Nổi tiếng với biệt danh “Dr. Ruồi”, ông Trần Quí Thanh, Tổng giám đốc Tập đoàn nước giải khát Tân Hiệp Phát, và hai con gái Trần Uyên Phương, Trần Ngọc Bích bị bắt tạm giam ngày 10 Tháng Tư 2023.
Chiều 10 Tháng Tư, công an đã khám xét chỗ ở, nơi làm việc của ba bị can tại chín địa điểm. Hàng trăm cảnh sát vũ trang đã phong toả trụ sở Công ty Tân Hiệp Phát trên quốc lộ 13, phường Lái Thiêu, TP Thuận An (Bình Dương) để khám xét.
Theo cơ quan C01 của công an, việc khởi tố và bắt tạm giam ba cha con ông Thanh nằm trong diễn tiến giải quyết đơn tố cáo của một số người ở Sài Gòn và Đồng Nai. Họ tố giác ông Thanh, bà Uyên Phương, bà Bích và một số cá nhân có hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, Trốn thuế và Cưỡng đoạt tài sản. Những vụ việc này liên quan các dự án, bất động sản có giá trị đặc biệt lớn tại Đồng Nai và Sài Gòn.
Hai năm trước, Tháng Ba 2021, C01 đã khởi tố vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản khi nhận được đơn tố cáo của ông Lê Văn Lâm, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần đầu tư phát triển Kim Oanh Đồng Nai (Công ty Kim Oanh); ông Nguyễn Văn Chung (Giám đốc Công ty DCB) và Lâm Hoàng Sơn. Trong đơn, ông Lâm cho rằng ông Thanh và con gái Uyên Phương cùng một số người liên quan đã có hành vi chiếm đoạt tài sản thông qua chuyển nhượng dự án, cổ phần doanh nghiệp.
Các ký kết giữa hai bên là hợp đồng giả cách (các bên thực hiện nhằm che giấu một hợp đồng khác), bản chất là việc vay mượn tiền. Theo đơn tố cáo của ông Lâm, hành vi của bà Uyên Phương gây thiệt hại cho Công ty Kim Oanh Đồng Nai hơn 1,000 tỷ đồng. Cuối năm 2020, hàng chục bất động sản của Trần Uyên Phương đã bị phong tỏa.
Gia đình ông Trần Quí Thanh là một trong những gia đình nổi tiếng nhất Việt Nam, với doanh nghiệp Tân Hiệp Phát. Được thành lập năm 1994, với tiền thân là nhà máy bia Bến Thành, Tập đoàn Tân Hiệp Phát sở hữu hơn 40 loại sản phẩm như nước tăng lực Number 1, trà xanh Không Độ, trà thảo mộc Dr Thanh, nước ép trái cây Juicie, sữa đậu nành Soya, nước uống Number 1… Tính đến thời điểm cuối năm 2020, cổ đông lớn nhất của Tân Hiệp Phát là bà Phạm Thị Nụ, vợ ông Thanh, sở hữu 54.4% vốn điều lệ. Phần còn lại thuộc về hai con gái Trần Uyên Phương và Trần Ngọc Bích.
Tân Hiệp Phát từng dính vào nhiều scandal chấn động thị trường Việt Nam, gây chú ý dư luận và trở thành chủ đề báo chí trong suốt thời gian dài, đặc biệt vụ “con ruồi 500 triệu”. Cụ thể, ngày 3 Tháng Mười Hai 2014, chủ quán cơm Võ Văn Minh ở xã An Cư, huyện Cái Bè, Tiền Giang, phát hiện có ruồi trong chai nước Number 1 chưa mở nắp của Tân Hiệp Phát. Ngày 27 Tháng Giêng 2015, ông Minh hẹn gặp đại diện Tân Hiệp Phát tại một quán cà phê ở huyện Cái Bè (Tiền Giang), trong lúc ông Minh nhận 500 triệu đồng thì bị Công an tỉnh Tiền Giang bắt quả tang. Thời điểm này, Tân Hiệp Phát bị dư luận lên án về hành vi “bẫy người tiêu dùng”.
Sự việc tạo nên làn sóng phẫn nộ khi ngày 18 Tháng Mười Hai 2015 ông Võ Văn Minh bị tuyên mức án 7 năm tù giam vì tội “cưỡng đoạt tài sản”. Đại diện của Tân Hiệp Phát cũng cho biết, kể từ khi sự việc xảy ra công ty đã bị thiệt hại 2,000 tỷ đồng. Kể từ vụ việc ồn ào này, ông Trần Quí Thanh được dư luận đặt cho biệt danh “Dr. Ruồi”.
Như nhiều doanh nghiệp khác, Tập đoàn Tân Hiệp Phát cũng chi đậm cho các chiến dịch truyền thông đánh bóng tên tuổi. Một trong những bài báo viết về gia đình ông Trần Quí Thanh ghi:
“Trong những cuốn sách viết về gia đình, Uyên Phương tiết lộ thành công của doanh nghiệp đến từ việc gìn giữ và phát huy giá trị cốt lõi, từ gia đình nhỏ họ Trần đến đại gia đình là doanh nghiệp với hàng nghìn nhân viên. Tại đây, không có chuyện dòng tộc được ưu tiên. Vợ con ông Thanh không nghiễm nhiên hưởng thụ thành quả. Mỗi người đều sắm một vai trò to lớn trong công cuộc đưa Tân Hiệp Phát vươn ra biển lớn.
“Nếu ông Thanh là người lèo lái con tàu doanh nghiệp, thì bà Nụ là tay hòm chìa khóa, người thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của anh em nhân viên, là người luôn có mặt cho bất cứ ai tìm đến xin lời khuyên hay chia sẻ. Hai con gái Trần Uyên Phương và Trần Ngọc Bích đảm nhiệm các vị trí đối ngoại, truyền thông, vận hành, quan hệ đối tác… Không có sự ưu ái nào, ngược lại, nhất cử nhất động của hai người con đều bị cha chất vấn từng chút một, nhằm đảm bảo sự công bình và hiệu quả hoạt động vì mục tiêu chung nhất, đó là thành công của hàng nghìn con người của đại gia đình “Dr. Thanh”.
Giờ đây, gia tộc này đang sụp đổ. Bà Trần Uyên Phương, con gái của ông Trần Quí Thanh, từng tham gia góp vốn thành lập 11 doanh nghiệp, với đăng ký hoạt động kinh doanh chính trong lĩnh vực bất động sản. Thời điểm bị bắt, bà Trần Uyên Phương là Phó tổng giám đốc tại Tân Hiệp Phát, và có vai trò sở hữu vốn, lãnh đạo tại 40 doanh nghiệp khác nhau có liên quan tới gia đình đại gia nước giải khát này. Trước khi bị bắt ngày 10 Tháng Tư, ngày 6 Tháng Ba 2023, báo chí cho biết, bà Trần Uyên Phương đã bị Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP.HCM điều tra về hành vi trốn thuế và giúp cho người khác trốn thuế. Việc này diễn ra sau khi Chi cục Thuế Thủ Đức gửi công văn cho Cơ quan điều tra.
