“Địa ngục” là từ mà báo chí Nga miêu tả cuộc khủng bố kinh hoàng ở thủ đô Moscow vào tối 22 Tháng Ba 2024. Ít nhất 115-145 người đã thiệt mạng sau khi bọn khủng bố trang bị vũ khí tự động vãi đạn tại rạp Crocus, địa điểm tổ chức hòa nhạc nổi tiếng ở ngoại ô Moscow. Một khu vực khoảng 140,000 feet vuông (chừng 13,000 m2) ở Krasnogorsk chìm trong biển lửa.
Trong bài phát biểu truyền hình ngày 23 Tháng Ba 2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết tổng cộng 11 người đã bị bắt, trong đó có bốn tay súng. Putin nói thêm rằng những kẻ này bị bắt khi tìm đường trốn qua Ukraine. Theo các cơ quan dịch vụ khẩn cấp của Nga, tổ chức khủng bố khét tiếng Nhà nước Hồi giáo (ISIS) đã nhận trách nhiệm vụ tấn công tối Thứ Sáu 22 Tháng Ba, một trong những vụ khủng bố nghiêm trọng nhất lịch sử nước Nga hiện đại.
Ủy ban Điều tra Nga cho biết nguyên nhân ban đầu của những trường hợp tử vong là do trúng đạn và hít phải khói. Baza, một kênh Telegram có quan hệ với các cơ quan an ninh Nga, thuật rằng có 28 thi thể được tìm thấy trong một phòng vệ sinh của rạp hát, trong đó có “nhiều bà mẹ” đang ôm chặt con; và 14 thi thể khác được phát hiện ở cầu thang thoát hiểm.
Vụ tấn công – cho thấy Nga tiếp tục dễ bị tổn thương trước khủng bố – xảy ra chỉ vài ngày sau chiến thắng của Tổng thống Nga Putin trong cuộc bầu cử được dàn dựng nhằm củng cố quyền lực của ông, khi cuộc chiến ở Ukraine kéo sang năm thứ ba.
Phát ngôn viên Kremlin nói rằng Putin đã được thông báo vài phút sau khi những kẻ tấn công xông vào rạp Crocus có sức chứa 6,200 người, một trong những địa điểm tổ chức các sự kiện âm nhạc lớn nhất nước Nga, ở rìa phía Tây Moscow. Vụ tấn công xảy ra khoảng 8g tối ngày 22 Tháng Ba 2024, khi đám đông khán giả tập trung để xem buổi biểu diễn của ban nhạc rock Nga Picnic. Văn phòng công tố Nga cho biết cuộc khủng bố bắt đầu khi một số kẻ mặc quân phục xông vào rạp Crocus và vãi đạn liên thanh vào khán giả.
Nhà chức trách Nga cho biết bọn khủng bố sử dụng chất nổ và chất lỏng dễ cháy để đốt rạp Crocus. Ngọn lửa nhanh chóng nhấn chìm hơn 1/3 tòa nhà, khói lan rộng và khiến nhiều phần mái bị sập.
Nhân chứng Dave Primov kể với AP: “Có hàng loạt tiếng súng nổ… Tất cả chúng tôi đều đứng dậy và chạy thoát về phía lối đi. Không khí hoảng loạn cực độ khi mọi người gào thét bỏ chạy, chen lấn và giẫm đạp lên nhau…” Truyền thông Nga cho biết, nhân viên bảo vệ rạp Crocus không có súng và một số người có thể đã bị giết ngay khi cuộc khủng bố bắt đầu.
Nghị sĩ Alexander Khinshtein cho biết những kẻ tấn công bỏ trốn trên một chiếc xe Renault và bị cảnh sát phát hiện ở vùng Bryansk, cách Moscow khoảng 340 km (210 dặm) về phía Tây Nam vào tối Thứ Sáu 22 Tháng Ba. Cũng theo Alexander Khinshtein, một khẩu súng lục, băng đạn dành cho súng trường và hộ chiếu Tajikistan đã được tìm thấy trong xe. Tajikistan là một quốc gia Trung Á có đông người Hồi giáo và từng là một phần của Liên Xô.
Truyền hình Simonyan công bố một đoạn video cho thấy một trong những nghi phạm, một người thanh niên, có râu, bị thẩm vấn bên lề đường, trả lời loạt câu hỏi bằng giọng Nga nặng. Đương sự cho biết hắn bay đến Nga từ Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 4 Tháng Ba và nhận được chỉ dẫn từ những người không rõ danh tính qua Telegram để thực hiện vụ tấn công, chỉ để đổi lại được một khoản tiền.
____________
Cần nhấn mạnh, từ ngày 7 Tháng Ba 2024, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Moscow đã đưa ra cảnh báo an ninh, cho biết Mỹ đang “theo dõi các báo cáo về việc những kẻ cực đoan có kế hoạch tấn công những địa điểm tổ chức tụ tập lớn ở Moscow, trong đó có các buổi hòa nhạc”.
Đại sứ quán Hoa Kỳ thậm chí loan rằng một cuộc tấn công có thể diễn ra trong 48 giờ tới. Tuy nhiên, thời điểm đó, những người ủng hộ Kremlin cho rằng Mỹ tung tin nhảm nhằm dọa Nga. Ngày 19 Tháng Ba, Putin còn nói, cảnh báo của Đại sứ quán Mỹ là “hành vi tống tiền lộ liễu”, được đưa ra với “ý định đe dọa và gây bất ổn cho xã hội chúng ta”.
Nước Nga từng rung chuyển nhiều lần trước những vụ tấn công khủng bố chấn động toàn cầu. Tháng Mười 2002, phiến quân Chechnya bắt khoảng 800 người làm con tin tại một nhà hát ở Moscow. Hai ngày sau, lực lượng đặc biệt Nga xông vào tòa nhà. Kết quả, 129 con tin cùng 41 chiến binh Chechnya thiệt mạng.
Tháng Chín 2004, khoảng 30 chiến binh Chechnya chiếm giữ một trường học ở Beslan, miền Nam nước Nga, bắt hàng trăm con tin. Cuộc bao vây kết thúc trong cuộc tắm máu hai ngày sau đó; và hơn 330 người, khoảng một nửa trong số đó là trẻ em, bị thiệt mạng.
Tháng Ba 2010, một nhóm khủng bố kích nổ hai quả bom tại ga tàu điện ngầm ở Moscow, khiến ít nhất 38 người thiệt mạng. Năm 2011, một kẻ đánh bom tấn công Domodedovo – một trong những phi trường đông nhất Moscow, khiến 37 người thiệt mạng. Và cách đây không lâu, năm 2022, cách Moscow khoảng 600 dặm về phía Đông, một tay súng tấn công một trường học ở thành phố Izhevsk, giết chết 15 người.
Song song việc giập lửa tại hiện trường xảy ra vụ khủng bố, Nga đang… “đốt nhà” Ukraine, khi chỉ tay về phía Kyiv. Trong bài phát biểu năm phút trên truyền hình ngày 23 Tháng Ba, Vladimir Putin nói rằng “ai đó” ở Ukraine đã giúp những kẻ tấn công trốn thoát khỏi biên giới Nga để vào Ukraine. “Chúng đang cố lẩn trốn và vượt biên vào biên giới Ukraine,” Putin nói, đề cập đến bốn người bị bắt ở miền Tây nước Nga.
“Dựa trên thông tin sơ bộ, việc tẩu thoát qua biên giới đã được phía Ukraine chuẩn bị cho chúng.” Nhiều lần trước đây, Putin thường “có tật” đổ lỗi cho phương Tây việc “xúi giục” các nhóm khủng bố gây bạo loạn ở Nga. Lần này, trong bài phát biểu ngày 23 Tháng Ba 2024, Putin không nói gì đến Mỹ hoặc phương Tây. Và ông cũng không nhắc đến cảnh báo an ninh do Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Moscow đưa ra ngày 7 Tháng Ba 2024.
