Tờ báo chuyên về bất động sản châu Á – Mingtiandi (Minh Thiên Địa) – vừa cho biết, gia đình của bà trùm bất động sản Việt Nam Trương Mỹ Lan (hiện ngồi tù) đã bán một tòa nhà văn phòng hạng A ở trung tâm Hong Kong cho một ông trùm công nghệ Đài Loan với giá được báo cáo là HK$6.4 tỷ (US$819 triệu).
Thương vụ của gia tộc Chu Lập Cơ-Trương Mỹ Lan, người từng xây dựng loạt danh mục bất động sản ở Hong Kong ước tính trị giá hơn HK$16 tỷ, diễn ra chỉ hơn một tháng sau khi Trương Mỹ Lan – cựu lãnh đạo Tập đoàn Vạn Thịnh Phát – bị tòa án Việt Nam truy tố với tội tham ô Ngân hàng SCB. Tập đoàn Trương Mỹ Lan dính dáng vụ tham nhũng chấn động Việt Nam với mức tham ô lên đến con số chóng mặt US$12 tỷ.
Các công ty được kiểm soát bởi những cá nhân có liên quan Steve Chang (張明正 – Trương Minh Chính), đồng sáng lập và chủ tịch của công ty an ninh mạng Trend Micro Inc niêm yết tại Tokyo, đã mua lại cổ phần công ty sở hữu Tòa nhà Nexxus tại 77 Des Voeux Road Central từ một công ty được đăng ký bởi con gái của vợ chồng Trương Mỹ Lan-Chu Lập Cơ (tức Eric Chu Nap-kee, người Hong Kong), theo hồ sơ Cơ quan đăng ký công ty Hong Kong (Hong Kong Companies Registry).
Steve Chang mua tài sản này sau khi giá trị các tòa nhà văn phòng hạng A ở Hong Kong giảm 34% kể từ năm 2019. Truyền thông địa phương đã chốt giá trị bất động sản 22 tầng này ở mức HK$9 tỷ vào Tháng Mười Hai 2022. Alex Leung, giám đốc khảo sát của CHFT Advisory and Appraisal có trụ sở tại Hong Kong, cho biết: “Chúng tôi cho rằng giá trị của toàn bộ tòa nhà đã giảm khoảng 30% đến 35% so với mức đỉnh điểm vào quý IV năm 2018 cho đến thời điểm hiện tại”.
Nằm cách chỉ năm phút đi bộ khu phức hợp IFC tại giao lộ Connaught Road Central và Queen Victoria Street, Tòa nhà Nexxus có tổng diện tích sàn 264,622 feet vuông (24,584 mét vuông) trải rộng trên 18 tầng không gian văn phòng. Hồ sơ cho thấy quyền giám đốc của đơn vị nắm giữ tòa nhà, Mutual Company Ltd, đã được thay đổi từ con gái của Chu Lập Cơ là Chu Duyệt Hằng (Elizabeth Chu) thành Carol Wang Ting Hsuan, quốc tịch Đài Loan. Địa chỉ đăng ký của Carol Wang Ting Hsuan ở Đài Bắc trùng khớp với địa chỉ của Ming Yi Foundation và Flow Inc, cả hai đều là doanh nghiệp do Steve Chang thành lập.
Steve Wang là Giám đốc tài chính của Ming Yi Foundation (Minh Di Cơ Kim Hội) và trước đây từng là giám đốc tài chính cấp cao bộ phận hoạch định chiến lược toàn cầu của Trend Micro, được thành lập tại Los Angeles vào năm 1988 và công ty này hiện là một trong những nhà cung cấp phần mềm bảo mật doanh nghiệp lớn nhất thế giới với các hoạt động tại 65 quốc gia.
Chu Lập Cơ mua Tòa nhà Nexxus (trong số khách thuê ở Nexxus có Câu lạc bộ Ngân hàng Hong Kong) từ liên doanh Morgan Stanley-Gaw Capital Partners-Pamfleet (nay là Schroders) với giá HK$3.6 tỷ vào năm 2009. Tin đồn về thương vụ bất động sản trị giá HK$6.4 tỷ xuất hiện vào Tháng Mười 2023, hai tháng sau khi Chu Lập Cơ được một tập đoàn bất động sản trả giá HK$6 tỷ.
Chu Lập Cơ bị bắt cuối Tháng Mười Một 2023; Trương Mỹ Lan bị bắt vào Tháng Mười 2022.
Quy mô vụ tham nhũng của Trương Mỹ Lan kinh khủng đến mức tương đương 3% GDP Việt Nam. Công an Việt Nam bắt đầu theo dõi số tiền bất chính của Trương Mỹ Lan, vào thời điểm gia đình, doanh nghiệp và cộng sự của bà Trương Mỹ Lan hối hả tẩu tán tài sản ở Việt Nam lẫn nước ngoài.
Tháng Sáu 2023, Chu Lập Cơ bán một khách sạn 132 phòng ở khu Thiên Hậu (Tin Hau area) của Hong Kong với giá HK$470 triệu – giảm 41% so với số tiền mà ông ta trả để mua bất động sản này vào năm 2017. Cùng tháng đó, Chu Lập Cơ chấp nhận giảm 36% khi ông bán một căn nhà ở khu Peak nổi tiếng sang trọng của Hong Kong với giá HK$300 triệu.
Trước đó, Tháng Hai 2023, Chu Lập Cơ bán một khu thương mại và dân cư ở khu vực Vịnh Quarry với giá HK$435 triệu – thấp hơn 36% so với số tiền ông đã trả để mua tài sản này vào năm 2018. Các tài sản còn lại của Chu ở Hong Kong bao gồm tòa tháp văn phòng The Wellington nằm trên đường Wellington Street thuộc khu Thượng Hoàn (Sheung Wan) mà ông mua lại vào năm 2017 với giá HK$3 tỷ, cũng như nhiều khu dân cư sang trọng được cho là có tổng giá trị hơn HK$2 tỷ.
Bà Trương Mỹ Lan, vốn là một nhân viên bán mỹ phẩm, từng được xếp hạng là phụ nữ giàu nhất Việt Nam. Bà bị buộc tội xây dựng mạng lưới đồng phạm để làm giả hồ sơ vay để tiếp cận nguồn vốn 304 nghìn tỷ đồng từ Ngân hàng Thương mại Sài Gòn (SCB). Vụ lừa đảo khiến người cho vay thiệt hại 129 nghìn tỷ đồng, từ Tháng Hai 2018 đến Tháng Mười 2022, khi Trương Mỹ Lan bị bắt. Cần nói thêm, Tháng Mười Một 2023, Viva Land có trụ sở tại Singapore, liên kết với Tập đoàn Vạn Thịnh Phát của Trương Mỹ Lan, cũng đã đồng ý bán Khách sạn Telegraph dọc theo Robinson Road (Singapore) với giá khoảng Sing$170 triệu đến Sing$180 triệu (US$125 triệu – US$133 triệu), chấp nhận khoản lỗ ước tính Sing$70 triệu.
Nói thêm về Chu Lập Cơ. Đương sự đã bị khởi tố, bắt tạm giam vì giúp vợ là bà Trương Mỹ Lan hợp thức hóa hồ sơ, vay vốn khống gây thiệt hại hơn 9.000 tỉ đồng cho Ngân hàng SCB. Cùng trú ở một chung cư cao cấp thuộc quận 3-Sài Gòn trước khi bị bắt, vợ chồng Chu Lập Cơ-Trương Mỹ Lan có với nhau hai con gái chung. Chu Lập Cơ chính là chủ tịch Công ty Times Square Việt Nam (chiếm 99.26% cổ phần), và cùng Trương Mỹ Lan điều hành-thực hiện dự án Tòa nhà Times Square. Đây là khu liên hợp văn phòng, khách sạn, căn hộ cao cấp, trung tâm thương mại tại quận 1, Sài Gòn.
Từ 2009-2012, Chu Lập Cơ cùng Trương Mỹ Lan dùng quyền sử dụng đất và tài sản hình thành trong tương lai tại Tòa nhà Times Square để thế chấp vay ngân hàng. Số tiền vay từ Ngân hàng SCB liên quan đến khối tài sản này sau đó được Trương Mỹ Lan dùng cho mục đích cá nhân.
Một cách cụ thể, Trương Mỹ Lan và Chu Lập Cơ dùng Tòa nhà Times Square làm tài sản đảm bảo cho 46 khoản vay trị giá hơn 19.500 tỉ đồng tại SCB. Đến thời điểm vụ án bị khởi tố, tính cả dư nợ gốc lẫn lãi, các khoản nợ này lên tới 39.200 tỉ đồng và không có khả năng thanh toán. Trong đó, tổng giá trị tài sản đảm bảo của các khoản vay mà Chu Lập Cơ ký để hợp thức thủ tục vay vốn SCB là hơn 30.000 tỉ đồng. Cơ quan điều tra cáo buộc Chu Lập Cơ liên đới gây thiệt hại cho SCB hơn 9.000 tỉ đồng.
Trong vụ án liên quan Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB, giữa Tháng Mười Hai 2023, VKSND Tối cao Việt Nam đề nghị truy tố 86 bị can về sáu tội danh; trong đó Trương Mỹ Lan bị truy tố ba tội Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản. Những bị can còn lại gồm 45 lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB; 15 cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước; ba cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; một cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước. Tất cả bị truy tố một trong các tội: Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng.
Ngoài vụ SCB, vợ chồng Chu Lập Cơ-Trương Mỹ Lan còn bị khởi tố để điều tra tội “rửa tiền” và vụ việc được tách riêng thành một hồ sơ khác.
