Các căn cứ quân đội Mỹ ở khu vực Trung Đông nâng mức báo động lên cao. Israel đặt quân đội vào tình trạng sẵn sàng cao nhất, huỷ bỏ kế hoạch nghỉ phép của binh sĩ tác chiến, gọi nhập ngũ một số lực lượng dự bị phòng không và gây nhiễu hệ thống định vị vệ tinh GPS để đề phòng hỏa tiễn của đối phương.
Tại lễ tang các tướng lĩnh và sĩ quan bị giết tổ chức hôm Thứ Sáu 5 Tháng Tư 2024, lãnh đạo Iran thề sẽ trả thù. Lò lửa Trung Đông cháy rừng rực và nguy cơ chiến tranh có thể nổ ra bất cứ lúc nào.
Như tin tức đã loan mấy ngày nay, hôm Thứ Hai 1 Tháng Tư 2024, Israel oanh tạc văn phòng lãnh sự bên cạnh toà đại sứ Iran tại thủ đô Damascus của Syria, giết chết ba tướng lãnh và bốn sĩ quan của Lực Lượng Vệ Binh Cách Mạng Hồi Giáo Iran (Iran’s Islamic Revolutionary Guard Corps – IRGC).
Trong số sĩ quan cao cấp bị giết có Chuẩn Tướng Mohammed Reza Zahedi, chỉ huy lực lượng Quds – cánh điệp báo quân sự của IRGC, chịu trách nhiệm tổ chức, trang bị và điều hành các nhóm vũ trang Hồi Giáo bên ngoài lãnh thổ Iran chống Mỹ, chống Do Thái như Hezbollah ở Lebanon, Hamas và Islamic Palestine Jihad ở Gaza, Houthi ở Yemen và nhiều nhóm khác ở Iraq và Syria.
Đây được cho là đòn leo thang mạnh nhất của Israel vào kẻ thù truyền kiếp Iran, và đúng như dự đoán, Iran chắc chắn sẽ trả đũa. Nhiều quan chức Iran cho biết, Tehran đặt các lực lượng vũ trang vào tình thế sẵn sàng chiến đấu, và đã quyết định chính Iran sẽ thực hiện trả đũa trực tiếp cho vụ tấn công Damascus. Thời điểm và cách thức trả đũa vẫn còn giữ bí mật.
Tại lễ tang những sĩ quan bị giết, tướng Hossein Salami, Tổng Tư Lệnh IRGC nói với đám đông: “Chúng tôi cảnh cáo, không hành động nào của bất kỳ kẻ thù nào chống lại chế độ thiêng liêng của chúng ta sẽ không bị đáp trả, và nghệ thuật của đất nước Iran là bẻ gãy quyền lực của các đế quốc.”
Từ Lebanon, Hassan Nasrallah, lãnh đạo Hezbollah cũng khẳng định phản ứng trả thù của Iran sẽ xảy ra bất cứ lúc nào, và kêu gọi các chiến binh Hezbollah “hãy chuẩn bị cho tình huống cuối cùng.”
Đây không phải là lần đầu tiên một tướng lãnh chỉ huy của IRGC bị giết. Bốn năm trước, Trung Tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng Quds của IRGC cũng đã bị Hoa Kỳ dùng máy bay không người lái giết chết tại phi trường Baghdad của Iraq. Khi đó Iran trả thù bằng cách bắn hoả tiễn vào một số căn cứ Mỹ, làm khoảng 100 binh sĩ bị thương.
Truyền thông Iran cho biết, trong vài tháng qua, kể từ khi nổ ra cuộc xung đột giữa Israel và tổ chức Hamas ở Gaza hôm 7 Tháng Mười năm ngoái, Israel tấn công, và giết chết 18 thành viên lực lượng Quds, trong đó có bốn chỉ huy cao cấp.
Dù uất hận nhưng Iran cho biết Tehran không muốn một cuộc chiến tranh trực diện với Israel hoặc với Hoa Kỳ. Thay vì vậy, Iran “uỷ nhiệm” để các tổ chức vũ trang Hồi Giáo tấn công quấy rối các lực lượng Mỹ và Do Thái, theo nhận định trong báo cáo của Văn Phòng Tình Báo Quốc Gia Mỹ DNI. Các căn cứ Mỹ tại Iraq, Syria đã bị tấn công bằng hỏa tiễn và máy bay không người lái khoảng 170 lần, ba binh sĩ Mỹ ở Jordan bị thiệt mạng; nhưng từ cuối Tháng Hai, những vụ tấn công như vậy chấm dứt sau những đòn trả đũa quyết liệt của Mỹ.
Lần này, đòn đánh của Israel quá dữ dội. Lần đầu tiên Israel giết chết một nhóm tướng lĩnh cao cấp của Iran, san bằng một cơ sở ngoại giao vốn được coi là bất khả xâm phạm trong các vụ xung đột dù Israel nói toà nhà đó là căn cứ của IRGC và là một “mục tiêu hợp pháp.”
Điều lạ là toà nhà được chính quyền Syria nói là tư dinh chính thức của Đại Sứ Iran tại Syria, nhưng ông đại sứ và gia đình lại không có mặt ở đó lúc vụ oanh tạc diễn ra. Dù vậy, bằng việc ném bom san bằng một cơ sở ngoại giao của Iran, “Israel đã sẵn sàng cho một vụ trả đũa mạnh mẽ có thể dẫn tới chiến tranh khu vực,” bà Sanam Vakil, Giám đốc chương trình Trung Đông và Bắc Phi của Viện Nghiên Cứu Chatham House ở London nhận định.
***
Đến lúc này, chưa biết Iran sẽ trả đũa như thế nào, vào lúc nào và hậu quả của vụ xung đột sẽ ra sao. Quyết định cuối cùng chống Israel sẽ tùy thuộc vào nhà lãnh đạo tối cao Iran, Giáo Chủ Ayatollah Ali Khamenei, người đồng thời là tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang của quốc gia Hồi Giáo.
Tuy nhiên các nhà phân tích và chuyên viên quân sự đều cho rằng, Iran sẽ cố gắng kiềm chế sao cho hành động trả thù của họ không làm leo thang chiến tranh ở khu vực, và không dẫn tới một cuộc xung đột trực tiếp với Israel hoặc Hoa Kỳ.
Thiếu tướng Alexus G. Grynkewich, chỉ huy cao cấp nhất của Không Lực Hoa Kỳ tại Trung Đông nói với các nhà báo quốc phòng: “Từ quan điểm quân sự, mối quan tâm lớn nhất của tôi là, chuyện này có dẫn tới sự leo thang trong khu vực hay không, và chúng tôi đang thận trọng theo dõi, đang lắng nghe mọi phát ngôn của Iran về ý định trả thù của họ.”
Tuy vậy, ông Grynkewich khẳng định: “Tôi vẫn tiếp tục đánh giá Iran không hứng thú với một cuộc xung đột lan rộng trong khu vực. Họ muốn lợi dụng cuộc khủng hoảng như nó đang diễn ra và không muốn gây chiến tranh với Israel, với Hoa Kỳ hoặc với bất kỳ ai vào lúc này.”
Sự thận trọng của Iran, theo một số nhà phân tích, là do vũ khí và công nghệ của Iran, đặc biệt là hỏa tiễn và máy bay không người lái, còn quá kém cỏi so với Israel và Mỹ. Nếu chiến tranh trực diện với các đối thủ này, Iran chẳng những không thể chiến thắng mà sẽ bị đập cho tan nát.
Đáng chú ý chương trình phát triển vũ khí hạt nhân mà Iran theo đuổi nhiều năm nay với rất nhiều công sức và tiền bạc sẽ nhanh chóng bị triệt hạ một khi Israel hoặc Mỹ có một lý do chính đáng để ném bom xóa sổ các cơ sở làm giàu uranium của Iran.
Cân nhắc lợi và hại, có thể Iran sẽ nuốt thuốc đắng, chịu nhẫn nhục cho đến ngày chế tạo được bom hạt nhân rồi sẽ tính, “quân tử báo thù mười năm chưa muộn.”
Giáo sư Afshon Ostovar, ngành an ninh quốc gia Trường Cao Học Hải Quân Hoa Kỳ nhận định vụ Damascus dù rất nghiêm trọng cũng sẽ không làm cho tình thế đột ngột thay đổi mà Iran và Israel sẽ leo thang dần dần, sẽ tiếp tục ăn miếng trả miếng với nhau trong nhiều năm nữa.
Leo thang quân sự vào lúc này, đối với Iran, có thể phản tác dụng, không có lợi cho giới lãnh đạo Iran mà thay vì vậy Iran đang hưởng lợi từ tình thế Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế.
“Với Iran, không có lý do thực sự nào đáng để thay đổi cuộc chơi và lao vào một cuộc chiến tranh binh lửa,” ông Ostovar nói.
