H.C.
Trong một tweet đăng vào tối thứ Hai 20-4, Tổng thống Donald Trump nói ông có kế hoạch ban hành một sắc lệnh hành pháp tạm ngừng việc nhập cư vào Hoa Kỳ, biện pháp mà ông cho là cần thiết để bảo vệ công ăn việc làm của người Mỹ, bảo vệ đất nước khỏi đại dịch coronavirus mà ông gọi là “Kẻ thù Vô hình”.
“Do sự tấn công của Kẻ thù Vô hình, cũng như do nhu cầu bảo vệ công ăn việc làm cho các Công dân Mỹ VĨ ĐẠI của chúng ta, tôi sẽ ký một Sắc lệnh Hành pháp tạm thời đình chỉ việc di dân tới Hoa Kỳ!”, ông viết tweet công bố kế hoạch vào lúc 10:06, giờ Washington DC.
Hai quan chức Tòa Bạch ốc nói sắc lệnh hành pháp đang được soạn thảo và có thể được ông Trump ký vào ngày mai thứ Ba. Nội dung sắc lệnh, đang được các cố vấn cao cấp của ông thảo luận, sẽ đình chỉ gần như toàn bộ hoạt động nhập cư, với lý do ngăn ngừa sự truyền nhiễm dịch bệnh do người ngoại quốc mang từ nước ngoài vào.
Cho đến nay, Mỹ vẫn là quốc gia có nhiều người nhiễm coronavirus nhất thế giới với hơn 775.000 trường hợp nhiễm bệnh và 42.000 người tử vong – gần bằng số tử vong của cả Ý và Tây Ban Nha – hai nước xếp kế tiếp – cộng lại.
Hiện vẫn chưa rõ là sắc lệnh đình chỉ của ông Trump có đặt ra ngoại lệ nào không, người di dân có được vào Mỹ khi họ có bằng chứng chứng minh mình không nhiễm virus hay không.
Thông báo về đình chỉ nhập cư của ông Trump trên Twitter gây bất ngờ cho các quan chức cao cấp của Bộ An ninh nội địa; họ không thể trả lời câu hỏi của báo chí và yêu cầu giải thích kế hoạch của ông Trump.
Hoa Kỳ hiện đã hạn chế nghiêm ngặt việc nhập cảnh của du khách từ châu Âu, Trung Quốc và các điểm nóng dịch tễ khác, đồng thời kiểm tra chặt chẽ biên giới đường bộ. Giao thông hàng không quốc tế đã gần như tê liệt.
Nhưng việc đình chỉ hoạt động di dân tới Mỹ sẽ ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn người đã có visa nhập cảnh và những người di dân định cư (immigrant) đã có kế hoạch và đã chuẩn bị trở thành thường trú nhân ở Mỹ. Đa số những người này là thân nhân của công dân Hoa Kỳ.
Để kế hoạch của ông Trump thực thi được, chính phủ phải thông báo cho Bộ Ngoại giao và Sở Dịch vụ Di trú (USCIS) ngừng ngay lập tức việc cấp visa định cư (immigration visa) – một việc chưa từng có tiền lệ, có thể khiến hàng vạn thân nhân, con cái, vợ chồng của công dân Mỹ rơi vào tình thế khó xử. Số liệu thống kê mới nhất cho biết năm ngoái Bộ Ngoại giao phát hành 460.000 visa định cư, còn USCIS (thuộc Bộ An ninh nội địa) phê duyệt gần 580.000 thẻ xanh cho người ngoại quốc xin định cư ở Hoa Kỳ.
Alex Nowrasteh, Giám đốc nghiên cứu về di dân ở Viện Cato, nói tổng thống có thẩm quyền ban hành một lệnh cấm di dân như vậy trong thời kỳ khủng hoảng, dựa theo Điều 42 của Luật U.S. Code, cho phép tổng thống đình chỉ hoạt động di dân vì lý do sức khỏe. Tuy nhiên, đây là điều chưa có tiền lệ trong lịch sử Hoa Kỳ.
Theo ông Nowrasteh, trong đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918, Hoa Kỳ vẫn cho phép 110.000 di dân đến Mỹ, còn trong Thế chiến thứ Hai, Hoa Kỳ vẫn nhận và cấp thẻ xanh cho 170.000 người, cộng với 227.000 người lao động nông nghiệp tạm thời từ Mexico.
Từ ngày 18-03 vừa qua, Bộ Ngoại giao Mỹ đã ngừng các cuộc hẹn phỏng vấn visa (cả di dân và không di dân) ở các văn phòng ở hải ngoại, thực tế là đã đình chỉ mọi chuyến đi tới Mỹ, kể cả những trường hợp tỵ nạn. Tuy nhiên, hồi cuối tuần trước, chính phủ đã mở lại việc xét cấp visa H-2A cho những người lao động tạm thời theo mùa vụ, cho phép hàng trăm ngàn người lao động được nhập cảnh bằng visa làm việc tạm thời và lao động nông nghiệp vẫn được coi là “lao động thiết yếu”.
Ông Trump cũng đã viện lý do sức khỏe để đóng cửa biên giới với Mexico đối với người tỵ nạn. Trong vài tuần qua, khi xảy ra cuộc khủng hoảng coronavirus, cơ quan biên phòng Mỹ đã trục xuất hơn 10.000 người vượt qua biên giới và nói biện pháp đó giúp các viên chức liên bang, nhân viên y tế và công chúng tránh được các di dân có tiềm năng mang virus đến Mỹ, đồng thời làm giảm lượng người bị tạm giữ trong các trại giam di dân bất hợp pháp dọc theo biên giới.
(WP)
