Ngày 30 Tháng Tám, hàng loạt tờ báo đưa tin, ông Võ Văn Thưởng, Chủ tịch nước đã ký quyết định ân giảm từ hình phạt tử hình xuống tù chung thân cho 11 bị án.
Theo thông tin từ Văn phòng Chủ tịch nước, xét đề nghị của Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao và Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước; sau khi xem xét, cân nhắc nhiều mặt, ngày 30 Tháng Tám, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã quyết định ân giảm từ hình phạt tử hình xuống tù chung thân cho 11 bị án.
Văn phòng Chủ tịch nước nhấn mạnh, “quyết định này thể hiện chính sách khoan hồng, nhân đạo của Đảng, Nhà nước, mở cho 11 bị án con đường được sống, cải tạo, phục thiện, có cơ hội trở về với gia đình, cộng đồng”.
Ân giảm án tử hình là thẩm quyền của Chủ tịch nước giảm hình phạt tử hình theo bản án đã có hiệu lực pháp luật xuống tù chung thân.
Luật Tố tụng hình sự quy định, trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày bản án tử hình có hiệu lực pháp luật, người bị kết án được gửi đơn xin ân giảm lên Chủ tịch nước.
Không hiểu lý do gì, truyền thông trong nước không được biết danh sách tử tù được “miễn tội chết” đợt này.
Chuyện Văn phòng Chủ tịch nước vừa công khai, vừa giấu giếm thông tin khiến dư luận càng thêm lo lắng về số phận của bị cáo đã bị “khép tội chết” với bản cáo trạng đầy nghi vấn là Nguyễn Văn Chưởng.
Anh Chưởng bị kết án tử hình về tội “giết thiếu tá công an hình sự Nguyễn Văn Sinh” vào ngày 14 Tháng Bảy năm 2007 tại Hải Phòng.
Theo nhận định của một số người quan sát vụ án anh Chưởng, nếu việc ân giảm của Chủ tịch nước “thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước đối với những người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, mở ra cho họ khả năng ăn năn hối cải, được cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội”, thì anh Chưởng có thể không nằm trong danh sách được ân giảm từ tử hình xuống chung thân.
Một người phân tích: “Anh Chưởng hiện đang kêu oan, và đề nghị được điều tra lại chứ không xin ân giảm, vì cáo trạng có rất nhiều điều mâu thuẫn, kể cả gian trá. Anh Chưởng không phải là người ‘phạm tội đặc biệt nghiêm trọng’, nên không cần ‘ăn năn hối cải’, như ý nghĩa của lần ân giảm án tử hình này”.
Một nhà hoạt động dân chủ chia sẻ: “Nếu trong danh sách có tên anh Chưởng, đó là điều đáng mừng vì ít nhất anh được thoát tội chết. Tuy nhiên, ở một góc độ khác, điều đó mặc nhiên xem anh Chưởng là người có tội. Nếu ông Thưởng ký một lệnh riêng, hoãn thi hành án tử hình bị cáo Chưởng này để điều tra lại, thì lúc đó ông ta mới chứng tỏ mình là người vừa có tâm, vừa có tầm”.
Đây không phải là lần đầu tiên chủ tịch nước ra quyết định ân giảm án tử hình xuống chung thân cho các bị án. Trong năm 2022, ông Nguyễn Xuân Phúc, lúc đó là Chủ tịch nước, đã ký hai quyết định giảm án tử hình xuống tù chung thân cho 11 bị án, trong đó có bốn bị án là người nước ngoài. Danh sách không có tên Nguyễn Văn Chưởng, và Hồ Duy Hải.
Năm 2012, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang bác đơn xin ân xá của Hồ Duy Hải. Sau đó, trước phản đối của dư luận trong nước và quốc tế cũng như Quốc hội Việt Nam, năm 2014, ông Sang ra lệnh tạm dừng thi hành án tử hình đối với Hồ Duy Hải, việc chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Tòa án nhân dân tối cao.
Năm 2019, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đề nghị Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét lại vụ án Hồ Duy Hải, ông Lê Minh Trí, Viện trưởng VKSNDTC kháng nghị giám đốc thẩm vụ án. Thế nhưng vào Tháng Năm năm 2020, sau ba ngày xét xử giám đốc thẩm vụ án, Hội đồng Thẩm phán TANDTC, đứng đầu là ông Nguyễn Hòa Bình (Chánh án TANDTC) quyết định không chấp nhận kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao và giữ nguyên bản án sơ thẩm.
Do đó, hiện nay, dù bị cáo Hồ Duy Hải được tạm hoãn thi hành án tử hình, nhưng vẫn không được điều tra lại, nên cái án tử hình đó, vẫn còn lơ lửng trên đầu.
Với những gì đang xảy ra tới ngày hôm nay, trong danh sách ân giảm từ tội tử hình xuống còn tù chung thân cho 11 bị án sẽ không có tên Nguyễn Văn Chưởng, vì anh không xin ân giảm.
Dư luận cũng cho rằng chuyện tạm thi hành án tử hình bị cáo Nguyễn Văn Chưởng để điều tra lại rất khó xảy ra, vì có rất nhiều thế lực không muốn cho điều tra lại.
