*Cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tạo ra sự phẫn nộ quốc tế mạnh mẽ nhất kể từ 11 Tháng Chín, 2001, ngày xảy ra vụ tấn công khủng bố nước Mỹ.
*Putin đứng trước thực tế mà ông ta khó chấp nhận: Không gian thông tin và mọi mặt trận truyền thông đều bị người Ukraine lấn lướt.
*Một clip video được xem hơn 8 triệu lần trên Twitter cho thấy một phụ nữ Ukraine mắng các binh sĩ Nga là “quân chiếm đóng” và “phát xít” tại thành phố Henichesk. Bà bảo họ hãy bỏ hạt hướng dương vào túi để khi chết, hoa hướng dương (quốc hoa của Ukraine) sẽ mọc trên mộ của họ!
*“Câu chuyện thần tiên” của Putin về một Ukraine “trải thảm đỏ đón người anh em” không còn nữa.
Khi bậc thầy chiến thanh thông tin bị soán ngôi
Putin được coi là “bậc thầy chiến tranh thông tin” nên ông ta rất thành thạo trong việc lan truyền những bất đồng chính kiến ở phương Tây khi ra vẻ đứng về phía những người theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu như cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, ứng viên tổng thống Marine Le Pen của Pháp và chính trị gia Matteo Salvini của Ý. Nhưng kể từ khi nhà lãnh đạo Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine, Putin đã thất bại nặng nề trong “trận chiến truyền thông” đưa tin về cuộc chiến, với đa số thông tin phát tán trên mạng đều bất lợi cho ông ta.
Thất bại của Putin do một phần nhờ chiến lược xử lý tin tình báo khôn khéo của Tổng thống Joe Biden, trong đó có cả việc sẵn sàng tiết lộ thông tin tình báo mật giúp lật tẩy những âm mưu của Putin, chẳng hạn ngụy tạo một vụ tấn công “giả” vào một cộng đồng người Nga nào đó để biện minh cho hành động xâm lược của mình. Là một cáo già tình báo, Putin đã cố gắng (nhưng không thành công) “gài bẫy” quân đội Ukraine tấn công thường dân nói tiếng Nga ở phía Đông Ukraine để lấy cớ xâm lược.
Khi điều đó không xảy ra, tức là không có khiêu khích nào cả, Putin tự trao cho mình “sứ mệnh cao cả” chống lại “những kẻ nghiện ma túy và phát xít mới” khi đưa quân vào Ukraine. Ông ta tự tin rằng quân đội và nhân dân Ukraine sẽ buông tay chờ chết như trong cuộc xâm chiếm Crimea trước đây. Thậm chí quân đội Ukraine và người dân, với rất nhiều nhân tố gây rối “nằm vùng” được Nga cài cắm nhiều năm qua, sẽ nổi dậy lật đổ chính phủ của “một tổng thống kém cỏi”.
Tuy nhiên, Putin đã cho cả thế giới thấy những gì thực sự xảy ra: Hành động xâm lược chống lại một quốc gia có chủ quyền của ông ta làm gợi nhớ lại cuộc xâm lược Ba Lan của Đức và Liên Xô năm 1939 khi hai quốc gia này còn là đối tác. Tệ hại hơn là khi cuộc chiến không kết thúc sớm sau hai ngày và không có đầu hàng hay nổi dậy, Putin đứng trước thực tế mà ông ta khó chấp nhận: Không gian thông tin và mọi mặt trận truyền thông đều bị người Ukraine lấn lướt.
Những sự thật rất khác với những gì phía Nga tuyên truyền lần lượt bị phô bày. Ví dụ, không hề có chuyện quân Nga không nã pháo vào dân thường và không hề có video những đoàn quân chiến thắng được chào đón bởi những người dân biết ơn, bởi vì chúng không có thực (nếu có thì chỉ có tại những nơi có nhiều người Nga sinh sống ở phía Đông). Thực tế cho thấy, người Ukraine đang chiến thắng trong trận chiến tuyên truyền, từ hình ảnh, video đến âm thanh trong “thời gian thực” về cuộc kháng chiến anh dũng của họ trước quân xâm lược Nga, giống như cách người Phần Lan đã làm trong Chiến tranh Mùa đông (Winter War) 1939-1940 (dĩ nhiên, những người ủng hộ Ukraine cũng phải cảnh giác với những con số không được kiểm chứng về tổn thất của Nga và những thông tin giả như clip video “Ghost of Kyiv” với cảnh một chiếc máy bay chiến đấu Ukraine bắn hạ máy bay Nga trích từ một trò chơi điện tử).
Hầu hết những gì thế giới chứng kiến về “chủ nghĩa anh hùng Ukraine” là chân thực nên gây hiệu ứng rất mạnh, đặc biệt những video dân thường tay không đối đầu trực diện với quân Nga. Chẳng hạn, đoạn audio tàu chiến Nga yêu cầu lực lượng biên phòng Ukraine đang giữ hòn đảo nhỏ Snake Island ở Biển Đen phải đầu hàng, nếu không sẽ “ăn” bom, đã bị từ chối thẳng thừng (tuy nhiên, không giống thông tin ban đầu, 13 lính biên phòng không bị giết mà chỉ bị bắt làm tù binh). Một clip video khác được xem hơn 8 triệu lần trên Twitter cho thấy một phụ nữ Ukraine mắng các binh sĩ Nga là “quân chiếm đóng” và “phát xít” tại thành phố Henichesk. Bà bảo họ hãy bỏ hạt hướng dương vào túi để khi chết, hoa hướng dương (quốc hoa của Ukraine) sẽ mọc trên mộ của họ!
Kẻ “kém cỏi” trở thành anh hùng
Truyền thông xã hội đã biến Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, một cựu diễn viên có bằng luật, người thường bị chê là “một lãnh đạo kém hiệu quả” thành một anh hùng và “thần tượng quốc tế” sau khi ông từ chối đề nghị của Mỹ di tản khỏi Kyiv. Sau khi thông báo cho thế giới biết mình là “mục tiêu săn lùng số một” của biệt kích Nga, ông vẫn kiên cường nói: “Cuộc chiến của tôi là ở đây; Tôi cần đạn dược, không phải lên xe rời đi!”. Mỗi ngày, Zelensky khiến thế giới phải thán phục bằng những câu nói khẳng khái từ một thủ đô bị bao vây thông qua những video ông phát trên mạng.
Rõ ràng, Zelensky không phải Ashraf Ghani, một tổng thống của chính phủ thân Mỹ chạy trốn khỏi Afghanistan ngay khi Mỹ rút quân. Người Ukraine cũng không suy sụp và hèn nhát như binh lính chính phủ Afghanistan để Putin có thể chiến thắng nhanh. Thay vào đó, tin tức tràn ngập hình ảnh thường dân Ukraine thuộc mọi thành phần, tuổi tác xếp hàng nhận AK-47 và chế bom xăng (cocktail molotov) để chuẩn bị đánh trả quân xâm lược Nga, bảo vệ đất nước. Sự tương phản giữa tinh thần suy sụp của những người lính Nga mất phương hướng, chờ tiếp liệu ì ạch với sự dũng cảm của người Ukraine khi đối diện một siêu cường hung hăng tưởng nắm chắc phần thắng đã gây ấn tượng mạnh mẽ cho thế giới.
Sự kiên cường của họ khiến các quốc gia còn do dự như Đức (vì có quan hệ kinh doanh mật thiết với Nga) phải thay đổi thái độ. Vũ khí Đức đã vào Ukraine. Cuộc xâm lược của Nga bằng các vũ khí hiện đại bắn bừa bãi đã gây sự phẫn nộ trên toàn thế giới kiểu “hiệu ứng domino” nhiều hơn bất kỳ sự kiện nào kể từ sau vụ tấn công khủng bố ngày 11 Tháng Chín, 2001. Putin đang biến Nga thành một quốc gia bị lên án toàn cầu. Trừ một số quốc gia mà sự sống còn của chế độ quá lệ thuộc vào Nga nên phải ủng hộ Putin (như Belarus có thể đưa quân tham chiến với Nga), nhiều quốc gia thù địch với Mỹ mà Nga tin sẽ đứng về phía mình đã chọn vị thế trung lập hay nói nước đôi, kiểu “kêu gọi các bên liên quan kềm chế” hoặc dùng từ “xung đột” thay thế cho xâm lược!
Putin bị dồn vào đường cùng
Dư luận thế giới đứng về phía Ukraine chính là đòn bẩy để các quốc gia dân chủ phương Tây tiến hành mạnh các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn đối với Nga mà nổi bật nhất là loại Nga khỏi hệ thống SWIFT (chuyển khoản liên ngân hàng) và trừng phạt Ngân hàng Trung ương Nga, điều mà cách nay vài ngày rất ít chuyên viên về tài chính tin là nó có thể xảy ra. Sự chuyển hướng của Đức là đặc biệt ấn tượng. Con gấu Nga đã đánh thức người khổng lồ châu Âu mà Putin tưởng là đã ru ngủ được.
Đức không chỉ dừng đường ống Nord Stream 2 và cùng Mỹ hợp tác trong các biện pháp trừng phạt kinh tế cứng rắn mà còn tăng chi tiêu quốc phòng đến 2% GDP đồng thời gửi “hàng nóng” Ukraine đang cần. Một lá bài lớn nữa mà nhiều người chống Nga muốn vận dụng. Đó là ngừng mua dầu và khí đốt từ Nga, và Đức mở lại các nhà máy điện hạt nhân. Tuy nhiên, chỉ chừng đó thôi cũng khiến thị trường chứng khoán Nga sụp đổ và giá trị của đồng rúp lao dốc. Một chiến thắng nhanh của Nga để đưa chế độ bù nhìn lên và tạo “sự đã rồi” cho thế giới đã thất bại nặng nề. Lực lượng Nga có thể tiến thêm và chiếm được vài thành phố và lãnh thổ Ukraine nhưng “câu chuyện thần tiên” của Putin về một Ukraine “trải thảm đỏ đón người anh em” không còn nữa. Quân Nga không thể vào Ukraine mà không phải trả giá đắt!
Một Putin run sợ trước sự tẩy chay của thế giới đã phải mang vũ khí hạt nhân ra đe doạ được xem là “bước đường cùng”. Tấn công tổng lực tạo ra một địa ngục Ukraine để rửa nhục có thể xảy ra. Cho đến nay, người Ukraine đã làm tốt hơn mong đợi trước sự tấn công dữ dội của Nga. Điều đáng lo ngại là Putin có thể hành động với sự dã man hơn. Điều đó đã được chứng minh trong quá khứ.
Trong các cuộc chiến trước đây của Putin, lực lượng của ông ta đã san bằng Grozny, Chechnya và Aleppo (Syria). Với sức mạnh pháo binh và không quân của mình, người Nga có thể gây mưa hủy diệt xuống Kyiv và Kharkiv. Mặc dù sự man rợ có thể cho Putin tuyên bố một chiến thắng tạm thời, nhưng nó chỉ khiến Ukraine và thế giới đoàn kết mạnh hơn để đối phó trước một chế độ hoang dã không khác gì tội phạm, bất chấp luật pháp quốc tế. Bất luận thế nào, cuộc chiến phi nhân của Putin đang bị phá sản.
