Cái nóng gần 90 độ F trong những ngày qua tại California chỉ mới là sự khởi đầu cho đợt nắng nóng cực độ những ngày tới. Các cơ quan của tiểu bang và địa phương cũng như các tổ chức cộng đồng đang làm để giúp mọi người và địa phương thích nghi với khí hậu khắc nghiệt và nguy hiểm này?
Tại cuộc hội thảo qua Zoom do Dịch vụ Truyền thông Sắc tộc (EMS) tổ chức hôm 13 Tháng Bảy, các chuyên gia đã thảo luận về cuộc khủng hoảng hiện hữu do nắng nóng gay gắt ở California, cũng như các chiến lược để bảo vệ những cư dân dễ bị tổn thương nhất, bao gồm cả những người nông dân phải trải qua nhiều ngày làm việc cực nhọc trong điều kiện khắc nghiệt.
Hội thảo thu hút sự quan tâm của nhiều chuyên gia và báo giới, có 100 người tham dự. Đại diện EMS, bà Pilar Marrero chủ trì hội thảo.
Diễn giả đầu tiên, V. Kelly Turner, Phó Giám đốc Nghiên cứu Môi trường Đô thị, UCLA (Urban Environmental Research, UCLA), cho biết cái nóng khắc nghiệt sẽ kéo dài hơn và kinh khủng hơn trong thời gian sắp tới, và điều đó trở nên tồi tệ, bởi cách chúng ta xây dựng các thành phố theo khu vực. “Chúng ta xây dựng rất nhiều tòa nhà và điều đó tạo ra cái thường được gọi là hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, làm cho toàn bộ thành phố đôi khi nóng hơn những nơi không phát triển thành đô thị,” bà Turner nói.
Bác sĩ Lucía Abascal, thuộc Bộ Y tế Công cộng California (California Department of Public Health) nêu ra ba điều quan trọng cần cân nhắc khi nghĩ về sức nóng, đầu tiên là giữ bình tĩnh. Bà khuyên, khi nhiệt độ tăng lên, bạn nên ở trong những nơi có máy điều hòa nhiệt độ (AC), nếu nhà bạn may mắn có AC, hãy bật lên, chứ đừng tiết kiệm. Nếu nhà không có AC, bạn có thể đến các thư viện địa phương, trung tâm mua sắm, chợ, hay bất cứ chỗ nào có AC để tránh nóng.
Sau đó, điều tiếp theo là giữ nước. Điều rất quan trọng là bảo đảm phải đủ nước uống tất cả mọi người, đặc biệt là những người có nguy cơ cao như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người già và những người khuyết tật. Cuối cùng là kiểm tra, quan tâm lẫn nhau. Nếu bạn có người thân lớn tuổi sống một mình, nếu bạn biết ai đó đang làm việc trên cánh đồng, nếu bạn biết ai đó có con nhỏ, hãy chú ý để mắt tới họ và chắc chắn rằng họ đang ổn.
Bác sĩ Lucía Abascal cho biết có một khoản đầu tư rất lớn hàng triệu triệu đôla mà tiểu bang đang tài trợ vì thời tiết khắc nghiệt là một trong những ưu tiên của Bộ Y tế Công cộng California và của văn phòng thống đốc.
Theo bà Marta Segura, Giám đốc Điều động Khẩn cấp Khí hậu, Thành phố Los Angeles, các khu vực dễ bị tổn thương nhất với nhiệt độ cực cao, với số ca tử vong và nhập viện quá nhiều, là ở các khu vực có nhà ở thu nhập thấp, thiếu điều hòa không khí, hoặc nơi gần các cơ sở gây ô nhiễm.
“Nhiệt làm trầm trọng thêm tình trạng ô nhiễm, do đó làm tăng khả năng tiếp xúc với các cộng đồng có thu nhập thấp không có máy điều hòa hoặc những người phải làm việc ngoài trời, người đi xe buýt hoặc trẻ em đi bộ đến trường,” bà Segura nói. “Ở Los Angeles hiện có kế hoạch 10 năm cho nhà chờ xe buýt và chúng tôi chỉ có thể hy vọng rằng có thể đẩy nhanh kế hoạch đó để giải quyết nhu cầu thích ứng với nhiệt của cộng đồng thu nhập thấp.
Gánh nặng năng lượng là một trở ngại và thách thức lớn đối với các cộng đồng có thu nhập thấp bởi vì ngay cả khi họ có AC trong nhà, chúng tôi đã nghe đi nghe lại rằng họ không dám bật vì không đủ khả năng trả tiền điện. Vì vậy, chỉ cung cấp AC không phải là giải pháp!”
Bác sĩ hưu trí Sandra Young, người sáng lập, Dự án Tổ chức Cộng đồng Bản địa Mixteco (Mixteco Indigenous Community Organizing Project) đồng ý với ý kiến trên, bà nói tiền lương của mọi người phụ thuộc vào số lượng trái cây mà họ hái, do đó, bạn sẽ thực sự thấy cảnh những nông dân chạy dưới cái nóng khắc nghiệt với những giỏ trái cây nặng trĩu ra tận xe tải để, với hy vọng có thể kiếm thêm mà trả tiền thuê nhà và ăn uống.
Mặc dù California có các tiêu chuẩn liên quan đến nước, nhiệt và thời gian nghỉ, nhưng những điều này phần lớn bị bỏ qua trong nhiều lĩnh vực. Trên những cánh đồng, nước thường ở xa, vì vậy ngay cả khi đi lấy nước, bạn sẽ càng làm tăng nhiệt độ cơ thể của mình hơn nữa.
“Phần lớn công nhân làm việc trong các nông trại ở California không có giấy tờ. Điều này có nghĩa là họ thường không có tư cách để khiếu nại, đòi hỏi quyền lợi của mình, đòi nghỉ việc, càng sợ bị sa thải, vì sợ mất đi sự tồn tại mong manh mà họ đang phải cố gắng chèo chống,” bác sĩ Young nói.
Theo tiến sĩ Kimberly Chang, Bác sĩ Gia đình, Dịch vụ Y tế Châu châu (Asian Health Services – AHS), các nghiên cứu cho thấy từ năm 2005 đến 2015, tỷ lệ các ca cấp cứu do các bệnh liên quan đến nhiệt tăng 53% trong cộng đồng người Mỹ gốc Á, người Hawaii và Đảo Thái Bình Dương.
“Tôi làm việc ở Oakland, California – một cộng đồng đô thị,” tiến sĩ Chang nói. “Bạn nghĩ ở đó có nhiều nơi có điều hòa không khí và làm mát, nhưng đa số bệnh nhân của tôi lại là những người đang ở trong điều kiện sống kém chất lượng, chật chội, nơi mà nhà cao tầng không có thang máy. Nhiều người cao niên là bệnh nhân của AHS, luôn mặc rất nhiều đồ vì sợ lạnh. Người già mà! Nhưng tôi có khuyên, các bác cứ mở quạt, mở cửa sổ, mặc quần áo nhẹ, rộng rãi và có màu trắng thay vì màu đỏ, đen.”
Một chiến lược quan trọng đang được tiểu bang và các đô thị địa phương thực hiện là tăng số lượng cấu trúc bóng mát: Nhiều cây xanh, mái hiên, nhà chờ xe buýt, cũng như các phương tiện làm mát trên phương tiện giao thông công cộng.
Hàng dưới, từ trái: Marta Segura, Kimberly Chang, Sandra Young. (ảnh chụp qua màn hình Zoom)
Diễn giả V. Kelly Turner cho biết một trong những điều quan trọng nhất mà các thành phố có thể làm để giải quyết tình trạng nắng nóng gay gắt và bất bình đẳng là đầu tư cơ sở hạ tầng bóng râm. Bà nói: “Cách mà mọi người cảm thấy nóng là do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Và do đó, bạn có thể giảm nhiệt độ trên cơ thể khoảng 30 đến 40 độ C khi được đo bằng một số liệu tổng hợp mà chúng tôi sử dụng trong phòng thí nghiệm của mình, chỉ bằng cách dựng lên một cấu trúc bóng râm.”
“Hầu hết người dân California hiện đang sống hiệu quả trong bóng râm. Chúng ta cần có giải pháp cụ thể trong trường học, khu dân cư hoặc phương tiện giao thông, vì mỗi môi trường cần có những biện pháp can thiệp khác nhau. Vì vậy, ví dụ như ở trường học, sân chơi cần ít nhựa đường hơn và cần nhiều bóng râm hơn để giải quyết hiệu quả các vấn đề về nhiệt mà trẻ em học sinh đang phải đối mặt.”
Trong tất cả các thảm họa thiên nhiên mà thế giới hiện đang phải đối mặt, nắng nóng cực độ là nguy hiểm nhất. Theo nghiên cứu được công bố trong tuần này trên tạp chí khoa học Nature, có gần 62,000 người chết vì nắng nóng kỷ lục ở Âu châu vào mùa Hè năm ngoái; ít nhất 279 người chết vì nắng nóng ở Texas vào năm 2022, với dữ liệu tương tự ở các tiểu bang miền Nam khác, và hơn 2,700 người đã thiệt mạng trong đợt nắng nóng kỷ lục vào mùa Hè năm ngoái ở Ấn Độ và Pakistan.
