào”.
Một cư dân Palestine ở Jerusalem, Yousef Afghani, tỏ ra rất ngạc nhiên khi thấy cô con gái 40 tuổi Aisha Afghani của mình nằm trong danh sách tù nhân mà Israel chuẩn bị thả. Cô đã thụ án bảy năm trong bản án 15 năm, với tội đâm người (Israel) vào năm 2016.
Ngoài người Israel và công dân Hoa Kỳ, người nước ngoài từ một số quốc gia khác cũng nằm trong số con tin bị Hamas bắt. Trong đó có hơn 20 nông dân Thái Lan bị bắt gần biên giới Gaza trong vụ tấn công ngày 7 Tháng Mười. Người Thái không nằm trong thỏa thuận trao đổi.
________
Kể từ khi bắt đầu cách đây hơn sáu tuần, cuộc chiến của Israel ở Gaza có hai mục tiêu chính: Loại bỏ Hamas khỏi quyền lực và giải thoát con tin mà Hamas bắt trong chiến dịch tấn công và thảm sát ngày 7 Tháng Mười 2023.
Các cuộc thăm dò những tuần gần đây cho thấy nội bộ Israel đang chia rẽ về kế hoạch thỏa thuận với Hamas. Cuộc khảo sát của Viện Dân chủ Israel, một tổ chức tư vấn, cho thấy 45% người Do Thái ở Israel phản đối việc trao đổi tù nhân trong khi 40% ủng hộ. Các nhà lập pháp cánh hữu cũng chỉ trích thỏa thuận. Itamar Ben-Gvir, Bộ trưởng an ninh quốc gia, gọi đây là một “sai lầm rất, rất lớn”.
Một số thành viên nội các Israel muốn tiếp tục đàm phán về số lượng người Palestine được trả tự do; những người khác cho rằng Israel nên tiếp tục tấn công và chờ Hamas xuống thang. Theo các điều khoản của thỏa thuận, Hamas có quyền lựa chọn đề nghị thả thêm con tin vào cuối thời hạn bốn ngày. Mỗi mười tù nhân bổ sung được thả sẽ giúp có thêm 24 giờ đình chiến. Israel lo rằng điều này sẽ mang lại cho Hamas một số quyền kiểm soát đối với cục diện. Quân đội Israel đã phái bốn sư đoàn, hơn 10,000 binh sĩ, vào phía Bắc Gaza để phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự của Hamas. Cho đến nay, Israel vẫn chưa triển khai chiến dịch ở miền Nam Gaza, nơi Israel tin rằng các thủ lĩnh Hamas đang ẩn náu.
Việc tạm ngưng tiếng súng chắc chắn giúp Hamas, mà nhiều tên đầu sỏ đang trốn trong hệ thống địa đạo, có cơ hội tập hợp lại và bổ sung nguồn cung cấp. Phần mình, Israel đang đối mặt áp lực gia hạn thỏa thuận ngừng bắn từ một số đồng minh phương Tây, cũng như từ người thân của con tin.
Với Israel, mục tiêu lớn nhất của họ vẫn còn nguyên: Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời nhằm tạo điều kiện cho việc trao đổi tù nhân không có nghĩa là cuộc chiến tiêu diệt Hamas kết thúc. “Chiến tranh vẫn tiếp tục và cuộc chiến sẽ tiếp tục cho đến khi chúng ta đạt được tất cả mục tiêu của mình”, Thủ tướng Netanyahu nói.
Cũng có không có dấu hiệu nào cho thấy Mỹ sẽ ép Israel dừng lại. Phần lớn thế giới kêu gọi ngừng bắn vĩnh viễn nhưng Tổng thống Biden thì không. Ông cho rằng nếu còn nhân nhượng Hamas thì tương lai Trung Đông còn máu đổ. Trong khi đó, với Hamas, sống sót là chiến thắng: Họ không cần phải đánh bại quân đội Israel, chỉ cần kiên trì kéo cho đến khi có lệnh ngừng bắn vĩnh viễn khi mà Israel kiệt quệ và đổ gục trước sức ép quốc tế.
Một vài ngày yên tĩnh có thể không còn nghe tiếng súng nhưng bóng ma chiến tranh vẫn phủ kín Gaza.
