Washington luôn xem việc ngăn chặn cuộc chiến Israel-Gaza lan rộng ra toàn khu vực Trung Đông là một ưu tiên. Nhưng các cuộc tấn công diễn ra gần như hàng ngày của các lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn nhằm vào quân đội Mỹ đồn trú ở một số quốc gia như Iraq và Syria đã cho thấy, ưu tiên trong chính sách đối ngoại Trung Đông của Mỹ đang dần phá sản. Iran đã tấn công các căn cứ của Hoa Kỳ bằng cách sử dụng lực lượng đánh thuê cho mình trong khi chính phủ Mỹ vẫn chưa tìm ra cách phản ứng thích hợp.
_____________
Trục ác rõ dần trong cuộc xung đột mới ở Trung Đông
_____________
Những kẻ ủy nhiệm đánh thuê
Kể từ ngày 17 Tháng Mười, một liên minh mới gồm các nhóm vũ trang có tên là “Kháng chiến Hồi giáo Iraq” (Islamic Resistance of Iraq-IRI) đã nhận trách nhiệm tiến hành ít nhất 11 cuộc tấn công vào lực lượng Mỹ ở Iraq và Syria. Tổ chức này không tồn tại trước khi cuộc chiến Israel-Gaza nổ ra nhưng các thành viên của nó là một số nhóm dân quân chống Mỹ được Iran hậu thuẫn ở Iraq và tất cả đều có căn cứ ở Syria.
Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy “Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo” (Islamic Revolutionary Guard Corps- IRGC) của Iran đang giật dây IRI gây rối các lực lượng Mỹ ở Trung Đông. Cụ thể IRI sử dụng máy bay không người lái (drone) hoặc hỏa tiễn để tấn công binh lính Mỹ đồn trú tại Căn cứ không quân al-Asad ở phía Tây Iraq, Căn cứ không quân al-Harir ở khu vực Kurdistan thuộc Iraq, Doanh trại al-Tanf của Mỹ ở Syria và căn cứ Mỹ tại mỏ khí đốt tự nhiên Conoco ở Syria.
Mỗi mục tiêu thường chịu nhiều cuộc tấn công cách quãng, gây tâm lý hoang mang cho binh lính. Một số lính Mỹ đã bị thương, nhưng Ngũ Giác Đài chưa công bố chính thức con số thương vong và mức độ nghiêm trọng của thương tích. Một nhà thầu quốc phòng Mỹ tại Căn cứ Không quân al-Asad chết vì đau tim khi đang tìm chỗ trú ẩn vào ngày 18 Tháng Mười trong một tình huống mà sau đó Ngũ Giác Đài đính chính là báo động sai!
Hai chỉ huy phiến quân Syria, những người hợp tác với lực lượng Mỹ trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo (IS) cho biết Lực lượng Quds (Quds Force) khét tiếng của IRGC đã hợp nhất nhiều lực lượng vũ trang khác nhau dưới tên gọi mới để tập trung nỗ lực và nguồn lực vào một sứ mệnh chung: Tìm diệt người Mỹ! Một chỉ huy phiến quân Syria yêu cầu giấu tên vì lo ngại cho sự an toàn cho The Washington Post biết: “Vì phía Mỹ hoàn toàn không có phản ứng tương xứng nào trước các vụ khiêu khích vũ trang nên các lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ngày càng manh động và liều lĩnh hơn”.
Các cố vấn của Biden dường như cố gắng hạ thấp tính cấp bách và nghiêm trọng của các vụ tấn công. Ngày 19 Tháng Mười, một phát ngôn viên Ngũ Giác Đài dù thừa nhận “có sự gia tăng khiêu khích của các lực lượng vũ trang thân Iran” nhưng trấn an “các thông tin thu thập được cho thấy không có mối liên hệ trực tiếp của động thái này với các cuộc tấn công khủng bố của Hamas ở Israel và sự trả đũa của Israel ở Gaza. Vì vậy, chúng ta phải tách hoạt động khiêu khích ra khỏi cuộc xung đột Israel-Hamas”.
Cùng ngày hôm đó, Ngũ Giác Đài thông báo tàu chiến Mỹ ở Vịnh Ba Tư đã can thiệp bắn hạ ba hỏa tiễn hành trình và hơn chục drone do lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn phóng từ Yemen. Trong cuộc họp báo ở Tehran (Iran) vào Chủ nhật, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian đe dọa:
“Chúng tôi cảnh báo Mỹ và Israel là nếu họ không ngăn chặn ngay tội ác chống lại loài người và diệt chủng ở Gaza thì bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra và vượt khỏi tầm kiểm soát ở bất cứ thời điểm nào, khu vực nào”.
Không khó hiểu khi chính quyền Biden đang rất thận trọng để tránh leo thang chiến tranh và dẫn đến xung đột rộng hơn ở Trung Đông, nhưng nỗi lo leo thang đó có nguy cơ làm tê liệt chính sách và sức mạnh răn đe của Mỹ nếu kéo dài mà không được biện minh thỏa đáng.
Mỹ cần mạnh tay hơn
Lực lượng Mỹ trước đây từng đáp trả lập tức các cuộc tấn công của các lực lượng vũ trang do Iran hậu thuẫn ở Syria và cách thức đó vẫn được áp dụng lúc Biden nhận chức. Nay sự chọn lựa đã khác và quyết định không giáng trả lập tức đã khuyến khích những kẻ đánh thuê cho Iran nghĩ chúng đang chiếm thế thượng phong và càng trở nên táo bạo hơn.
Dân biểu Michael McCaul (Cộng hòa-Texas), Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, nêu ý kiến:
“Lực lượng quân sự Hoa Kỳ ở Iraq và Syria không có quyền hợp pháp để truy lùng các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn nhưng vẫn có quyền tấn công các nhóm khủng bố được ủy quyền khi chúng sử dụng vũ lực. Tuy nhiên, các cuộc tấn công phủ đầu nhằm vào nhóm vũ trang này đã không diễn ra. Sau các cuộc tấn công tàn bạo của Hamas ở Israel khiến những người vô tội, gồm cả người Mỹ, và các cuộc tấn công mới nhằm vào binh lính của chúng ta trong khu vực, tôi hy vọng chính quyền sẽ thay đổi lập trường. Chúng ta không thể nhắm mắt làm ngơ trước những mối đe dọa thực sự đối với an ninh quốc gia”.
Thượng nghị sĩ Chris Murphy (Dân chủ-Connecticut) nhận định:
“Tổng thống Biden có thẩm quyền cần thiết để bảo vệ lực lượng Mỹ trước các mối đe dọa sắp xảy ra, nhưng hãy thận trọng khi xem xét tái triển khai hàng ngàn binh sĩ tại khu vực. Chúng ta nên thảo luận xem liệu sự hiện diện của quá nhiều lính Mỹ ở một nơi nguy hiểm có thực sự làm cho nước Mỹ an toàn hơn hay chỉ tạo ra thêm nhiều mục tiêu hơn cho kẻ thù” (hiện có khoảng 2,500 lính Mỹ đóng quân ở Iraq và 900 ở Syria, cộng thêm một số nhà thầu quốc phòng không được tiết lộ).
Thực tế là những cuộc tấn công của IRI vẫn tiếp tục diễn ra và chưa bị ngăn cản. Ngũ Giác Đài đã tái triển khai hai nhóm hàng không mẫu hạm tới khu vực để tăng cường khả năng răn đe Iran hoặc bất kỳ thế lực nào muốn mở rộng cuộc xung đột Israel-Gaza. Ngày 23 Tháng Mười, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc John Kirby bắt đầu thể hiện thái độ cứng rắn hơn khi nói:
“Iran không chỉ khuyến khích các cuộc tấn công này mà trong một số trường hợp còn tạo điều kiện. Hoa Kỳ cam kết là sẽ không cho phép Iran sử dụng lực lượng ủy nhiệm để tấn công người Mỹ mà không bị trừng phạt”. Có lẽ đã đến lúc Biden và đội ngũ của ông nên biến cam kết của Kirby và những lời nói tương tự thành hành động.
