Bị lừa được trao “việc nhẹ lương cao” ở Myanmar, Diep – một cô gái 19 tuổi ở Sài Gòn bị bán cho bọn buôn người và cô bị ép phải bán dâm như nô lệ.
Nhờ một sự kỳ diệu, cô gái đã được Tổ chức Trẻ Em Rồng Xanh (Blue Dragon Children’s Foundation, một tổ chức phi chính phủ có trụ sở ở Hà Nội) cứu thoát và đưa cô gái trở về cùng gia đình. Ngày trở về lại gia đình của mình, Diep cứ ngỡ mình đang mơ.
Theo VnExpress ngày 31 Tháng Bảy 2023, Rồng Xanh không chia sẻ chi tiết về những cuộc giải cứu, do lo ngại có thể gây nguy hiểm tới những nỗ lực của họ trong tương lai. Nhưng họ khẳng định Diep không phải trường hợp duy nhất.
Năm 2020, Rồng Xanh cho biết đã giải cứu 274 người Việt Nam bị bán sang Trung Quốc; năm 2022, Rồng Xanh giải cứu 110 người ở Trung Quốc, 62 người ở Cambodia và 44 người ở Myanmar.
Lợi dụng tình hình chính trị không ổn định ở Myanmar, cơ sở lừa đảo, buôn người mọc lên trong những khu vực ngoài tầm kiểm soát của chính quyền quân sự, khiến nạn nhân (thuộc nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam) thường phải tự tìm đường thoát.
Lớn lên trong gia đình nghèo có năm anh chị em, Diep phải bỏ học từ năm 14 tuổi để đi làm phụ giúp cha mẹ. Công việc đầu tiên của cô là làm công nhân trong một nhà máy.
Ba năm sau, Diệp đến Sài Gòn để phụ việc trong các nhà hàng, cửa hàng quần áo, song lương quá thấp khiến cô không giúp được gia đình như kỳ vọng.
Năm 2019, qua mạng xã hội Facebook, một người đàn ông là “bạn của một người bạn” liên lạc với Diep, mời cô làm “việc nhẹ lương cao” là phục vụ bàn ở Myanmar.
Sau nhiều lần gặp gỡ và thảo luận, Diep quyết định nhận việc và bay đi Myanmar cùng người này. Diep cứ ngỡ mình có thể tích góp tiền để phụ cha mẹ nuôi các em. Nào ngờ…
Đáp xuống Myanmar, Diep được đưa lên xe hơi và di chuyển trong 24 giờ tiếp theo, cuối cùng cô đến một tòa nhà có bảo vệ đứng gác ở bang Shan, phía Bắc Myanmar.
Khi nhìn thấy khu phức hợp sau hàng rào dây thép gai, Diep mới nhận ra mình là nạn nhân của bọn buôn người.
Cô bị nhốt trong một căn phòng khóa kín và được thông báo công việc là bán dâm. Khi bị từ chối, bọn buôn người đã đánh đập cô dã man, sau đó một nhóm bảo vệ xông vào phòng cưỡng hiếp cô với lời đe dọa “không đồng ý bán dâm, hình phạt sẽ là bị cưỡng hiếp hằng ngày”, Diep đành đầu hàng.
Khi tiếp xúc với các phụ nữ khác cùng hoàn cảnh thuộc nhiều quốc gia, trong đó có người Việt, Diep được biết họ bị ép sử dụng ma túy đá để “tăng sức chịu đựng và ham muốn tình dục”.
Một ngày kia, Diep được Rồng Xanh giải cứu, khi đó Diep đã 22 tuổi. Cô trải qua ba năm làm nô lệ tình dục mà tưởng như sa vào địa ngục không thể thoát ra.
Hanh, một nạn nhân khác ở Myanmar, cũng bị đánh đập, bắt sử dụng ma túy và bị ép làm gái bán dâm giống Diep. Hanh bị lừa bán sang Myanmar năm 2021 do kẹt tiền và được hồi hương Tháng Chín 2022 với sự trợ giúp của tổ chức Rồng Xanh.
Ở địa ngục Myanmar, Hanh kể đã chứng kiến nhiều vụ nổ súng xung quanh mình. Có một cô gái trong nhóm tìm cách chạy trốn nhưng bất thành và bị bắt lại. Người này bị bọn buôn người lột trần, bỏ đói và xiềng trước nhà để đe dọa những cô gái khác.
“Ngay cả khi trốn được, các nạn nhân ở khu vực phía Bắc Myanmar sẽ phải trải qua hành trình xuyên rừng, vượt sông và núi. Tất cả đều có nguy cơ bị bắn hoặc bị bắt và bán lại. Những chuyện xảy ra ở khu vực này thật khủng khiếp” – ông Michael Brosowski, một giáo viên người Úc, nhà sáng lập Rồng Xanh năm 2004, nhận định.
Bà Đinh Thị Minh Châu, nhà tâm lý của Rồng Xanh, cho hay các cô gái mà tổ chức giải cứu ở Myanmar “đều phải chịu đựng hơn bất kỳ người nào khác, thế nên họ không còn quan tâm đến rủi ro hay sống chết, mà chỉ muốn tìm được cách trốn thoát”.
VietnamNet cùng ngày 31 Tháng Bảy cũng cho biết nhiều nạn nhân người Việt bị bán sang bang Shan phía Bắc Myanmar, nơi các nhóm vũ trang địa phương cho phép mở những nhà chứa và sòng bạc.
Các nhà chứa ở Myanmar có khả năng nằm dưới sự điều hành của những băng nhóm tội phạm chuyên lừa đảo và đánh bạc theo hình thức trực tuyến ở Cambodia. Số nạn nhân sập bẫy của các băng nhóm này đã gia tăng trong giai đoạn dịch COVID hoành hành.
Điểm đến của những kẻ buôn người đang thay đổi, sau khi Trung Quốc thiết lập hàng rào khổng lồ dọc biên giới phía Nam, giáp Việt Nam, Lào và Myanmar. Hàng rào dây thép gai này cao 3m được trang bị cảm biến chuyển động, và kéo dài ít nhất 1,000km.
Không ít người Việt Nam sinh sống gần biên giới Trung Quốc từng sống dựa vào việc di cư và làm việc bất hợp pháp ở Trung Quốc, nhưng từ khi có hàng rào, họ không còn dễ dàng di chuyển, và rơi vào cảnh kiệt quệ tài chính. Đây chính là cơ hội để những kẻ buôn người giăng bẫy “việc nhẹ lương cao” tìm con mồi trên mạng.
Chia sẻ với tờ Al Jazeera, ông Michael Brosowski, cho biết: “Hàng rào biên giới khiến những kẻ buôn người khó đưa nạn nhân vượt biên hơn. Trước đây, chúng sẽ đưa nạn nhân băng qua các con đường mòn trên núi và qua sông để vào Trung Quốc mà không bị phát giác.
Nhưng bây giờ, chúng không thể làm như vậy. Những kẻ buôn người đã mở thêm điểm đến mới để đưa nạn nhân tới. Chúng tôi ghi nhận sự gia tăng hoạt động buôn người đến miền Bắc Myanmar, Cambodia và cả ở Lào”.
Bằng kinh nghiệm giải cứu các nạn nhân, ông Brosowski tiết lộ: Những tên tội phạm điều hành các nhà thổ ở Myanmar và các vụ lừa đảo trực tuyến ở Cambodia đều là người Trung Quốc, hoạt động ngoài tầm kiểm soát của chính phủ Trung Quốc.
Ở Cambodia, Lào và Myanmar, nạn nhân của bọn buôn người chủ yếu được đưa đến các đặc khu kinh tế (SEZ) ở vùng biên giới, nơi các quy định được kiểm soát lỏng lẻo. Như tại Myanmar, xung đột giữa lực lượng nổi dậy và quân đội Myanmar càng khiến tình hình thêm phức tạp.
Báo cáo về nạn buôn người tại Myanmar vào năm 2022 của Mỹ cho hay có khoảng 500 phụ nữ Việt Nam hành nghề bán dâm ở đặc khu hành chính bang Wa của Myanmar, trong đó nhiều phụ nữ cho biết họ là nạn nhân của bọn buôn người.
