Đại diện của tòa Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ tại Sài Gòn đã tận mắt chứng kiến các cuộc bao vây và khủng bố những người theo đạo Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên trong chuyến đi thị sát mới nhất ở Việt Nam. Từ ngày 19 đến 22 Tháng Hai, các liên lạc viên và nhân viên Hoa Kỳ theo dõi về vấn đề đàn áp tôn giáo ở Việt Nam đã có đủ các hình ảnh và sự kiện đầy trớ trêu, mà lâu nay Việt Nam vẫn tuyên bố là “luôn có tự do tôn giáo”.
Dựa trên hồ sơ kêu cứu từ nhiều tháng nay của Hội thánh Tin lành Đáng Christ ở Tây Nguyên, phía tòa Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ đã tổ chức đi điều tra nhanh ở các vùng có tín đồ của Hội Thánh, tại tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là hai vùng thường xảy ra các vụ đàn áp và khủng bố là Buôn Đôn và Cư Mgar.
Nhà của thầy truyền đạo là Y Kreec Bya và Y Cung Niê, ở Cuor Knia, xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn, được hẹn trước là vào sáng ngày 22 Tháng Hai sẽ đón phái đoàn của Hoa Kỳ đến thăm hỏi. Từ vài ngày trước, công an đã canh cửa, và sáng sớm thì có một một lực lượng độ chừng vài chục người che mặt, có một vài người phát ngôn chính, đứng chắn trước cửa của hai thầy truyền đạo. Phía an ninh và hội nhóm của chính quyền trong vai “quần chúng nhân dân” la hét, và đuổi các các nhân viên sứ quán. “Đến đây với mục đích gì?”, “Định kích động phá rối an ninh à?”… Sự ồn ào đến mức các nhân viên sứ quán cũng lo ngại.
Nhóm “quần chúng” ở mỗi nơi khoảng hơn 20 người, chưa kể công an quay phim, công an mặc sắc phục và quan chức địa phương đứng không tập trung ở đó, làm thành một hàng rào, quyết không cho người trong nhà bước ra, và cũng không cho phía đoàn Hoa Kỳ bước gần đến cửa. Thậm chí khi thầy truyền đạo bước ra, cố chào, đưa tay bắt với nhân viên của sứ quán cũng bị hất đi. Khi đại diện của sứ quán hỏi qua thông dịch viên là “những người này là ai?”, khi nghe được, đám đông la hét “là nhân dân”, “là người yêu nước”, những người chống phản động”…
Sau gần 30 phút không thế vào nhà ông Y Kreec Bya được, phái đoàn chuyển sang nhà của thầy truyền đạo Y Cung Niê. Thế nhưng tình hình ở đây còn căng thẳng hơn. Phía “quần chúng” xông vào hẳn trong nhà ông Y Cung Niê, giữ không cho ai bước ra. Còn các thành viên của phái đoàn Hoa Kỳ thì bị giữ ở sân, cũng trong tiếng la hét.
Một phụ nữ lớn tiếng nói, yêu cầu được dịch cho các nhân viên Hoa Kỳ, khẳng định “ở đây không có đàn áp tôn giáo gì cả”. Nhiều người nhận ra, đó là bà Phạm Thị Thu, Phó chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Cư Suê.
“Nói chung trước đây gia đình anh em ở đây theo đạo, theo tín ngưỡng rất là tốt, tuy nhiên bây giờ do một số đối tượng, thành phần ở ngoài kích động mang tiếng ở đây thôi. Thời gian vừa rồi có việc Y Quynh Buon Dap ở Thái Lan có viết giấy về kích động anh em có muốn tách ra. Nói về tôn giáo thôi mình khuyên thôi vì đây cũng là công dân của mình mà”, bà Thu nói. Nhưng không giải thích là nội dung này bà muốn truyền đạt với các thành viên phái đoàn Hoa Kỳ là với mục đích gì.
Cuối cùng, trước sự ồn ào và ngày càng không có biểu hiện dừng lại, phái đoàn Hoa Kỳ ra về, hẹn gặp các thầy truyền đạo một lần gặp khác. Dĩ nhiên, những gì diễn ra là những điều không thể chối cãi về một nhà nước đang chủ trương bóp chết các nhánh Tin Lành độc lập tại Tây Nguyên một cách thô bỉ.
Nhiều người khác, là tín đồ hoặc người thân cận của các thầy truyền đạo, nói rằng họ bị công an canh giữ trước nhà, có người còn bị công an đối đáp với giọng thách thức. Một tín đồ Tin Lành Đấng Christ Tây Nguyên khi thấy công an ngồi ngay trước cửa canh giữ, đã bước ra hỏi rằng “làm gì mà mấy anh canh nhà từ sáng sớm?”, tên công an cười, và nói với vẻ đầy khiêu khích “ngồi để canh giữ bọn xấu”.
Ở các buôn gần đó, trước một hoặc hai ngày có cuộc gặp, nhiều gia đình tín đồ Tin Lành đã bị công an đột nhập vào giữa đêm để xét hộ khẩu – một hình thức hành chính đã bị hủy bỏ từ nhiều năm trước – với mục đích là khủng bố tinh thần và cảnh báo rằng nếu ai tham gia trình bày về vấn đề tôn giáo với Hoa Kỳ sẽ nhận hậu quả.
Hà Nội hiện đang ngồi ghế Hội đồng Nhân quyền không thường trực ở Liên Hợp Quốc, nhưng hành động thì không khác gì một tổ chức khủng bố. Cuối năm ngoái, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đưa Việt Nam vào nhóm các nước thuộc Danh sách Giám sát Đặc biệt (Special Watch List) của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ về tự do tôn giáo. Theo đó, sau một thời gian Việt Nam vẫn không cải thiện thì đó là căn cứ để bị chỉ định vào Danh sách quan tâm đặc biệt (CPC) là mức cao nhất đối với các quốc gia vi phạm quyền tự do tôn giáo.
