NGUYỄN THẾ TUYỀN (BERLIN)
Địa ngục đã đầy lắm rồi, thế mà trước lối vào vẫn còn xếp hàng rất dài. Con quỷ chủ địa ngục phải đích thân ra ngoài để giải tán đám đông. “Ở đây chật cứng rồi, chỉ còn duy nhất một suất. Suất này sẽ dành cho tội phạm kinh khủng nhất. Có kẻ nào phạm tội giết người dã man đang xếp hàng ở đây không?”
Lần lượt con quỷ gọi tên từng người xếp hàng và hỏi xem họ đã phạm tội gì. Tất cả những tội họ xưng đối với con quỷ đều chưa phải là cực kỳ nghiêm trọng, tức là không đủ tiêu chuẩn nhận suất duy nhất còn lại.
Con quỷ phát hiện còn duy nhất một người chưa được nó khảo. Nó tiến lại chỗ người đó và hỏi: “Còn ông thì thế nào, tại sao ông đứng đây một mình mà không xếp vào hàng? Ông đã phạm tội gì?”
“Không hề phạm tội gì!” – Người đàn ông nói.
“Tôi là một người tử tế và đến đây chỉ vì nhầm thôi. Tôi cứ tưởng người ta xếp hàng để mua thuốc lá.”
“Nhất định ông đã phạm một tội gì đó, chứ không làm sao lại ở đây! Tất cả mọi người ở đây đều xếp hàng khai tội” – con quỷ nói với người đàn ông.
Người “tử tế” trả lời:
“Tôi chứng kiến tất cả, nhưng không bao giờ tham gia. Tôi chứng kiến người giết người, bỏ đói trẻ con và bán chúng để trở thành nô lệ, cưỡng bức người khác đến oan ức, giẫm đạp lên công lý. Tôi choáng với những hiện tượng này, nhưng không hề tham gia nên không làm gì cả.”
“Hoàn toàn không à?” – con quỷ không tin hỏi lại – “Ông có chắc là ông đã chứng kiến mọi việc đó không?”
“Thì những việc đó xảy ra ngay trước cửa nhà tôi mà!” – người “tử tế” trả lời.
“Và ông hoàn toàn không làm gì cả?” – con quỷ hỏi lại.
“Không!”
“Thế thì hãy vào đây, suất cuối cùng này đã thuộc về con!”
Sau khi cho người “tử tế” vào địa ngục, con quỷ né sang một bên để không phải chạm vào người ông này.
Câu chuyện này của tác giả Tây Ban Nha sống cuối thời Trung Cổ (1600 – 1681) nhưng vẫn còn nguyên giá trị đến ngày nay. Rất nhiều người cho mình là người “tử tế” vì không tham gia vào việc bức hại người khác. Con quỷ chúa tể của địa ngục đã hỏi đi hỏi lại nhiều lần và đánh giá rằng: Chẳng làm gì cả cũng là một hành động làm ngơ trước bất công. Tội này có khi còn nặng hơn cả tội giết người. Câu cuối cùng rất hay, vì con quỷ cũng còn phải tránh những loại người này!
“Trách nhiệm công dân” là một trong những chủ đề bao trùm trong nền giáo dục làm người ở các nước phương Tây. Mỗi người phải sống có trách nhiệm với chính mình và cộng đồng.
