HIẾU CHÂN
Chính phủ Anh quốc sáng nay thứ Hai 20-07 thông báo đình chỉ thực hiện hiệp định dẫn độ với Hong Kong để phản ứng quyết định của Bắc Kinh áp đặt luật an ninh quốc gia lên vùng lãnh thổ tự trị vốn là một thuộc địa cũ của Anh cho đến năm 1997.
Bộ trưởng Ngoại giao Anh quốc Dominic Raab báo cáo với Quốc hội Anh rằng việc đình chỉ hiệp định có hiệu lực ngay lập tức; đồng thời lệnh cấm bán vũ khí đạn dược cho Trung Quốc cũng được mở rộng bao gồm cả Hong Kong.
Anh quốc cho rằng luật an ninh quốc gia mới của Trung Quốc áp đặt cho Hong Kong vi phạm các cam kết về quyền tự do, tự chủ, kể cả sự độc lập của hệ thống tư pháp – những yếu tố bảo đảm cho Hong Kong trở thành trung tâm tài chánh và thương mại quốc tế quan trọng.
Giới quan sát cho rằng, việc đình chỉ hiệp định dẫn độ là cây đinh nữa đóng vào cỗ quan tài chôn cái mà cựu Thủ tướng Anh David Cameron gọi là “kỷ nguyên vàng” trong quan hệ với Trung Quốc. Tuy nhiên, những trường hợp tội phạm bị bắt ở Anh rồi dẫn độ sang Hong Kong xét xử theo yêu cầu của chính quyền Hong Kong là rất ít ỏi, cho nên nhiều người cho rằng việc đình chỉ thỏa thuận dẫn độ này, tuy rất quan trọng về chính trị, chỉ có ý nghĩa tượng trưng trong thực tế.
Luật cấm bán vũ khí cho Trung Quốc được chính phủ Anh cấm xuất khẩu các loại vũ khí, đạn dược và mọi thiết bị được sử dụng để đàn áp dân chúng như các loại còng, cùm và lựu đạn khói.
London gần đây rất phẫn nộ với việc Bắc Kinh ban bố luật an ninh quốc gia ở Hong Kong, thực tế là xé bỏ thỏa thuận đã ký kết với Vương quốc Anh năm 1984 trước khi Anh giao lại cho Trung Quốc lãnh thổ này năm 1997. London cũng bực mình với việc Trung Quốc không tiết lộ toàn bộ sự thật về virus Vũ Hán, đang gây khủng hoảng nặng nề về kinh tế và y tế cho toàn thế giới mà Anh là một nạn nhân.
Trước Anh quốc, hồi đầu tháng này Úc và Canada đã thông báo đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hong Kong. Tổng thống Donald Trump của Mỹ thì đã đình chỉ quy chế ưu đãi kinh tế và thương mại với Hong Kong.
Quan hệ giữa Anh và Trung Quốc càng căng thẳng hơn khi tuần trước Thủ tướng Anh Boris Johnson ký sắc lệnh yêu cầu các công ty viễn thông của nước này từ nay đến cuối năm không mua thiết bị viễn thông thế hệ thứ 5 (5G) của tập đoàn công nghệ Huawei của Trung Quốc và gỡ bỏ các thiết bị của Huawei đã lắp đặt trong mạng lưới trước cuối năm 2027.
Đại sứ Trung Quốc tại London, ông Lưu Hiểu Minh (Liu Xiaoming) tố cáo Anh quốc “kéo bè kết cánh” với Mỹ để bôi nhọ Trung Quốc và dọa sẽ có những hậu quả trầm trọng. Trung Quốc hiện là một trong những nguồn đầu tư quan trọng của Anh, đầu tư từ nhà máy điện nguyên tử tới đường sắt tốc độ cao.
Trung Quốc cũng rất tức giận với dự định của chính phủ Anh muốn đưa hàng không mẫu hạm mới nhất của nước này, tàu HMS Queen Elizabeth, sang Biển Đông Việt Nam tham gia tuần tiễu cùng với các chiến hạm Mỹ, Úc và có thể bố trí con tàu này thường trực tại Đông Nam Á.
Ngoài việc đình chỉ hiệp ước dẫn độ và cấm cửa Huawei, một số nghị sĩ thuộc Đảng Bảo Thủ trong Quốc hội Anh đề nghị cấm vận có mục tiêu, nhắm vào các cá nhân có liên quan tới việc thực thi luật an ninh quốc gia ở Hong Kong, giam cầm và đàn áp người thiểu số Uighur theo Hồi giáo ở Tân Cương nhưng Ngoại trưởng Raab nói rằng việc đó cần thêm vài tháng nữa vì chính phủ Anh vẫn đang thu thập chứng cứ.
