“Tất cả chúng tôi đều nhận thức được rằng chúng tôi sẽ không được tha thứ sau khi bắn chìm tàu Moskva” – một quan chức Ukraine nói như thế sau khi nước này chuẩn bị cho cuộc tấn công mới của quân Nga. Cuộc chiến ở Ukraine có thể sớm bước sang một giai đoạn mới, nguy hiểm và khốc liệt hơn. Hôm nay, thêm một viên tướng Nga lại tử trận. Đó là Thiếu tướng Vladimir Frolov thuộc Quân đoàn 8.
Putin đang quẫn trí
Nga – tức giận vì mất soái hạm của Hạm đội Hắc Hải – đã cảnh báo “hậu quả khó lường” nếu Mỹ tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine. Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh với truyền thông rằng: “Thế giới nên chuẩn bị cho khả năng Tổng thống Vladimir Putin có thể sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật”. Vụ chìm tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường Moskva ngày 14 Tháng Tư là tổn thất lớn nhất và là một sự bối rối rất lớn đối với Nga. Nó diễn ra vào thời điểm các quan chức tình báo Mỹ cảnh báo về hành vi ngày càng khó đoán của Putin do điên cuồng trước những thất bại của Nga ở Ukraine. Họ tin rằng các cố vấn của Putin đã không nói cho ông ta sự thật đầy đủ và không chuẩn bị cho ông ta về những tin xấu có thể đến.
Nga khẳng định chìm tàu là do hỏa hoạn, nhưng ngày 15 Tháng Tư một quan chức quốc phòng cấp cao của Mỹ tin rằng chính hai tên lửa Neptune của Ukraine đã bắn hạ tàu chiến Nga. Chính phủ Nga cũng không tiết lộ thương vong, một sự tương phản rõ rệt với thông báo công khai về thảm họa tàu ngầm Kursk làm chết 118 thủy thủ vào năm 2000. Nga đã dập tắt các phương tiện truyền thông độc lập. Moskva chìm chỉ vài tuần sau khi các quan chức quân sự hàng đầu của Nga tuyên bố sẽ chuyển trọng tâm của cuộc xâm lược sang Donbas phía Đông và rút khỏi các thành phố lớn như Kyiv và Kharkiv.
Nga cũng đã không đạt được ưu thế hoàn toàn trên không và thừa nhận thiệt hại nặng nề về nhân lực kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược. Trong một tuyên bố vào đầu ngày 16 Tháng Tư, Bộ Chỉ huy Tác chiến miền Nam của Ukraine cảnh báo tình hình ở các khu vực Mykolaiv và Kherson miền Nam ngày càng căng thẳng. “Cố gắng chiếm ưu thế ở mặt trận phía Nam, đội quân đáng xấu hổ nhất thế giới đang truy đuổi thường dân tại Mykolayiv và Kherson – tuyên bối viết – Phẫn nộ trước tổn thất ở Hắc Hải, quân Nga đã tăng cường bắn phá tên lửa bừa bãi trong khu vực”.
Natalia Humeniuk, người phát ngôn của các lực lượng vũ trang ở miền Nam Ukraine, nói: “Các cuộc tấn công tên lửa kể từ đêm 14 Tháng Tư là để trả đũa cho tàu Moskva. Tất cả chúng tôi đều nhận ra rằng chúng tôi sẽ không được tha thứ. Nga đang sử dụng bom, đạn chùm bị các công ước quốc tế cấm”. Trước đó, phái bộ Giám sát Nhân quyền của Liên Hiệp Quốc tại Ukraine cho biết họ đã nhận được những cáo buộc đáng tin cậy rằng các lực lượng vũ trang Nga đã sử dụng bom, đạn chùm trong các khu vực đông dân cư. Tổ chức phi chính phủ Human Rights Watch (HRW) cũng xác nhận Nga sử dụng bom, đạn chùm trong suốt cuộc xung đột.
Sẵn sàng đáp trả trận phục thù
Ngày 15 Tháng Tư, Tổng thống Zelensky đã ca ngợi các lực lượng vũ trang Ukraine đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga một cách xuất sắc và tri ân sự giúp đỡ nhận được từ các nước phương Tây, nhưng ông yêu cầu vận chuyển nhiều và nhanh vũ khí hơn. Ông nói: “Nếu chúng tôi nhận được nhiều và sớm tất cả các loại vũ khí yêu cầu, vị thế của chúng tôi sẽ vững chắc và hòa bình sẽ đến sớm hơn”.
Trong một dấu hiệu khác cho thấy cuộc chiến ở Ukraine không diễn ra như kế hoạch của Nga, Moscow đã chính thức phản đối việc Mỹ vận chuyển vũ khí cho Ukraine, điều trước đây không có. Theo hai quan chức Mỹ thạo tin, Nga đã gửi một công hàm tới Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo về “những hậu quả khó lường” nếu vũ khí tiếp tục được chuyển. Một quan chức chính quyền Biden nhận định: “Công hàm cho thấy người Nga đang ở thế yếu. Họ sẽ không làm như thế nếu chiếm thế thượng phong trên chiến trường”.
Công hàm được gửi vào đầu tuần này khi chính quyền Biden chuẩn bị thông báo sẽ gửi một gói viện trợ quân sự mới trị giá $800 triệu cho Ukraine. EU cũng đã thông qua khoản tài trợ bổ sung 500 triệu euro thiết bị quân sự cho Ukraine. Lần đầu tiên kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, Mỹ đang cung cấp cho Kyiv những vũ khí mạnh, vốn còn ngần ngại trước đây vì sợ nguy cơ leo thang chiến tranh.
Đợt cung cấp mới gồm trực thăng Mi-17, 18 trọng pháo 155 mm và thêm 300 máy bay không người lái Switchblade phù hợp cho chiến trường Donbas địa hình rộng mở hơn là gần thành thị. Mỹ cũng đang vận chuyển 40,000 viên đạn pháo, nhưng chỉ đủ dùng cho vài ngày nếu giao tranh ở phía Đông khốc liệt hơn. Các lực lượng Ukraine bắn hàng ngàn quả đạn pháo trong một ngày nên có nhiều lo ngại sẽ thiếu, đặc biệt là đạn pháo nếu không tiếp tế kịp.
Các quan chức Mỹ tin rằng chiến lược của Nga là chuyển vũ khí và quân đội vào miền Đông Ukraine, sau đó sẽ bao vây và cắt đứt các lực lượng Ukraine đang ở đó. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Tướng Mark Milley, tham mưu trưởng liên quân Mỹ đang thực hiện các cuộc điện đàm hàng ngày với những người đồng cấp châu Âu để thúc họ gửi thêm vũ khí và trang thiết bị cho Ukraine càng sớm càng tốt. Serhii Haidai, người đứng đầu cơ quan quân quản khu vực Luhansk cảnh báo những thường dân ở lại Luhansk nên di tản sớm vì ở lại là cực kỳ nguy hiểm khi các cuộc pháo kích ngày càng tăng. Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết: “Trọng tâm chính của kẻ thù Nga là tập hợp lại và tăng cường binh lính xung quanh Slobozhansky, một khu vực cách Kharkiv không xa về phía Nam. Lực lượng Nga đã tập trung tới 22 nhóm tác chiến cấp tiểu đoàn (100 quân) xung quanh Izium”.
