Chiều 13 Tháng Chín 2023, ông Nghiêm Quang Minh (44 tuổi, ngụ tại Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội), chủ chung cư mini số 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ (phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội) đã bị khởi tố và tạm giam vì “Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy” theo Điều 313 Bộ luật Hình sự.
Ông Minh bị bắt sau khi chung cư mini của ông bị cháy kinh hoàng nửa đêm 12 Tháng Chín 2023, làm 56 người chết (chỉ mới xác định danh tính 39 nạn nhân) và 37 người bị thương. Chung cư này có 10 tầng, diện tích đất khoảng 200m2, chia làm 40 căn hộ, cho sinh viên, người lao động nhập cư thuê với tổng cộng số người cư trú là 150 người.
Vụ cháy đã làm lộ ra ông Minh đã xây dựng trái phép thêm bốn tầng. Theo giấy phép do UBND quận Thanh Xuân cấp năm 2015, chủ nhà được xây sáu tầng, có lửng và sân thượng với tổng chiều cao 20.2m, diện tích một sàn là 167.4 m2. Tuy nhiên, hiện trạng căn chung cư mini là cao 10 tầng.
Làm sao ông Minh lén xây được bốn tầng lầu giữa Hà Nội, đó là vấn đề. Và hẳn hậu quả đau lòng ngày hôm nay có phần lỗi “ngó lơ” của lực lượng chức năng tại địa phương! Chắc chắn, ông Minh không phải là tội phạm duy nhất trong vụ cháy kinh hoàng này.
Cả ngày 13 Tháng Chín, các trang báo mạng Việt Nam liên tục cập nhật về vụ cháy thảm khốc này và người dân cũng hồi hộp dõi theo, vì cảnh cháy chung cư ở Hà Nội này không phải “chuyện riêng”, mà có thể xảy ra ở bất cứ tỉnh thành nào, trong tình hình các cơ quan chức năng (nhà sản) kiểm soát việc xây dựng và phòng cháy chữa cháy luôn có kẽ hở và ngoại lệ, còn chủ xây dựng chung cư thì tham lam, muốn có được nhiều chỗ để cho thuê hoặc bán.
Theo tường thuật của VnExpress, lúc hơn 23giờ ngày 12 Tháng Chín, lửa bốc lên tại tầng trệt chung cư mini 10 tầng nằm trong ngõ, cách mặt phố Khương Hạ khoảng 400m – nơi chứa xe gắn máy của tất cả cư dân tạm trú trong tòa nhà. Như rất nhiều chung cư và tòa cao ốc khác ở Việt Nam, tầng trệt hay tầng hầm luôn là chỗ để xe gắn máy hoặc xe hơi, tiềm ẩn tai họa cháy nổ rất lớn.
Khoảng 150 người trong 40 căn hộ của chung cư mini này vội tìm đường thoát thân. Một số lên tầng thượng kêu cứu, số khác nhảy xuống mái tôn hai nhà dân bên cạnh… Vài gia đình may mắn thì thòng thang dây từ tầng ba xuống đất và leo xuống.
Tòa chung cư bị cháy được thiết kế kiểu ống, một lối cửa ra vào, không có cửa thoát hiểm. Tầng trệt để xe, chín tầng còn lại là căn hộ cho thuê, mỗi tầng có năm căn hộ, từ 20-40m2, có loggia dùng để phơi quần áo. Hai mặt loggia gắn song inox, có ô thoát ra ngoài nhưng không có thang xuống.
15 xe cứu hỏa cùng khoảng 100 cảnh sát đã tới hiện trường 10 phút sau đó, tuy nhiên, chung cư nằm sâu trong ngõ chỉ rộng 3m nên xe cứu hỏa không thể tiếp cận.
Cảnh sát phải kéo dây từ ngoài phố đưa vào nơi cháy cách 400m. Đám cháy được khống chế lúc 1 giờ sáng ngày 13 Tháng Chín, nhưng việc tìm kiếm nạn nhân kéo dài tới 9 giờ sáng 13 Tháng Chín do chung cư đông người, hiện trường phức tạp.
UBND TP Hà Nội tuyên bố trợ giúp 37 triệu đồng mỗi nạn nhân tử vong và 12.4 triệu đồng với người bị thương, ngoài ra miễn phí toàn bộ chi phí điều trị và cam kết trợ giúp sinh viên, công nhân, người lao động tạm trú tại đây mỗi người 1.5 triệu đồng/tháng, trong sáu tháng.
Tối 13 Tháng Chín, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh có công điện gửi giám đốc các sở, ban, ngành TP và chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã về tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy đối với loại hình chung cư mini; yêu cầu kiểm tra việc chấp hành giấy phép xây dựng và phòng cháy chữa cháy.
Ông Thanh cũng chỉ thị công an thành phố điều tra nguyên nhân vụ cháy, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Vụ cháy ở chung cư mini Khương Hạ ghi nhận số người thương vong lớn nhất trong vòng 21 năm qua, xếp thứ hai sau vụ cháy Trung tâm Thương mại quốc tế ITC ở Sài Gòn năm 2002 khiến 60 người tử vong, 70 người bị thương.
Tháng Mười Một 2016, quán karaoke số 68 phố Trần Thái Tông (Cầu Giấy, Hà Nội) bốc cháy khiến 13 người tử vong. Tháng Ba 2018, vụ hoả hoạn tại chung cư Carina (quận 8, Sài Gòn) cũng khiến 13 người thiệt mạng, hơn 50 người bị thương.
Đầu Tháng Bảy 2022, quán karaoke An Phú ở TP.Thuận An (Bình Dương) bốc cháy khiến 32 người thiệt mạng. Chủ quán và hai cựu cảnh sát phòng cháy chữa cháy ở địa phương bị khởi tố và bắt giam.
Sau vụ cháy quán karaoke Bình Dương, nhiều địa phương sau đó đã tạm dừng toàn bộ hoạt động karaoke để kiểm tra các yêu cầu bảo đảm phòng cháy chữa cháy, trong đó có Hà Nội và Sài Gòn.
