Tập đoàn Apple của Mỹ có kế hoạch chuyển một số hoạt động sản xuất dòng máy tính xách tay MacBook nổi tiếng của họ từ Trung Quốc sang Việt Nam vào năm tới khi tiếp tục đa dạng hóa cơ sở sản xuất trong bối cảnh căng thẳng công nghệ leo thang giữa Washington và Bắc Kinh.
Báo Nikkei Asia Review dẫn các nguồn tin thông thạo vấn đề cho biết, Apple đã yêu cầu nhà cung cấp hàng đầu của họ là tập đoàn Foxconn Đài Loan hãy bắt đầu sản xuất MacBook tại Việt Nam sớm nhất là vào tháng Năm 2023. Apple đã mở thêm các địa điểm sản xuất bên ngoài Trung Quốc cho tất cả các dòng sản phẩm chính, nhưng với MacBook họ mất nhiều thời gian hơn do chuỗi cung ứng cần thiết để sản xuất máy tính xách tay thì phức tạp hơn.
Apple đã lên kế hoạch chuyển một số hoạt động sản xuất MacBook sang Việt Nam trong gần hai năm và đã thiết lập một dây chuyền sản xuất thử nghiệm tại đó. Apple sản xuất từ 20 triệu đến 24 triệu chiếc MacBook mỗi năm, việc sản xuất trải rộng giữa các cơ sở ở các thành phố Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên và Thượng Hải của Trung Quốc.
Một nguồn tin nói với Nikkei: “Sau khi thay đổi địa chỉ sản xuất MacBook, tất cả các sản phẩm chủ lực của Apple về cơ bản đều đã có thêm một địa điểm sản xuất ngoài Trung Quốc… Điện thoại iPhone ở Ấn Độ, MacBook, Apple Watch và iPad ở Việt Nam. Những gì Apple muốn bây giờ là đưa ‘ra khỏi Trung Quốc’ ít nhất một phần sản xuất cho tất cả các sản phẩm của mình.”
Các công ty công nghệ lớn chuyển hướng sản xuất sang Việt Nam không chỉ do căng thẳng địa chính trị gia tăng mà còn vì sự gián đoạn sản xuất do Trung Quốc thực hiện chính sách zero-COVID và sự bất định khi Bắc Kinh đột ngột nới lỏng chính sách trong những tuần gần đây.
Với Trung Quốc, việc mất vị trí thống trị trong sản xuất máy tính MacBook cho thấy sự suy yếu vai trò “công xưởng thế giới” của nước này. Các nhà sản xuất điện tử hàng đầu từ Apple, HP và Dell đến Samsung, LG, Google và Meta đều đã thực hiện một số kế hoạch chuyển sản xuất và nguồn cung ứng ra khỏi Trung Quốc kể từ khi cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bắt đầu cuộc chiến thuế quan chống Bắc Kinh. Việc sản xuất các máy chủ (server) cho các trung tâm dữ liệu khổng lồ ở Hoa Kỳ của Google, Meta, Amazon và Microsoft chẳng hạn đã được chuyển sang Đài Loan, Mexico hoặc Thái Lan.
Một giám đốc điều hành của Inventec, nhà cung cấp chính cho HP và Dell, cho biết. “Nhìn chung, lợi thế của Trung Quốc về sản xuất chi phí thấp đang mờ dần và nhiều khách hàng Mỹ hiện muốn có một số địa điểm sản xuất bên ngoài Trung Quốc để thay thế. Xu hướng chuyển dịch này đang tăng tốc ở hầu hết các thương hiệu toàn cầu và sẽ không có khả năng đảo ngược trong tương lai.”
Trong nhiều thập kỷ, Apple coi Trung Quốc là cơ sở lắp ráp quan trọng nhất của mình, nhưng điều đó đã đạt đến điểm khủng hoảng trong năm nay. Hồi mùa xuân, các nhà máy sản xuất MacBook và iPhone quan trọng của Apple ở Thượng Hải phải chịu sự gián đoạn lớn do lệnh phong tỏa chống COVID kéo dài hai tháng. Vào tháng Mười Một, Apple đã cảnh báo về sự chậm trễ trong việc giao điện thoại cao cấp iPhone 14 Pro và 14 Pro Max cho kỳ nghỉ lễ cuối năm, với lý do thiếu lao động liên quan đến đại dịch tại cơ sở sản xuất quan trọng nhất của họ ở Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam.
Chiu Shih-fang, nhà phân tích chuỗi cung ứng của Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, cho biết những thay đổi đối với chuỗi cung ứng công nghệ là không thể đảo ngược. “Trước đây, hầu hết mọi người trong ngành luôn hy vọng rằng khó khăn có thể giảm bớt và mọi thứ có thể quay trở lại những ngày xưa tốt đẹp. Nhưng lần này, họ nhận ra rằng không có cách nào quay lại và dù thế nào họ cũng cần chuẩn bị các phương án thay thế ngoài Trung Quốc.”
Chiu cho biết các chính sách COVID của Trung Quốc đã đẩy nhanh tiến trình dịch chuyển, làm cho nó đang diễn ra nhanh hơn dự tính của các nhà điều hành và các nhà phân tích thị trường cách đây vài năm. Chiu cũng cho rằng căng thẳng Mỹ-Trung ngày càng gia tăng có một vai trò đáng kể. “Không ai muốn công ty của mình bị mắc kẹt và bị ảnh hưởng nặng nề chỉ vì quá tập trung sản xuất vào một nước. Từ lớn đến nhỏ, các nhà cung cấp giờ đây đều cần có giải pháp để đối mặt với thực tế toàn cầu mới này.”
Hoạt động sản xuất của Apple tại Việt Nam bắt đầu với tai nghe không dây AirPods, sản xuất hàng loạt tại đây vào năm 2020. Apple cũng đã chuyển một số hoạt động sản xuất iPad và Apple Watch sang Việt Nam trong năm nay và thông báo đã bắt đầu sản xuất iPhone 14 ở Ấn Độ, chỉ vài tuần sau khi đưa ra mẫu điện thoại hàng đầu mới nhất.
Đọc thêm:
