Tổ chức Project 88 vừa công bố một tài liệu mật nội bộ của nhà nước cộng sản Việt Nam (CSVN), liên quan về những báo cáo về nạn buôn người (TIP) năm 2024 của Bộ Ngoại Giao Việt Nam gửi chính phủ Mỹ.
Mặc dù những báo cáo này được nói là để hợp tác để cùng với Mỹ nhằm chống lại nạn buôn người đang hoành hành ở Việt Nam, tuy nhiên, các chi tiết được tìm thấy trong tài liệu mật, nhiều nội dung trong đó có mục đích che đậy các tội ác của các quan chức và các tổ chức nhà nước dính líu đến các vụ buôn người.
Project 88 khẳng định chủ trương của Hà Nội là hai mặt, là ra vẻ sốt sắng hợp tác nhưng thật ra, là đang che đậy nhiều chi tiết tham gia của các quan chức chính phủ vào vấn đề buôn người, và hơn nữa là cố tình đánh lừa Bộ Ngoại Giao Mỹ về các nỗ lực giải quyết vấn đề.
Trong hồ sơ không công bố công khai, nhưng đã được chuyển cho chính phủ Mỹ, tổ chức Project 88 nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ không thể để cho CSVN tiếp tục qua mặt với các số liệu không đúng.
“Pháp luật về buôn bán người của Việt Nam chưa phù hợp với tiêu chuẩn luật pháp quốc tế, và Việt Nam cũng không có kế hoạch sửa đổi những khía cạnh quan trọng nhất cho phần luật này. Bất chấp những gì chính phủ CSVN nói với các quan chức Mỹ, CSVN đã chính trị hóa và làm suy yếu tính trung thực của báo cáo về nạn buôn người,” hồ sơ của Project 88 nhấn mạnh.
Năm 2000, Quốc Hội Hoa Kỳ ban hành đạo luật Bảo Vệ Nạn Nhân Buôn Bán Người (TVPA) để chống nạn buôn người. Từ đó, Bộ Ngoại Giao Mỹ phải lập báo cáo hàng năm trước quốc hội về nỗ lực của mọi chính phủ nước ngoài nhằm giải quyết vấn đề.
Hai thập niên sau khi TVPA được ban hành, các quan chức chính phủ Việt Nam bị phát hiện có liên quan đến đường dây buôn người ở Ả Rập Saudi. Từ đó, dẫn đến cái chết của H Xuân Siu, một công dân Việt Nam bị tuyển dụng trái phép công ty xuất khẩu lao động, khi mới 16 tuổi. Chính vì điều này mà năm 2022 Việt Nam bị hạ cấp xuống Bậc 3, tức hạng thấp nhất trong báo cáo TIP.
Theo nguyên tắc, khi một quốc gia bị hạ xuống Bậc 3, tổng thống Mỹ có thể đóng băng hoặc rút lại các khoản viện trợ. Tuy nhiên, trong trường hợp của Việt Nam, Tổng Thống Joe Biden từ bỏ mọi biện pháp trừng phạt có thể có và, mặc dù chính quyền CSVN không đạt được tiến bộ đáng chú ý nào trong việc giải quyết nạn buôn người, Mỹ vẫn nâng thứ hạng của Việt Nam vào năm 2023 lên Danh sách theo dõi Bậc 2.
Để ngăn chận sự dung túng cho CSVN vì quan hệ chính trị, Project 88 làm tất cả những gì có thể làm được, là gửi thư lên ngoại trưởng Hoa Kỳ, cung cấp hồ sơ chứng cứ cho chính phủ và đồng thời tung ra bản báo cáo nhằm yêu cầu Hoa Kỳ phải có thái độ đúng trước những gian dối của CSVN, đồng thời điều chỉnh những gì cần thiết với thực tế với báo cáo nạn buôn người của Bộ Ngoại Giao Mỹ sẽ đưa ra sắp tới đây.
Project 88 chứng minh được rằng trong các sự kiện liên quan đến tội ác buôn người ở Ả Rập Saudi, CSVN tìm cách tác động để không có vụ tố tụng hình sự với các quan chức chính phủ trong các đường dây buôn người này.
Trong các hồ sơ bạch hóa sự gian dối của CSVN của tổ chức Project 88, vấn đề được đặt ra là với một hệ thống kiểm soát và tin tức được thu thập công phu của Bộ Ngoại Giao Mỹ, không thể tin rằng những việc lừa dối của CSVN mà Hoa Kỳ không biết. Nhưng có vẻ như tính trung thực của báo cáo TIP đang bị hy sinh trong mối quan hệ ngoại giao nhằm lôi kéo Việt Nam vào liên minh chống Trung Quốc.
Năm 2016, Reuters tiết lộ rằng các nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ đã gây áp lực buộc cơ quan thực hiện báo cáo TIP phải nâng cấp bậc của 14 quốc gia, chỉ vì có tầm quan trọng chiến lược, mặc dù những quốc gia đó chưa thực hiện đủ các bước cần thiết để xóa bỏ nạn buôn người.
Tương tự như vậy, vào năm 2019, Reuters đưa tin Ngoại Trưởng Mike Pompeo chọn không đưa Ả Rập Saudi vào danh sách do sử dụng lính ở tuổi thiếu niên, trước sự phản đối của các quan chức thực hiện báo cáo TIP. Các nhà quan sát cho rằng quyết định đó là do Hoa Kỳ không gây phản cảm với một đồng minh thân cận của mình.
Project 88 cũng công bố chi tiết Thiếu Tướng Công An Đặng Hồng Đức khi làm việc với các nơi đang thu thập thông tin về nạn buôn người, gửi cho Mỹ theo yêu cầu, đã nói rằng phải “vừa hợp tác vừa đấu tranh với chính phủ Hoa Kỳ.” Vì theo quan điểm của tướng Đức là “chỉ nên chia sẻ lợi ích chính trị thông tin, thay vì cung cấp một cái nhìn tổng quan chính xác về những nỗ lực của đất nước loại bỏ nạn buôn bán người.”
Bên cạnh đó, tướng Đức còn khuyến nghị với Hà Nội rằng “nên cố tình bỏ sót bất kỳ thông tin nào có thể là ‘không thể nâng hạng của Việt Nam nếu thông tin và dữ liệu được cung cấp cho Hoa Kỳ,’ và cảnh báo rằng phải đồng bộ việc sử dụng số liệu thống kê – giống nhau về các vụ buôn người – bởi vì bất kỳ sự khác biệt nào có thể bị Washington ‘lợi dụng và bóp méo.’”
Từ câu chuyện này có thể thấy, giữa Hà Nội và Washington đang chơi trò mèo vờn chuột với nhau để thủ lợi trong các vấn đề chính trị. Chắc chắn Washington không thể không biết chuyện Hà Nội đang lừa dối nhưng đang nhắm mắt làm ngơ để có thể thắt chặt thêm mối quan hệ chiến lược. Còn Hà Nội cũng biết rõ là không thể nói dối với Hoa Kỳ nhưng vẫn hành động, vì biết lúc này Hoa Kỳ sẽ chấp nhận cho qua.
