Viết cho H., Hải Quân Trung úy BTL Bạch Đằng ngày xưa. Nếu anh tình cờ đọc được thì xem như đây là một lời tạ lỗi muộn màng mà khi xưa TH đã giấu lòng mình nói dối anh. Bất luận anh ở nơi nào, TH cầu mong anh luôn được hạnh phúc, an bình và mạnh khỏe.
Ngày ấy cách đây bốn mươi mấy năm. Sài Gòn thanh bình. Giờ tan trường có hai nữ sinh đi học về trên đường Hồng Thập Tự, bước chân thong dong, tóc xõa ngang lưng, trong đồng phục áo dài trắng. Hai chị em ruột, 17 và 18 tuổi, từ một tỉnh ven biển miền Tây lên thủ đô mới vài tuần. Người chị thi đậu tú tài đôi, đang ghi danh chờ nhập học Đại học Luật, cô em đậu xong tú tài một, đáng lẽ chờ xong trung học mới được lên Sài Gòn nhưng ba má thương cô chị chưa bao giờ sống xa nhà, nên để cô em cùng lên cho có chị có em. Hai nữ sinh ấy là người chị thứ ba của tôi và tôi.
Với tôi lúc ấy, được lên học ở Sài Gòn là một giấc mơ tuyệt vời. Sài Gòn là cái nôi của văn minh, tri thức, lịch sự, nhã nhặn. Là nơi hội tụ tinh hoa trong mọi lãnh vực khoa học, giáo dục, văn chương, nghệ thuật…
Biết em gái nhút nhát chưa quen thầy cô, bạn mới, nên chị Ba thỉnh thoảng buổi trưa giờ tan trường hay đến đón tôi cùng đi về cho vui. Hôm ấy, đi đến đoạn công viên Tao Đàn, trong lúc hai chị em còn mãi ngắm cảnh vật bên đường, bỗng xuất hiện hai chàng sĩ quan Hải Quân trong bộ quân phục trắng, cỡi hai chiếc Lambretta trắng từ hướng ngược chiều chạy đến. Họ ngang qua chúng tôi, rồi mấy phút sau lại chạy ngược lên, chầm chậm vượt qua mặt chúng tôi một đoạn rồi… quanh lại. Chị em tôi không thể không chú ý thái độ của hai anh chàng nên thầm thì:
– Hai ông nầy đảo tới đảo lui mấy bận, chắc định làm quen với tụi mình đây!
Quả như chúng tôi đoán. Sau khi lượn lờ mấy vòng, hai chàng quyết định dừng xe cạnh lề đường trước mặt chúng tôi vài mét, chờ chúng tôi đi tới, rồi một trong hai người bắt chuyện làm quen.
Tôi vốn nhút nhát, hay mắc cỡ. Lúc ở nhà, có họ hàng hay khách khứa đến chơi, mới nghe tiếng họ ngoài cổng là tôi trốn mất dạng. Khi học tôi cũng nổi tiếng rụt rè, nhiều năm sau gặp lại các bạn vẫn còn nhắc. Vì vậy khi được hai chàng Hải Quân hỏi chuyện tôi run lắm, tim đập mạnh, nhường hết cho chị Ba trả lời. Thấy đứng giữa đường nói chuyện không tiện, nên sau khi tự giới thiệu, H., một trong hai người hỏi xin số nhà chúng tôi để đến thăm.
Trường hợp H. làm quen với tôi giống một coup de foudre – tình cờ hai ánh mắt thoáng giao nhau trên đường mà anh đã quyết định làm quen ngay lập tức. Có lẽ anh nghĩ nếu không nắm ngay lấy cơ hội thì sẽ chẳng còn dịp nào nữa. Khách quan mà nói, có lẽ chúng tôi rất đẹp đôi. Chàng là trung úy trẻ tuổi đẹp trai, lịch lãm, giọng “Bắc 54” nhẹ nhàng truyền cảm; còn nàng là cô nữ sinh 17 tuổi, xuất thân từ gia đình công chức ở một tỉnh xứ biển, hiền ngoan, xinh xắn. Nhưng tôi, ở tuổi non nớt đó, lại có cái nhìn khác về chính bản thân. Tôi nghĩ về tôi quá khắc khe, tự đánh giá thấp và mặc cảm là mình không xứng với H.
So với H., tôi thấy mình chỉ là một nữ sinh nhà quê vừa lên thành phố, ăn nói vụng về, cư xử ngượng ngập, còn anh là người lịch lãm, tự tin, đôi bàn tay rất đẹp, đẹp hơn cả bàn tay tôi (!). Điểm nào tôi cũng thua anh, ngoại trừ chiều cao thì tôi lại hơn anh, oái oăm là vậy. Phải như thuở ấy tôi đừng quá câu nệ chuyện chiều cao, đừng lo sợ sự phán xét của thiên hạ “ví dầu chồng thấp vợ cao, như đôi đũa lệch so sao cho bằng” mà giữ vững quan niệm tình yêu là sự hòa điệu giữa hai tâm hồn và trái tim, thì hẳn tôi đã giữ được cho mình một mối tình đẹp.
Qua những lần trò chuyện, chúng tôi nhận ra có nhiều điểm tương đồng: đọc cùng loại sách, thơ, văn, yêu mến cùng văn, thi, nhạc sĩ, thưởng thức cùng loại âm nhạc, cùng yêu thích thiên nhiên… Tôi nói rất ngưỡng mộ tiếng hát Thái Thanh, anh tán thành ngay, khen nữ ca sĩ có giọng hát tuyệt vời cùng vóc dáng cao ráo, xinh đẹp. Nghe thế tôi nhủ thầm: thì ra anh thích những phụ nữ dáng cao, thảo nào anh thừa biết tôi cao hơn mà vẫn quyết định làm quen. Tôi luôn mặc cảm việc mình cao hơn H. nên nhiều lần anh ngỏ ý mời tôi đi chơi ngày Chủ Nhật, tôi đều kiếm cớ chối từ, để tránh sánh vai cùng anh ra đường.
Tự xét lòng, tôi biết mình có cảm tình với anh. Nhưng hỡi ơi, vì quan niệm cao thấp vô cùng ngốc nghếch ấy mà tôi đã tự bóp chết đóa-hoa-tình vừa chớm nụ bằng một lời nói dối có chủ ý. Dối với chính lòng và dối với anh. Mỗi lần anh đến thăm, trong tôi có hai tâm trạng trái ngược nhau: vừa vui vì được gặp anh, người bạn trai tế nhị đáng mến, vừa nơm nớp lo sợ anh sẽ khám phá những điểm yếu của mình rồi sẽ thất vọng mà xa lánh. Bây giờ hồi nhớ lại, tôi chắc chắn với sự tinh tế lịch lãm khi ấy anh đã nhận biết tính cách của tôi rồi, nhưng có khi chính những vụng về ngây thơ đó mà anh lại càng thích tôi chăng?
Nhân một dịp lễ, trường cho nghỉ học vài hôm tôi cùng chị Ba về quê thăm gia đình. Vài hôm sau tôi trở lại Sài Gòn thì buổi trưa anh đến thăm. Hôm đó cũng là cơ hội hiếm hoi chỉ chúng tôi với nhau để có thể trao đổi chuyện riêng tư. Anh hỏi tôi:
– Chắc hồi ở Kiên Giang, TH có nhiều người theo đuổi lắm phải không? Và TH đã có đối tượng rồi?
Nghe vậy, như từ vô thức, tôi bỗng trả lời ngay:
– Dạ, vì TH lớn lên và đi học ở đó nên TH đã có đối tượng rồi anh ạ.
Anh nhìn tôi bằng ánh mắt buồn thiu, thất vọng. Không khí ngưng đọng. Tôi sững sờ, nghe như có gì đó vừa đổ vỡ trong hồn. Sao tôi có thể nói dối dễ dàng như vậy? Một lời nói dối nặng nề nhất – dối gạt người, dối gạt với chính mình.
Khi anh từ giã ra về, tôi muốn gọi anh lại để đính chính là tôi không hề có bạn trai nào hết, khi mà ba má tôi rất nghiêm khắc với năm cô con gái ở tuổi thiếu nữ. Nhưng tôi đã không thể cất lời. Với ý nghĩ non dại, tôi tự nhủ: thôi thì cứ để anh tưởng tôi đã có người yêu rồi xa tôi lúc tình cảm chưa sâu đậm, ít ra anh còn lưu giữ hình ảnh đẹp về tôi hơn là gần gũi nhau lâu ngày thì anh sẽ phát giác những khuyết điểm của tôi rồi thất vọng nhiều hơn.
Từ đó tôi không bao giờ gặp lại H. Theo thời gian, tôi trưởng thành, có cuộc sống an vui bên chồng con, đôi lúc cũng nhớ về quãng đời thanh xuân nhiều mơ mộng, nhưng chỉ thoáng bâng khuâng, rồi quên ngay.
Nhưng có một ngày, như hôm nay, quá khứ tưởng đã nằm yên dưới lớp bụi thời gian, bỗng trồi lên chiếm lấy tâm hồn tôi ào ạt. Có những kỷ niệm đẹp tươi, có những kỷ niệm ray rức. Nghĩ về H., tôi giật mình chợt nhận thức lời nói dối thuở xưa hẳn đã làm tổn thương anh biết bao nhiêu. Tôi muốn gặp anh một lần để đính chính, nhưng biết tìm nơi đâu? H. ơi, bây giờ anh có mạnh khoẻ, hạnh phúc bên vợ hiền con ngoan, hay đã nằm xuống trong trận chiến nào đó, hoặc vùi thây trong trại tù cải tạo, hoặc dưới lòng biển sâu khi vượt biên, di tản?
Tôi mong rằng trời đất sẽ khiến xui để anh đọc được bài viết này. Biết rằng không thể nào thay đổi quá khứ, nhưng giãi bày được nguồn cơn một lời nói năm xưa tôi đã lỡ, thì lòng tôi cũng nhẹ nhàng thanh thản hơn là cứ ôm nỗi ân hận đeo mang suốt đời.
