Viktor tỏ ra lo lắng khi toán an ninh Ukraine bịt mặt với đầy đủ thiết bị chống bạo động bất ngờ ập vào căn hộ mình ở thành phố Kharkiv, Bắc Ukraine. Đương sự run bần bật lấy tay che mặt. Nhân vật này đã “lạy ông tôi ở bụi này” khi lên mạng xã hội ca ngợi Tổng thống Vladimir Putin vì đã “chiến đấu với bọn Quốc xã”, đồng thời kêu gọi nhiều nơi ly khai khỏi Ukraine. Hắn còn gọi cờ quốc gia Ukraine là “biểu tượng của cái chết”… Viktor là một trong gần 400 người chỉ riêng ở Kharkiv đã bị bắt theo luật chống hợp tác với Nga do Quốc hội Ukraine ban hành và được Tổng thống Volodymyr Zelensky ký ngay sau cuộc xâm lược ngày 24 Tháng Hai của Nga.
Những kẻ bị bắt đối mặt 15 năm tù nếu bị buộc tội cộng tác với các lực lượng Nga. Cần biết, không phải tất cả người dân Ukraine đều phản đối cuộc xâm lược của Nga. Một số cư dân nói tiếng Nga ở Donbas, khu vực công nghiệp ở phía Đông, gần như công khai bày tỏ ủng hộ Moscow. Trong những kẻ ủng hộ Nga, có một số doanh nhân, quan chức và thậm chí thành viên quân đội. Cơ quan Điều tra Nhà nước Ukraine cho biết hơn 200 vụ liên quan hợp tác với Nga đang được thụ lý. Tổng thống Zelensky thậm chí đã tước quân hàm của hai tướng SBU (Cơ quan An ninh Ukraine) khi buộc tội họ phản quốc.
Oleksiy Danilov, người đứng đầu Hội đồng An ninh Ukraine, cho biết danh sách những kẻ “nằm vùng” đang được tổng hợp và sẽ được công bố rộng rãi. Theo lệnh thiết quân luật, nhà chức trách Ukraine đã cấm 11 đảng chính trị thân Nga, trong đó có đảng lớn nhất có 25 ghế trong tổng cộng 450 ghế trong Quốc hội, tức đảng Nền tảng Đối lập Vì Sự sống, được thành lập bởi Viktor Medvedchuk, nhà tài phiệt vừa bị bỏ tù vì có quan hệ mật thiết với Putin. Giới chức trách cho biết, bọn nằm vùng ở Đông Nam Ukraine, nơi đang diễn ra các cuộc giao tranh, đóng vai trò quan trọng trong việc chỉ điểm cho các cuộc pháo kích của Nga.
Lịch sử Ukraine từng in bóng bọn nằm vùng. Trong Thế chiến thứ hai, một số người Ukraine đã chào đón và thậm chí hợp tác với Đức Quốc xã. Nhiều năm sau và đến tận nay, Kremlin đã viện dẫn sự hợp tác của một số người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine với Đức Quốc xã để lấy cớ qui kết rằng những nhà lãnh đạo được bầu một cách dân chủ của Ukraine ngày nay là “bọn tồi tệ” và “nhất định” có liên quan chủ nghĩa Quốc xã.
Tại thị trấn Bucha, nơi trở thành biểu tượng cuộc chiến man rợ của Nga, Thị trưởng Anatoly Fedoruk cho biết bọn nằm vùng đã cung cấp cho quân Nga tên và địa chỉ những nhà hoạt động và quan chức chính quyền Ukraine. “Tôi đã xem loạt danh sách liệt kê những người cần được hành quyết, do những kẻ phản bội viết ra. Bọn Nga biết trước chúng đến bắt ai, ở địa chỉ nào và ai sống ở đó” – Anatoly Fedoruk kể. Ông Fedoruk nói thêm, trong một danh sách, ông thấy có cả tên mình. Tại phố cảng Mariupol hiện bị quân Nga bao vây, giới chức địa phương cũng cáo buộc bọn nằm vùng giúp quân Nga cắt điện, nguồn nước sinh hoạt, khí đốt và thông tin liên lạc. Thị trưởng Vadym Boychenko kể: “Giờ tôi đã biết tại sao Nga có thể tiến hành điều động phối hợp các cuộc tấn công một cách chính xác, nhắm vào những cơ sở hạ tầng quan trọng; (chúng) biết tất cả địa điểm và thậm chí thời điểm khởi hành của những chuyến xe buýt Ukraine di tản dân tị nạn.
Một số nơi Ukraine vẫn còn không ít thành phần thân Moscow là hệ quả của tuyên truyền Nga. Volodymyr Fesenko thuộc Trung tâm Penta nói với AP: “Tuyên truyền của Nga đã bắt rễ từ lâu tại một số khu vực. Nhiều người dân ở phía Đông hiện vẫn xem các kênh truyền hình Nga và tin vào những luận điểm ngớ ngẩn chẳng hạn chính người Ukraine đã nã pháo vào mình”. Volodymir Radnenko, 86 tuổi, không ngạc nhiên khi an ninh Ukraine đến bắt Ihor, con trai của ông, với cáo buộc Ihor giúp quân Nga pháo kích vào thành phố. Ông cụ Volodymir Radnenko thuật rằng, thằng con ông luôn tin rằng “nước Nga là tất cả”. Kể với AP, Radnenko nói: “Tôi hỏi nó (Ihor): ‘Vậy ai đang pháo kích chúng ta? Không phải người (Ukraine) của chúng ta đâu mà chính là bọn phát xít (Nga) của mày’ đấy”.
