Lại một lần nữa phía nhà cầm quyền Cộng sản đối thoại với bà con dân oan Thủ Thiêm bất thành. Chiều 17 Tháng Sáu, Phó tổng Thanh tra Chính phủ, ông Lê Sỹ Bảy chủ trì buổi đối thoại với 20 người đại diện các hộ còn khiếu kiện liên quan ranh quy hoạch 5 khu phố thuộc ba phường An Khánh, Bình An, và Bình Khánh tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Nguyên nhân là do kết luận 1169 của Thanh tra Chính phủ khẳng định thửa đất các hộ dân còn khiếu nại nằm trong ranh quy hoạch, tức phía chính quyền cho rằng “việc thu hồi đất đúng quy định” nhưng bà con Thủ Thiêm không đồng ý mà đòi phải có bản đồ gốc được Thủ tướng Võ Văn Kiệt ký duyệt vào năm 1996.
Lại nói về bản đồ gốc. Dự án quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm được UBND TP HCM gửi tờ trình đề nghị Thủ tướng phê duyệt quy hoạch xây dựng 1/5,000 vào ngày 27 Tháng Năm 1996. Sau khi tham khảo ý kiến Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên – Môi trường, ngày 4 Tháng Sáu 1996 ông Võ Văn Kiệt (lúc đó là Thủ Tướng) đã ký Quyết định 367 phê duyệt quy hoạch xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đi kèm với Quyết định là bản đồ quy hoạch 1/5,000. Bản đồ này được gọi là bản đồ gốc.
Dựa trên quy hoạch 1/5,000 của ông Võ Văn Kiệt đã ký, ngày 16 Tháng Chín 1998 Kiến trúc sư trưởng TP HCM lúc đó là ông Lê Văn Nam đã ký Quyết định 13585 phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2,000 kèm theo bản đồ quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất 1/2,000. Nói cho dễ hiểu là ông Lê Văn Nam triển khai chi tiết hơn bản đồ 1/5,000 mà ông Võ Văn Kiệt đã ký.
Ngày 27 Tháng Mười Hai 2005, ông Nguyễn Văn Đua, Phó chủ tịch UBND TP HCM ký Quyết định 6565 phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/5,000 mới thay thế cho Quyết định 367 mà ông Võ Văn Kiệt đã ký trước đó. Rắc rối xuất hiện chỉ sau Quyết định của ông Nguyễn Văn Đua, còn hai Quyết định quy hoạch trước đó không thấy bà con Thủ Thiêm than vãn gì.
Một điểm nghi vấn lớn chưa có lời giải đáp, đó là Thủ Thiêm đã có Quy hoạch 1/5,000 trước đó và đã triển khai chi tiết đến bản vẽ quy hoạch 1/2,000 nhưng tại sao ông Nguyễn Văn Đua lại “xả bàn làm lại”? Nếu đúng như Quyết định của Thủ tướng Võ Văn Kiệt trước đó thì cần triển khai chi tiết hơn nữa dựa trên nền tảng hai quy hoạch trước chứ cần gì thay thế Quyết định của Thủ tướng?
Và điểm nghi vấn thứ hai, đó là tại sao một phó Chủ tịch UBND Thành phố lại dám phế bỏ Quyết định của Thủ tướng? Một người có quyền thấp nhưng lại ngang nhiên hủy mệnh lệnh của người có quyền cao hơn, vậy trật tự chỉ đạo như thế có đúng không?
Cho đến nay, chính quyền và người dân vẫn không chấp nhận ý kiến của nhau nên mỗi bên cứ giữ quan điểm riêng, theo kiểu “ông nói gà bà nói vịt”. Dân Thủ Thiêm đòi bản đồ gốc, còn chính quyền thì khẳng định kết luận 1169 của Thanh tra Chính phủ là “phù hợp bản đồ gốc”.
Bà Lê Thị Bạch Tuyết, một người dân oan Thủ Thiêm nói với báo Vnexpress rằng “Nhà nước đền bù cho chúng tôi 18 triệu đồng/m2, mà giờ công ty này bán lại giá cao như vậy. Làm như thế là ép dân quá, trong khi người dân đa số rất nghèo. Chủ đầu tư bán 350 triệu thì ít ra cũng đền cho chúng tôi 50 triệu đồng/m2 mới tạm chấp nhận được. Đề nghị đoàn đại biểu Quốc hội xem lại vấn đề này”. Không thể tưởng tượng được, từ việc cưỡng bức dân chúng bán rẻ mảnh đất của họ, rồi “sang tay” với giá cao gấp gần 20 lần. Một mức chênh lệch kinh khủng. Người dân bị cướp trắng trợn số tiền rất lớn từ chính mảnh đất của họ.
Sau khi ký Quyết định 6565, một năm sau, Nguyễn Văn Đua lên chức Phó bí thư thường trực, Lê Thanh Hải từ vị trí Chủ tịch UBND Thành phố lên vị trí Bí thư Thành ủy, Lê Hoàng Quân từ vị trí Phó bí thư Thường trực lên chức Chủ tịch UBND TP. Đây là ba vị trí quyền lực nhất thành phố, bộ ba này giữ ghế rất lâu, Nguyễn Văn Đua 8 năm, Lê Hoàng Quân 10 năm và Lê Thanh Hải 10 năm. Người dân oan Thủ Thiêm lúc đó bị cướp nhưng không thể “la làng” được, bởi bộ ba Hải – Quân – Đua quyết tâm ém vụ án này không được trồi lên mặt báo.
Năm 2018, khi Nguyễn Văn Đua mất chức, lúc đó bà con Thủ Thiêm mới dám kéo nhau ra Hà Nội khiếu kiện. Họ ra Hà Nội tổng cộng 12 lần trong bốn năm ròng. Họ thuê trọ gần trụ sở Ban tiếp dân Trung ương trên phố Ngô Thì Nhậm (Hà Đông, Hà Nội). Trung ương cũng cử Thanh tra Chính phủ vào TP. HCM “giải quyết”. Nói là giải quyết nhưng thực chất họ vào là để thừa nhận cái sai của Quyết định 6565 mà Nguyễn Văn Đua đã ký là đúng bằng Kết luận 1169. Oan chồng oan!
Ngày 24 Tháng Mười 2018 bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch Hội Đồng Nhân dân TP HCM thời đó chủ trì hòa giải nhưng không nhượng bộ ý kiến dân oan. Một người dân Thủ Thiêm vì uất ức quá nên dùng dép ném vào mặt bà này và bị an ninh đưa ra khỏi khán phòng. Tiếp theo ông Nguyễn Thiện Nhân, Bí thư Thành ủy lúc đó cũng tổ chức hòa giải nhưng vẫn ép người dân lùi bước chứ chính quyền nhất quyết không thừa nhận sai. Ông Nguyễn Thiện Nhân đối thoại với dân mang theo một rừng an ninh bảo vệ thì đủ hiểu họ đang đẩy sự uất ức của người dân Thủ Thiêm tới mức nào? Thực ra đây không phải hòa giải đúng nghĩa, mà chỉ là hòa giải trá hình, chính quyền cưỡng ép dân lùi bước chứ họ có nhượng bộ đâu mà hòa giải? Đây là lần cưỡng bức thứ hai sau lần cưỡng bức lấy đất.
Để bảo vệ quyền lợi cho mình, người dân đòi bản đồ gốc, đây là bằng chứng duy nhất bảo vệ họ, Nhưng không! Chính quyền thành phố báo mất không chịu trưng ra. Năm 2018, báo chí xoáy vào và đã đặt câu hỏi với phía nhà cầm quyền TP HCM là bản đồ gốc ở đâu? Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Nhã, Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM cho biết cơ quan ban ngành thành phố đã cố gắng tìm, nhưng đến giờ này chưa tìm ra bản đồ gốc. Phụ họa với ông Nguyễn Thanh Nhã, ông Võ Văn Hoan – Chánh văn phòng UBND TP lúc đó cũng nói “Truy bằng được bản đồ gốc quy hoạch Thủ Thiêm”. Tuy nhiên, đến nay đã hơn ba năm, ông Võ Văn Hoan đã thăng chức Phó Chủ tịch UBND TP mà nhà cầm quyền TP HCM vẫn chưa trưng bản đồ gốc ra được.
Kêu oan ở thành phố thì bị ém. Dân kéo ra Hà Nội, Hà Nội cử người vào hợp thức hóa sai phạm của chính quyền thành phố. Dân về thành phố tham gia hòa giải, thì hòa giải chỉ là trá hình, thực ra ép buộc dân oan nhượng bộ. Dân hết đường bấu víu nên đòi bản đồ gốc thì chính quyền thủ tiêu mất bản đồ.
Dân oan Thủ Thiêm đã thực sự bị Nhà nước bịt hết mọi ngả đường kêu oan!
Đấy là cách mà chính quyền này luôn mồm nói “vì dân”. Ác mộng và bế tắc!
