Lần thứ hai trong vòng bốn năm, bãi rác Cam Ly lại cháy, cũng không biết nguyên nhân tại đâu.
VietnamNet ngày 15 Tháng Ba đưa tin: Bãi rác rộng 12ha (29.6 acres), chứa hàng tấn rác ở thác Cam Ly (phường 5, TP.Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) bốc cháy từ hôm 11 Tháng Ba đến nay, tạo ra cột khói đen cao hàng chục mét, bao phủ một vùng rộng lớn, tràn vào khu dân cư. Thậm chí, trong một thời gian ngắn vào sáng 14 Tháng Ba, một số người còn thấy không khí có màu vàng khói khác thường ở khu vực trung tâm TP.Đà Lạt, theo Tuổi Trẻ.
Người dân sống trong khu vực phường 4 và phường 5, gần bãi rác Cam Ly, đang sống trong bất an khi khói đen kèm mùi hôi của bao nylon khiến họ ngộp thở. Khi gặp gió lớn, khói đen từ đám cháy lan đến cả khu dân cư ở xã Tà Nung (TP.Đà Lạt) và huyện Lâm Hà (tỉnh Lâm Đồng), gây ô nhiễm. Các nhà dân gần khu bãi rác phải đóng kín cửa vào ban ngày và một số gia đình đã phải rời đi tìm chỗ thuê tạm để ở.
Có ba đơn vị cùng phối hợp chữa cháy ở bãi rác là Phòng cảnh sát PCCC và CHCN (Công an tỉnh Lâm Đồng), cán bộ phường 5 (nơi có bãi rác) và đơn vị quản lý bãi rác là công ty Dịch vụ đô thị Đà Lạt… nhưng có vẻ không hiệu quả nên họ thông tin là “kế hoạch” chữa cháy xong phải mất một tuần và đổ cho thời tiết hanh khô nên khó dập lửa!
Bãi rác Cam Ly cách hồ Xuân Hương (trung tâm Đà Lạt) 5km (3.1 miles), là bãi rác của Đà Lạt và thị trấn Lạc Dương từ năm 1976, trung bình nhận 200 tấn rác/ngày, chủ yếu chôn lấp. Tháng Chín 2020, Ủy ban tỉnh Lâm Đồng quyết định đóng cửa bãi rác và đầu tư 48 tỷ đồng (hơn $2 triệu) để xây dựng hạ tầng xử lý ô nhiễm trước khi ngừng hoạt động vào năm 2022.
Với chủ trương này, Ủy ban TP. Đà Lạt phải thực hiện hoàn nguyên bãi rác với diện tích lên tới hơn 13ha (32.1 acres) với các công đoạn: Đào hố, phủ nylon dưới hố để chứa rác rồi phủ lớp đất dày 50 cm (1.6 feet) trên bề mặt, sau đó tiến hành trồng cỏ. Năm 2021, rác của Đà Lạt và huyện Lạc Dương phải đưa tới Nhà máy xử lý chất thải rắn nằm ở xã Xuân Trường (cách trung tâm TP.Đà Lạt 22 km, khoảng 13.6 miles), thế nhưng vẫn có xe đổ rác tiếp ở Cam Ly mà không có biện pháp ngăn chặn. Ngay cả vài ngày qua, khi bãi rác Cam Ly đang cháy thì vẫn có xe rác dừng ở đây để đổ, gây khó khăn thêm cho việc dập tắt đám cháy.
Điều khôi hài là bãi rác Cam Ly từng đóng cửa năm 2015, toàn bộ rác của TP.Đà Lạt được chuyển đến Nhà máy xử lý chất thải rắn ở xã Xuân Trường, tuy nhiên do hục hặc giữa nhà đầu tư và Ủy ban tỉnh Lâm Đồng nên chỉ sau một thời gian ngắn, rác chuyển ngược trở lại bãi rác Cam Ly để chôn lấp tạm bợ.
Do chỉ chôn lấp sơ sài, bãi rác Cam Ly từng bị sạt lở liên tiếp hai lần trong các năm 2019, 2020 khiến hàng ngàn tấn rác đổ xuống vườn, nhà dân ở thung lũng bên dưới. Một thảm họa về môi trường do cách con người quản lý đô thị ngu ngốc gây ra!
Đáng nói hơn, đây không phải lần đầu tiên bãi rác Cam Ly bốc cháy. Lần đầu tiên bãi rác này bốc cháy là Tháng Mười Hai 2019, kéo dài trong 6 ngày, khiến bầu trời Đà Lạt mịt mù khói bụi nhiều ngày.
Có một điều kỳ lạ là khi so sánh hai bản tin Tuổi Trẻ đưa tin về đám cháy ở bãi rác Cam Ly năm 2023 và năm 2019… thấy có những điểm hệt như nhau.
Bản tin ngày 14 Tháng Ba 2023: công ty Dịch vụ đô thị Đà Lạt hiện vẫn chưa có cách khắc phục và cũng chưa xác định chính xác nguyên nhân gây cháy; cơ quan chức năng nghi ngờ cháy bãi rác do cháy lan từ việc đốt thực bì (đốt chủ động cỏ lá trong rừng để hạn chế cháy rừng); dự báo việc cháy ở bãi rác vẫn tiếp tục diễn ra do Đà Lạt đang trong tình trạng hanh khô; mặc dù bãi rác còn đang cháy âm ỉ nhưng xe chở rác vẫn mang rác đến đổ!
Bản tin ngày 27 Tháng Mười Hai 2019: công ty Dịch vụ đô thị Đà Lạt hiện vẫn chưa có cách khắc phục hiệu quả và cũng chưa xác định chính xác nguyên nhân gây cháy; cơ quan chức năng nghi ngờ cháy bãi rác do cháy lan từ việc đốt thực bì (đốt chủ động cỏ lá trong rừng để hạn chế cháy rừng); dự báo việc cháy ở bãi rác vẫn tiếp tục diễn ra do Đà Lạt đang có thời tiết hanh khô; mặc dù bãi rác vẫn còn đang tiếp tục cháy âm ỉ, nhưng xe chở rác vẫn tiếp tục mang rác đến đổ!
Loại trừ việc phóng viên copy lại bản tin đã đưa lúc trước, điều có thể thấy rõ là sau 4 năm, trình độ quản lý của nhà cầm quyền Đà Lạt vẫn tệ và không hề tiến bộ. Vậy là 4.0 (như truyền thông trong nước vẫn tuyên truyền mỗi ngày về chuyển đổi số trong lãnh vực quản trị đô thị) hay 0.4?
Có một điều Tuổi Trẻ “đi lùi” là bản tin năm 2019 có sự quan sát chi tiết và tinh tế hơn khi chỉ ra sự lãnh đạm và vô trách nhiệm của nhà cầm quyền, trích đoạn: “Tại hiện trường, chúng tôi ghi nhận chỉ có vài xe chở nước phun vào cản đám cháy ở những vị trí thuận lợi, trong khi đám cháy xảy ra trong phạm vi rất rộng. Ông Võ Ngọc Trình, phó chủ tịch UBND TP.Đà Lạt, cho biết: “Đám cháy không đáng lo ngại lắm, không ảnh hưởng đến không khí nhiều. Trong ngày 28 -12, chúng tôi khắc phục xong”. Mặc dù UBND TP Đà Lạt cho rằng đám cháy không đáng ngại nhưng theo quan sát của chúng tôi, cả núi rác Cam Ly với cả trăm nghìn tấn đã cháy thành tro sau nhiều ngày. Như vậy, một lượng khói lớn đã phát tán ra khu vực xung quanh”.
Trong bản tin về đám cháy ở bãi rác Cam Ly hồi năm 2019, Tuổi Trẻ cũng dẫn lời bà Hồ Thị Hải (62 tuổi, ngụ phường 5, Đà Lạt): “Mùi khói khiến cả nhà không ai chịu thấu. Cũng không thấy dập đám cháy cho hiệu quả”.
Ngoài ra, hiện nay trong các bản tin về đám cháy đang diễn ra, không có bất cứ tờ báo nào dám đặt vấn đề: Ủy ban tỉnh Lâm Đồng đã sử dụng 48 tỷ đồng (hơn $2 triệu) để xóa bỏ bãi rác và khôi phục lại đất đến đâu rồi, vì thời hạn chấm dứt đổ rác trong kế hoạch là năm 2022 đã qua?
