Một nhà báo người Australia gốc Hoa, bị Trung Quốc bắt giam ba năm qua, lần đầu tiên lên tiếng trước công chúng.
“Tôi nhớ mặt trời. Trong phòng giam của tôi, ánh sáng mặt trời chiếu qua cửa sổ, nhưng tôi chỉ có thể đứng trong đó 10 giờ mỗi năm,” Cheng Lei (成蕾 – Thành Lôi) nói trong một bức thư ngỏ gửi người dân Australia, thông qua các nhà ngoại giao mà cô có thể nói chuyện hàng tháng.
“Suốt ba năm qua, tôi không được nhìn thấy một nhành cây nào,” cô nói.
Cheng Lei là phóng viên tài chính, làm việc cho đài truyền hình Anh ngữ CGTN của cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc khi cô bị bắt và trải qua sáu tháng đầu tiên bị giam giữ trong phòng biệt giam, mà không bị buộc tội hoặc được tiếp cận với luật sư.
Vào Tháng Ba năm ngoái, cô Cheng đã bị xét xử bí mật và đã phải chờ đợi hơn một năm mà chưa có án. Đại sứ Australia tại Trung Quốc, Graham Fletcher không được tham dự phiên tòa.
Bức thư của Cheng từ trong nhà tù mới được công bố, chứa đầy hoài niệm của cô về cuộc sống ở Australia, đất nước mà gia đình cô di cư đến từ tỉnh Hồ Nam, khi cô mới lên mười.
“Tôi nhớ, vào năm 1987, lần đầu tiên tôi đi cắm trại cùng gia đình, bố tôi lái chiếc xe hơi của Australia trị giá $700 [£360],” cô viết. “Tôi nhớ rõ từng chuyến đi bộ trong rừng, sông, hồ, bãi biển với những chuyến bơi lội và dã ngoại với cảnh hoàng hôn, bầu trời lấp lánh những vì sao và bản giao hưởng bí mật của bụi rậm.”
Cheng viết, cô rất nhớ muối biển, sự hài hước của người da đen, vùng nhiệt đới Queensland và bầu trời xanh bất tận của miền Tây Australia, cô nhớ những hạt cát dính vào chân khi đi bộ dọc bờ biển.
Cuối bức thư, Cheng viết một dòng quan trọng nhất: “Hơn hết mọi thứ, là tôi nhớ các con quá.”
Đã ba năm qua, gia đình Cheng không hề biết vì sao người thân của mình lại bị bắt, và bị buộc về tội gì, ngoài tin tức được cho là có liên quan đến việc tiết lộ “bí mật quốc gia”.
Tại Trung Quốc, “bí mật quốc gia” được xem là ý tưởng chung có nội hàm rộng, và có thể là bất kỳ điều gì mà chính phủ muốn.
Trước đó, hai công dân Canada Michael Kovrig và Michael Spavor bị giam giữ theo hình thức “ngoại giao con tin” từ năm 2018 đến 2021, để đáp trả vụ kiện dẫn độ nhắm vào Giám đốc Tài chính của tập đoàn Huawei, Mạnh Vãn Châu – theo BBC. Họ được thả vài giờ sau khi Mỹ dỡ bỏ yêu cầu dẫn độ nhằm vào bà Mạnh.
Hồi đầu năm, một giám đốc điều hành công ty dược phẩm người Nhật đã bị bắt, và Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết ông bị tình nghi tiến hành các hoạt động gián điệp. Sau đó, các công ty nghiên cứu quốc tế cũng bị truy quét.
Trở lại trường hợp của nhà báo Cheng Lei, Thủ tướng Australia Anthony Albanese được mời đến Bắc Kinh để gặp Tập Cận Bình. Tuy nhiên, ông đang chịu áp lực đáng kể ở quê nhà, để không thực hiện chuyến đi, cho đến khi cô Cheng và người bạn Australia Yang Hengjun được trả tự do.
Nhà báo Cheng Lei làm việc cho CGTN từ năm 2012 và nổi tiếng trong giới ngoại giao và nhà báo của Bắc Kinh. Trước đây, bà từng là phóng viên Trung Quốc của CNBC, sau khi tốt nghiệp Đại học Queensland với bằng cử nhân thương mại và làm kế toán tại Cadbury Schweppes.
