SGN: Tác giả bài viết là một nhà báo tự do, gửi đến sự quan sát về những luồng dư luận quanh sự kiện, vạch rõ một khuynh hướng cổ vũ việc tàn phá di sản âm nhạc miền Nam tự do một cách thản nhiên và đầy chủ đích.
Nhân câu chuyện ca sĩ Tuấn Ngọc sửa lời để hát thì nhà thơ Đỗ Trung Quân cho rằng có lẽ vì “thể chế cầm tù, quy chụp con người” nên ca sĩ mới sợ mà phải sửa lời, đại ý vậy.
Tuy nhiên, mới đây trên Facebook, nổi lên ngôn luận phản biện là ý này của ông nhà thơ, bộc lộ rõ ý thỏa hiệp với chính quyền, rằng: “Hát hò thôi mà, cùng lắm là bị cơ quan chức năng phạt vì hát nhạc “ngoài luồng” hoặc không được cấp phép biểu diễn nữa. Chứ nhà mệ sống ba đời nào giờ, chưa thấy ca sĩ nào hát nhạc tiền chiến, nhạc vàng mà bị cầm tù bởi “thể chế” cả, nâng quan điểm chính trị để tỏ ra mình nguy hiểm làm chi”.
Tuyên bố nói trên của Facebooker Võ Đức Phúc, nhân vật tiêu biểu hay nói cho trôi chuyện bất bình xã hội. Đây có thể coi là loại phát ngôn tiêu biểu thuộc về luồng dư luận ủng hộ hủy hoại các tác phẩm trước năm 1975 một cách nhẹ nhàng, vốn cũng có nhiều người trẻ tán thưởng.
Hiện có ba luồng dư luận ở Việt Nam:
(1) Không đồng tình với cách sửa lời của ca sĩ Tuấn Ngọc,
(2) Vì sự hâm mộ và tình cảnh chính trị, nên cho là cần bỏ qua, và
(3) Xem chuyện đổi lời của các nhạc phẩm trước 1975 là chuyện nhỏ, thậm chí là bình thường.
Có thật không có ai ở tù vì âm nhạc tại Việt Nam? Chỉ tính riêng giới ca sĩ, phải có ít nhất hai người đi tù vì hát nhạc vàng, trước và sau 30 Tháng Tư 1975, án nào cũng nổi cộm. Lịch sử nào mà dễ quên đến vậy, ở Việt Nam?
Trường hợp thứ nhất là ở miền Bắc, với ca sĩ Lộc Vàng. Ông tên là Nguyễn Văn Lộc, nhưng mê hát nhạc vàng thành thử nhiều người thường gọi là Lộc Vàng. Ở Hà Nội, trước năm 1975, dòng nhạc tiền chiến được nhà cầm quyền gọi là “nhạc vàng” và bị cấm hẳn. Chuyện sinh hoạt âm nhạc của nhóm ông Lộc đã lọt vào tai công an nên ngày 27 Tháng Ba 1968, cả ba người trong nhóm bị bắt giam vào nhà tù Hỏa Lò và sau đó bị kết án với tội danh “truyền bá văn hóa đồi trụy”.
Báo Hà Nội Mới ngày 12 Tháng Một 1971 trích bản luận tội:
“Khi đi biểu diễn nhạc kiếm tiền ở những đám cưới, các cuộc liên hoan, chúng tìm cách đánh xen kẽ những bản nhạc vàng để truyền bá và thăm dò thị hiếu của lứa tuổi thanh niên. Chúng phân chia nhau đi tìm mua đĩa hát loại nhạc vàng lọt vào được, đi sưu tầm các bài hát và nhạc vàng cổ, ghi chép các bản nhạc giật, nhạc tâm lý chiến của đài Mỹ và đài Sài Gòn. Chúng dùng các bản nhạc này để luyện cho nhau những giọng hát, tiếng đàn thật là bi quan, sầu thảm, lả lướt, lãng mạn để đi truyền bá, lôi kéo thanh niên…” (!).
Kết quả là ông Phan Thắng Toán bị 15 năm tù và chịu 5 năm quản chế; ông Nguyễn Văn Ðắc 12 năm tù và 5 năm quản chế; ông Nguyễn Văn Lộc (Lộc Vàng) bị 10 năm tù giam và 4 năm bị tước quyền công dân (năm 1973, nhân ký hiệp định Paris được giảm án còn 8 năm tù, 4 năm quản chế).
Trường hợp thứ hai, miền Nam sau năm 1975, là ca sĩ Chế Linh. Khoảng năm 1978, trong lần đi hát ở Thốt Nốt – Cần Thơ, khán giả bên dưới có rất nhiều người là bộ đội, họ yêu cầu Chế Linh hát bài tủ Thành Phố Buồn. Tuy bài hát này vô thưởng vô phạt, không phải là nhạc lính, nhưng là nhạc vàng bị cấm hát. Chế Linh chần chừ không dám hát, nhưng vì có quá nhiều khán giả bên dưới hối thúc yêu cầu, từ chối hoài không được, ông đành xin phép ban văn hóa địa phương được phép hát. Lúc đó không thấy có ai ý kiến gì, ông đã hát liên tục một mạch ba lần bài Thành Phố Buồn, bởi vì đã quá lâu rồi mới được hát lại một bài nhạc vàng trên sân khấu.
Chấm dứt lần hát thứ ba, khi cúi đầu chào, ông chợt thấy sau lưng có hai cây súnɡ của bên an ninh chĩa vào mình. Tuy nhiên, ông được phía khán giả người miền Nam đang đi bị bắt đi bộ đội ùa lên giải vây. Chế Linh phải lập tức rời sân khấu ra trước cổng, tại đây ông gặp hai ông bà già bán hủ tiếu người Tàu, họ khuyên Chế Linh nên chạy trốn để tránh bị hình phạt nặng. Họ cũng giúp tìm xe để ông lẻn về lại Sài Gòn.
Nhưng rồi ông vẫn bị truy bắt ở Sông Mao – Bình Thuận như tội phạm hình sự, biệt giam đến 18 tháng. Câu chuyện này Chế Linh đã kể lại trong show trong một chương trình Jimmy Show.
Không ít người hôm nay, bị tẩy não và coi việc tàn phá sản phẩm tri thức của người khác như chuyện đùa – nhất là những người không về phe “cách mạng”. Hay phía khác, cũng có những người nhận lệnh làm phải làm như vậy như một âm mưu lâu dài.
Kể lại hai câu chuyện trên, nhằm muốn bày tỏ rằng: Âm nhạc trên đất nước này, là máu, nước mắt, tù đày bởi những định kiến quái gở. Nhân tiện, gởi luôn hai câu thơ đến một lớp trẻ đang hò reo hưởng ứng chuyện tàn phá di sản của miền Nam tự do, vì tình yêu thần tượng hay vì sự nông cạn, bợ đỡ chính quyền:
“Tuổi hai mươi mà đã đau lưng. Vì mỗi ngày cúi luồn năm bảy bận”.
___________
Hát sai lời – khi nhạc vàng trước 1975 bị tước “quyền” nguyên bản
