H.C.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ chính thức tuyên bố Hong Kong không còn là vùng lãnh thổ tự trị của Trung Quốc, mở đường cho việc Hoa Kỳ xem xét hủy bỏ quy chế ưu đãi về quan hệ kinh tế thương mại với Hong Kong và ban hành luật cấm vận một số quan chức Trung Quốc.
Trong tuyên bố đưa ra sáng nay thứ Tư 27-05, Bộ trưởng Ngoại giao Mike Pompeo nói: “Quyết định này không làm tôi vui vẻ gì. Nhưng việc hoạch định chính sách đòi hỏi phải công nhận thực tế. Giờ đây rõ ràng là Trung Quốc đang uốn nắn mô hình Hong Kong theo hình ảnh của chính họ”.
Theo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong được Quốc hội Hoa Kỳ ban hành năm ngoái, định kỳ hàng năm Bộ Ngoại giao phải báo cáo về tình hình dân chủ và nhân quyền của vùng lãnh thổ này. Nếu tình hình xấu đi thì Hoa Kỳ có thể xem xét rút lại một phần hoặc toàn bộ ưu đãi dành cho Hong Kong được quy định trong luật Chính sách Hong Kong năm 1992.
Giờ đây rõ ràng là Trung Quốc đang uốn nắn mô hình Hong Kong theo hình ảnh của chính họ”
– Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo
Việc Hoa Kỳ công nhận vị thế đặc biệt của Hong Kong như là một lãnh thổ tự trị thuộc Trung Quốc theo mô hình “nhất quốc lưỡng chế” đã góp phần phát triển Hong Kong thành một trung tâm tài chánh quốc tế quan trọng với một thể chế nhà nước pháp quyền kiểu Tây phương. Với quy chế này, Hoa Kỳ cho phép xuất cảng sang Hong Kong những thiết bị và công nghệ tiên tiến không được bán cho Trung Quốc, ủng hộ Hong Kong có đại diện riêng, tách biệt với Trung Quốc, ở những tổ chức quốc tế từ Tổ chức Y tế thế giới, Tổ chức Thương mại thế giới đến Ngân hàng Phát triển châu Á.
Việc Hoa Kỳ bãi bỏ quy chế ưu đãi có thể xói mòn lòng tin của giới kinh doanh Hoa Kỳ và quốc tế ở Hong Kong.
Giải thích cho quyết định của mình, Ngoại trưởng Pompeo dẫn chiếu ý đồ của Bắc Kinh đơn phương và tùy tiện áp đặt một đạo luật an ninh quốc gia lên Hong Kong. Ông nói chính phủ Hoa Kỳ vẫn tiếp tục sát cánh cùng người dân Hong Kong trong cuộc đấu tranh đòi quyền tự chủ.
Tuần trước Trung Quốc thông báo kế hoạch ban hành và thực thi luật an ninh quốc gia mới nhằm tước bỏ hệ thống tự trị của Hong Kong; điều đó có thể xói mòn nhà nước pháp quyền kiểu phương Tây và những quyền tự do dân sự làm nền tảng cho vai trò trung tâm tài chánh toàn cầu của vùng lãnh thổ này.
Động thái của Bắc Kinh là dấu hiệu cho thấy giới lãnh đạo Trung Quốc ngày càng tức giận với những cuộc biểu tình kéo dài và đôi khi biến thành bạo loạn trong mùa hè năm ngoái, nhắm vào đảng Cộng sản và các biểu tượng sự cai trị của Trung Quốc.
Tuy nhiên các nhà phân tích nói rằng, chính phủ Hoa Kỳ cần phải cân bằng việc trừng phạt hành vi của Bắc Kinh với nhu cầu duy trì sự ủng hộ của Hoa Kỳ cho cộng đồng người dân Hong Kong có khuynh hướng dân chủ, chứ không phải làm suy sụp nền kinh tế và cuộc sống của họ.
(WSJ)
