H.C.
Liên minh do Saudi Arabia dẫn đầu trong cuộc chiến chống quân nổi loạn Houthi ở Yemen thông báo sẽ ngừng các hoạt động quân sự từ ngày mai thứ Năm 09-04, mở đường cho việc thương lượng trực tiếp giữa hai phe Yemen trong cuộc nội chiến kéo dài năm năm qua.
Phát ngôn viên quân đội Saudi Arabia, đại tá Turki al-Malki sáng nay nói với hãng tin nhà nước rằng cuộc ngừng bắn sẽ kéo dài hai tuần, thể theo lời kêu gọi của Tổng thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres và của Đức Giáo hoàng Francis ngừng các hoạt động thù địch để cùng chống đại dịch coronavirus. Cuộc ngừng bắn cũng có thể kéo dài nếu hai bên “thảo luận các đề nghị, bước đi và cơ chế bảo đảm ngừng bắn lâu dài… tiến tới một giải pháp chính trị toàn diện cho Yemen”, ông al-Malki nói.
Chưa có phản ứng từ phía Houthi hoặc chính phủ Yemen được quốc tế công nhận và Saudi Arabia hậu thuẫn về tuyên bố ngừng bắn này.
Nội chiến ở Yemen diễn ra khốc liệt giữa các lực lượng chính phủ Yemen – chính phủ đã bị quân nổi loạn Houthi lật đổ năm 2014 và chiếm đóng phần lớn đất nước, kể cả thủ đô Sana – và phe Houthi được Iran hậu thuẫn đã gây nên một thảm họa nhân đạo trầm trọng nhất hiện nay. Chỉ trong vòng 10 ngày qua đã có tới 270 dân thường Yemen bị giết vì bom đạn.
Tổng thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres hoan nghênh quyết định ngừng bắn của Saudi Arabia và kêu gọi cả chính phủ Yemen lẫn phe Houthi hãy nhanh chóng thực hiện cam kết ngừng bắn ngay lập tức và nối lại đàm phán không điều kiện do Đặc phái viên Liên hiệp quốc về Yemen Martin Griffiths thu xếp.
Một trong những nguyên nhân đưa tới lệnh ngừng bắn có lẽ là do hai nước tài trợ Saudi Arabia và Iran đều đang vật vã chống lại tác động của đại dịch Covid-19.
Saudi Arabia hiện ghi nhận 2.932 người mắc bệnh và 41 người chết. Có tới 150 người trong hoàng gia Saudi Arabia được cho là bị dương tính với coronavirus; nhà vua Salman 84 tuổi đang tự cách ly trong một lâu đài gần thành phố Jeddah ở Hồng Hải, hoàng thái tử Mohammed bin Salman 34 tuổi – người thực sự điều hành đất nước – cùng với nội các chính phủ cũng rút vào một khu vực tách biệt, còn đô trưởng thủ đô Riyadh, hoàng thân Faisal bin Bandar bin Abdulaziz Al Saud đang được hồi sức tích cực vì nhiễm Covid-19.
Iran, với 67.286 người nhiễm bệnh và 3.993 người chết là nước bị dịch Covid-19 tàn phá nặng nề nhất vùng Trung Đông; lại thêm nền kinh tế bị suy yếu trầm trọng vì các lệnh cấm vận quốc tế.
Yemen là một trong vài nước chưa ghi nhận ca nhiễm coronavirus nào, nhưng các cơ quan viện trợ quốc tế rất lo ngại vì kinh tế và y tế của Yemen rơi vào tình trạng rất tồi tệ sau nhiều năm nội chiến, không có khả năng xét nghiệm phát hiện hoặc chống đỡ nếu đại dịch tràn tới cùng với làn sóng người di tản trở về từ Saudi Arabia.
