Apple (hãng sản xuất iPhone, MacBook…) đang chi bạo với tham vọng giành thị trường điện ảnh từ dịch vụ phát trực tuyến (streaming).
Ngày 10 Tháng Ba tới đây, trong đêm công bố giải Oscar thường niên, Apple có 13 cơ hội để mang về một hoặc vài tượng Oscar thông qua hai bộ phim đình đám: “Killers of the Flower Moon” (10 đề cử) và “Napoleon” (ba đề cử). Tổng số đề cử này chỉ đứng sau 18 đề cử của Netflix trong mùa Oscar 2024 và ngang ngửa với hai hãng phim lừng lẫy Universal and Searchlight.
Tuy nhiên, cái giá để mua tham vọng điện ảnh của Apple không hề rẻ. Các nguồn tin cho biết bộ phim “Killers” do Martin Scorsese làm đạo diễn có kinh phí chóng mặt $215 triệu (trong đó có khoảng $40 triệu chi phí phát sinh liên quan giai đoạn dịch bệnh Covid).
Trên thực tế, theo Business Insider ngày 7 Tháng Ba 2024, Apple đã chi ít nhất $700 triệu để sản xuất và tiếp thị chỉ ba bộ phim: “Killers”, “Napoleon” với đạo diễn Ridley Scott và “Argylle” với đạo diễn Matthew Vaughn. Bộ ba tác phẩm hoành tráng đã kiếm được tổng cộng $466 triệu tính toàn cầu, trong đó “Napoleon” dẫn đầu với $221 triệu, tiếp theo là “Killers” ($157 triệu) và “Argylle” ($88 triệu).
Tiền nhiều đếm không hết nên Apple không phàn nàn gì về chuyện lời lỗ khi làm phim. Một nguồn tin từ Apple nói rằng “Napoleon” lẫn “Killers” đều có lãi nhờ dịch vụ phát trực tuyến (streaming) của họ. Cả hai phim đều nằm trong bảng top 10 có doanh thu cao nhất năm 2023 trên ứng dụng của Apple, trong đó “Killers” giữ vị trí đầu bảng trong bốn tuần.
Còn quá sớm để biết “Napoleon” kiếm được bao nhiêu trên Apple TV+, bởi phim này chỉ mới ra mắt trên ứng dụng của Apple ngày 1 Tháng Ba 2024 (dù được phát hành rạp từ ngày 22 Tháng Mười Một 2023). Người ta hy vọng “Napoleon” cũng đạt thành tích tương tự “Killers” – bộ phim được xem nhiều nhất trên Apple TV+ trong 45 ngày đầu tiên phát hành.
Không như đối thủ Netflix, Apple không chỉ phát hành trên ứng dụng riêng của họ (Apple TV+) mà còn nhắm vào việc phát hành rộng rãi ở thị trường rạp, nhằm đẩy mạnh việc xây dựng một thương hiệu vốn đã nổi tiếng nhất nhì thế giới. Theo phân tích của NRG (National Research Group), “Killers” và “Napoleon” đều đạt điểm nhận thức cao (awareness score) tại thị trường Mỹ, với 58%, trong khi “Argylle” đạt điểm 45%.
Apple tin rằng việc biến ứng dụng Apple TV+ trở thành nơi độc quyền trình phát những bộ phim chiếu rạp có mức nhận biết cao sẽ mang lại giá trị gia tăng cho những người đăng ký sử dụng ứng dụng Apple TV+ và từ đó lôi kéo thêm khách hàng từ các đối thủ streaming lớn khác chẳng hạn Netflix.
Trong thực tế, cả “Killers” lẫn “Napoleon” đều không trở thành hỏa tiễn đẩy để phóng phi thuyền Apple TV+ lên tầm cao hơn như nhiều nhà quan sát trong ngành kỳ vọng. “Argylle,” với chi phí sản xuất lên đến $200 triệu, là một thảm họa! Chẳng có hãng phim nào đốt tiền bạo như Apple. Dân kinh tế và giới chuyên gia tính toán lời lỗ ở Wall Street đang tự hỏi liệu khoản chi $1 tỷ hàng năm cho tham vọng điện ảnh, như theo báo cáo tài chính của Apple, có mang lại cơm cháo gì không.
Dan Ives thuộc Wedbush Securities nhận định: “Chất lượng phim (của Apple) là cực kỳ ấn tượng và phim ảnh (trên Apple TV+) đã thu hút nhu cầu một cách đáng kể và lôi kéo được người đăng ký sử dụng dịch vụ; tuy nhiên, vấn đề ở đây không phải là chất lượng; mà gót chân Achilles (của Apple) là họ không có đủ [sản phẩm]”. Một cách tổng quát, Apple không có một thư viện phim đủ mạnh trong cuộc chạy đua nội dung với những tay chơi nặng ký như Netflix.
Từ khi được mời đến để khởi động các hoạt động sản xuất phim và truyền hình của Apple vào năm 2017, Jamie Erlicht và Zack Van Amburg đã nỗ lực xây dựng thư viện phim cho Apple nhưng đến nay kho phim Apple còn khá yếu. Hoạt động kinh doanh hãng phim của Apple thật ra còn ở giai đoạn sơ khai.
Dù thế nào, Apple không phải không để lại dấu ấn, tính đến thời điểm này. Chỉ mới bốn năm bước chân vào Hollywood, gã khổng lồ công nghệ này đã đạt đến đỉnh cao thành công, giành Oscar Phim hay nhất cho “CODA” (Netflix cũng từng giành giải tương tự với tác phẩm “Roma” năm 2028), cùng 46 giải Emmy, trong đó có phim tài liệu “Still” về Michael J. Fox.
Trong cuộc chiến streaming khốc liệt hiện nay, muốn giành giật thị trường thì nhất thiết phải đầu tư và chịu bung mạnh tiền. Theo Ủy ban Điện ảnh California (California Film Commission), Netflix đã chi ít nhất $166 triệu cho “Rebel Moon” của đạo diễn Zack Snyder; trong khi đó, Amazon chi $75 triệu cho bộ phim tâm lý kinh dị “Saltburn” (và thu được $21 triệu tính toàn cầu). Nhìn chung, các đại gia mới trong lĩnh vực streaming đang điều chỉnh ngân sách. Cuộc chạy đua đã khiến tất cả chi tiêu quá mức “một cách ngu ngốc và giờ họ đang bắt đầu cắt giảm” – một dân trong ngành thuật với tờ Variety.
Apple chưa dừng bước. Cuộc chơi còn dài. Họ đang sản xuất một bộ phim về cuộc đua xe thể thao Formula One (kinh phí khoảng $200 triệu) với sự tham gia của Brad Pitt; đồng thời bật đèn xanh cho việc sản xuất “The Lost Bus” của đạo diễn Paul Greengrass, với Matthew McConaughey thủ vai chính.
Đó là chưa kể những dự án nhỏ hơn đang được triển khai, trong đó có “Outcome”, với dàn diễn viên Keanu Reeves, Cameron Diaz và Jonah Hill; phim tiểu sử về Little Richard do Ron Howard và Brian Grazer của hãng Imagine Entertainment đồng sản xuất; và một bộ phim tài liệu về tay đua Formula One Lewis Hamilton.
Apple TV+ vẫn còn cách Netflix rất xa. Năm 2023, dịch vụ theo dõi thuê bao Antenna ước tính Apple TV+ có khoảng 25 triệu tài khoản. Con số này chẳng là gì so với 260 triệu tài khoản đăng ký của Netflix. Và Netflix cũng là dịch vụ streaming thành công nhất hiện nay xét về mặt điện ảnh nghệ thuật. Tính đến nay, các bộ phim do Netflix sản xuất, phát trực tuyến và phân phối đã giành được tổng cộng 22 Oscar ở 13 hạng mục từ 132 đề cử (chưa tính 18 đề cử mùa Oscar 2024).
