Hơn một năm sau khi vụ án bí ẩn linh mục Nguyễn Ngọc Thanh bị thảm sát tại giáo xứ phục vụ tại Kontum, một bộ phim tài liệu về vị chủ chăn trẻ này xuất hiện trên YouTube để tưởng niệm và nhắc lại vụ án mạng thương tâm này.
Cha Giuse Trần Ngọc Thanh đang là phó xứ tại Nhà thơ Dăk Mốt, Thị trấn Plei Kan, Huyện Ngọc Hồi, Giáo Phận Kon Tum. Trong lúc ngài đang ngồi giải tội cho giáo dân trong dịp cuối năm thì bị một kẻ ra tay sát hại.
Ngài bị chém hai phát rất nặng vào đầu và được cấp cứu ngay sau đó nhưng đã không qua khỏi. Ngài qua đời tại bệnh viện lúc 23h30′, Thứ Bảy ngày 29 Tháng Một 2022, khi vừa tròn 41 tuổi. Khi bị chém có một thầy vào can cũng bị chém sượt đầu, một người khác đưa ghế lên đỡ cũng bị chém gãy ghế. Hành vi giết người này là tàn độc, là cố ý truy sát đến cùng.
Linh mục Giuse Thanh là con thứ bảy trong gia đình, sinh và rửa tội năm 1981 tại Giáo xứ Bến Hải, Gò Vấp, tốt nghiệp đại học xong đã xin vào dòng Đaminh. Ngày 4 Tháng Tám 2018, Đức Cha Phao-lô Nguyễn Thái Hợp OP, Giám Mục Giáo Phận Vinh, đã trao sứ vụ linh mục cho thầy phó tế Ngọc Thanh và chín thầy khác tại thánh đường Giáo xứ Đaminh Ba Chuông. Cũng xin nói thêm, Đức Cha Phao-lô Nguyễn Thái Hợp cũng là cái gai trong mắt chính quyền cộng sản Việt Nam, bởi ngài là người tổ chức việc khởi kiện công ty Formosa ở Đài Loan, và là người cầm đơn trực tiếp đưa đi.
Cuối bản video phim tài liệu, lời nguyện tín hữu được nhắc “Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ”, như một ngụ ý về những người truyền giáo Việt Nam đang phải đi giữa sống và chết trong bàn tay của kẻ vô đạo.
Cái chết đau đớn của linh mục tạo ra nghi vấn và sự phẫn uất lớn trong lòng các xứ đạo nói riêng và dân chúng tại khu vực Kontum nói chung. Có người cho là có động cơ mờ ám và “bàn tay lông lá” phía sau, nhưng cũng có nguồn tin cho rằng kẻ chém Cha là người tâm thần.
Cũng xin nhắc lại là cách đây không lâu, một linh mục khác là Cha Trần Văn Truyền, 70 tuổi, ở Nhà thờ An Khê, thuộc giáo phận Kontum cũng đã bị đâm trọng thương. Chính quyền đã bắt giam hung thủ “đốt nhà thờ, đâm linh mục” này nhưng sau đó việc điều tra đã không đi đến đâu, vấn đề đã coi như chìm xuồng.
Tháng Tư 2021, Công an của Kontum cũng xác nhận có báo cáo sơ bộ vụ Trần Trọng Ca dùng dao đâm linh mục và hai người khác, sau đó dùng xăng đốt nhà thờ. Theo hồ sơ của công an, năm 2016, thủ phạm từng bị phạt ba năm tù giam về tội Cố ý gây thương tích. Trong thời gian bị giam ở Trại giam Xuân Phước (Huyện Đồng Xuân, Phú Yên), Tháng Tư 2018, Ca được đưa vào Bệnh viện tâm thần Bình Định để điều trị nội khoa chứng rối loạn phân liệt cảm xúc, loại hưng cảm.
Nhiều vụ tấn công tương tự, nhưng không đủ lớn để thành án tích, nhưng hầu hết đều được giải thích từ phía công an là “thủ phạm có bệnh tâm thần”. Đó vẫn luôn là câu hỏi không có lời giải vì sao những kẻ tâm thần ở mọi nơi, tại các vùng hoang vu lại cứ nhằm vào linh mục và nhà thờ mà sát hại. Đặc biệt là các nơi đó nhà nước CSVN không muốn tôn giáo phát triển.
