Với giao thông hỗn độn, thay vì ra ngoại ô để có chỗ ở tử tế, nhiều sinh viên và người lao động nhập cư đã chấp nhận thuê hộp ngủ chỉ 2 mét vuông ở giữa nội ô để đi lại cho gần.
Hộp ngủ (sleep box) là dịch vụ phổ biến tại các phi trường, để du khách có không gian riêng nghỉ ngơi hoặc làm việc trong thời gian chờ lên phi cơ, thế nhưng ở Sài Gòn, đứng trước nhu cầu thuê trọ nội ô quá cao, nhiều chủ nhà trọ tại quận 1, quận 3, quận 10, quận Tân Bình, quận Phú Nhuận, quận Bình Thạnh… đã thiết kế rất nhiều phòng cho thuê dạng hộp ngủ, không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy.
Theo khảo sát của Tuổi Trẻ ngày 5 Tháng Mười Một 2023, mỗi hộp ngủ hình chữ nhật, chỉ rộng 2 mét vuông, ngăn cách bằng ván ép hoặc thanh sắt, có giá thuê từ 1.8 – 2.5 triệu đồng/tháng ($73.3 – $101.8/tháng).
Trong giá này đã bao gồm tiền điện, nước, gửi xe và vật dụng trong hộp ngủ như nệm, kệ, ổ cắm điện… Khách trọ trong các hộp ngủ sử dụng chung nhà vệ sinh, nhà bếp và máy giặt, máy sấy.
Một nhà trọ sáu tầng ở hẻm 413 đường Lê Văn Sỹ (phường 12, quận 3), mỗi tầng có hai phòng, mỗi phòng có 8-10 hộp ngủ xếp chồng lên nhau, mỗi hộp ngủ dài 1.8m-2m, rộng 0.8-1m, được làm bằng gỗ hoặc khung sắt.
Mỗi hộp ngủ có ổ khóa riêng, bên trong được trang bị ổ cắm, kệ để sách nhỏ, để vừa chiếc nệm cho một người nằm. Bên ngoài có nơi nấu ăn và phơi quần áo chung.
Chủ nhà trọ nói giá thuê 2 triệu đồng/tháng, không phát sinh thêm, giờ giấc tự do. Nếu muốn thuê thì làm hợp đồng và đặt cọc liền, nếu không sẽ có người khác thuê ngay, vì “Phòng kiểu này hiếm lắm, mà giá rẻ nữa”.
Một khách thuê ở đây cũng thừa nhận ở nội ô giá thuê này là rẻ vì theo anh ta, chỉ có ra ngoại ô mới có giá này, đi đường xa ngại lắm vì Sài Gòn giờ kẹt xe quá.
Tại một nhà trọ khác gồm hai tầng nằm sâu trong hẻm 179 đường Bạch Đằng (phường 15, quận Bình Thạnh), mỗi tầng có 16 hộp ngủ bằng gỗ, cũng xếp chồng lên nhau, nhà vệ sinh và bếp nấu ăn chung.
Tầng trệt là các hộp ngủ dành cho nam thuê, còn tầng 1 là các hộp ngủ dành cho nữ. Nếu thuê hộp ngủ “trên” giá 1.9 triệu/tháng, còn thuê hộp ngủ “dưới” giá 2 triệu đồng/tháng. Chủ cơ sở này yêu cầu ký hợp đồng thuê một năm và phải đặt cọc trước khi dọn vào. Theo quan sát của phóng viên Tuổi Trẻ, tại đây không trang bị bình chữa cháy, hệ thống báo cháy.
Một sinh viên trọ ở đây nói: “Nằm bên trong thấy ngột ngạt, ngồi dậy là đụng trần, cũng sợ cháy nhưng gần trường học và giá mềm nên đành liều”.
Khảo sát một nhà trọ cho thuê hộp ngủ trên đường Bùi Viện, quận 1, cho thấy tầng trệt được làm chỗ để xe, hai tầng – mỗi tầng có 24 hộp ngủ, chia làm hai bên với lối đi rộng chỉ 1m.
Mỗi tầng đều có nhà bếp và nhà vệ sinh, ngoài ra trên sân thượng có máy giặt và chỗ phơi cho khách trọ xài chung. Giá thuê hộp ngủ ở đây chỉ 1.4 triệu đồng/tháng, nếu có xe gắn máy thì phí gửi xe là 200,000 đồng/tháng.
Tuổi Trẻ cho biết nhà trọ này không có hệ thống báo cháy. Mỗi tầng có một bình xịt chữa cháy được để ngoài cầu thang.
Chủ một nhà trọ chuyên kinh doanh hộp ngủ cho biết khách thuê hộp ngủ đa phần là sinh viên, dân chạy xe công nghệ, người lao động thu nhập thấp sống một mình, chỉ cần một chỗ ngủ vào ban đêm. Thời gian cho thuê cũng linh động, thuê theo ngày hoặc theo tháng đều được.
Lý do vì sao nhiều người thích thuê hộp ngủ? Minh Thành, sinh viên trường đại học Công nghiệp thành phố, cho biết hai năm nay đã thuê hộp ngủ trong một căn hẻm trên đường Nguyễn Văn Trỗi, quận Phú Nhuận, vì rẻ.
Với giá thuê 1.8 triệu đồng/tháng, Thành được “bao” hết các thứ, từ tiền ở, tiền điện nước, tiền gửi xe, tiền wifi, tiền đổ rác. Dù bạn có dùng “hao” điện nước như thế nào, số tiền phải đóng đầu tháng cũng chỉ nhiêu đó.
Thứ hai, Thành cũng không phải lo sắm sửa vật dụng. Chủ các hộp ngủ sẽ sắm hầu hết mọi vật dụng cho người thuê dùng chung, như bếp, nồi niêu, máy giặt, máy lạnh…
Còn Minh Hiếu, sinh viên trường đại học HUTECH, chia sẻ mỗi ngày bạn đi học từ sớm, sau đó đi làm thêm. Trung bình mỗi tuần có đến năm ngày bạn ra khỏi nhà từ 7 giờ và về đến phòng lúc 22 giờ, nhu cầu của bạn chỉ là cần một chỗ để ngủ và có chỗ cất đồ, giặt đồ. Hộp ngủ của Hiếu nằm trong nhà trọ ở quận 1, một nơi có khoảng sáu phòng, mỗi phòng có tám hộp ngủ.
Dưới góc độ chuyên môn, ông Huỳnh Ngọc Quan, Phó phòng Phòng cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ (PC07) Công an thành phố, nhận định mô hình hộp ngủ tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao, không bảo đảm an toàn phòng cháy vì thiếu chỗ thoát nạn và hành lang thoát nạn nhỏ hẹp, nằm xa các hộp ngủ.
Bên cạnh đó, điều kiện kỹ thuật lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy tại những nhà trọ kiểu hộp ngủ này khó thực hiện, xảy ra hỏa hoạn sẽ là thảm họa.
Ngoài ra, mô hình hộp ngủ chưa được các cơ quan quản lý về xây dựng, phòng cháy chữa cháy… công nhận, giống như chung cư mini!
Hộp ngủ phát sinh trong các nhà trọ ở Sài Gòn là do nhu cầu của sinh viên và người lao động nhập cư, vốn ít tiền mà muốn có chỗ ở tại nội ô, tránh việc đi lại mất thời gian và nguy hiểm. Họ không có lựa chọn.
Cho dù thời gian gần đây các báo (ngoài Tuổi Trẻ còn có VnExpress, Dân Trí…) có kêu gào than thở dùm cho họ là dễ cháy lắm, thảm họa có thể xảy ra, thì cũng chả có ai đứng ra xây dựng sẵn những “nhà ở xã hội” cho thuê giá rẻ dành cho họ.
