Bạn tôi yêu màu trắng nên những vật dụng bạn dùng, áo quần bạn mặc thường là màu trắng. Những ngày mùa Xuân, bạn tôi mặc bộ quần áo bằng lụa trắng, ngồi ngoài vườn, dưới gốc cây mơ cổ thụ nở đầy hoa trắng, trông bạn tôi và cảnh vật đẹp như một bức tranh.
Có nhiều người khác cũng yêu thích màu trắng như bạn tôi. Có người yêu màu trắng, vì đó là màu áo của y khoa, của những con người nhân ái cúi xuống vết thương đau đớn của đồng loại, cố gắng với thiện tâm của mình, làm giảm đi cơn đau và làm khô đi những dòng nước mắt. Có người yêu màu trắng qua hình ảnh những nữ tu áo trắng, dịu dàng, thánh thiện, những nữ tu “bước giữa đời mà mắt ngắm trăng sao.” (*) Rất nhiều người khác yêu màu trắng vì yêu kỷ niệm, vì ôm ấp mãi trong trái tim mình hình ảnh của tuổi thơ áo trắng tung bay, ngày ngày cắp sách đến trường. Và người ta có hàng trăm lý do khác nhau để yêu thích màu trắng.
Phần tôi, tôi yêu màu trắng vì đó là màu bụi phấn. Vì yêu, tôi miệt mài trong đêm để soạn bài, chấm bài. Vì yêu, tôi đem chữ nghĩa, văn chương vào lớp học, làm cho lóng lánh lời vàng ý ngọc của những bài thơ, đoạn văn mượt mà, hoa mỹ.
Màu trắng mang nhiều ý nghĩa đẹp và dễ thương.
Trước hết, màu trắng là màu của trinh bạch. Tấm giấy trắng chưa một vết mực là hình ảnh của một tâm hồn tuổi thơ còn trong trắng. Ngày em bé được bế đến nhà thờ chịu phép Rửa Tội, em thường được cha mẹ mặc cho bộ quần áo trắng; và vị linh mục, người ban phép Rửa Tội cũng khoác lên người em một tấm khăn trắng, tượng trưng chiếc áo trắng tâm hồn của em. Tặng một cành hoa trắng, người ta muốn nói với người nhận hoa rằng “tôi dành cho người một tình cảm trong sạch.” Thực là đẹp, nếu suốt cuộc đời, người ta giữ được vẻ trinh trắng của chiếc áo tâm hồn ngày chịu phép Rửa Tội; và cũng thật dễ thương nếu tình cảm người ta dành cho nhau mãi mãi trong sạch như cành hoa trắng mộng.
Màu trắng còn là màu của bác ái, màu của một tình yêu mênh mông, không biên giới nào ngăn cản được. Người sống với tình bác ái, trái tim không chất chứa bất cứ một điều gì đen tối. Trái tim đó “không ghen tị, không khoe khoang, không kiêu kỳ, không tìm tư lợi, không giận dữ, không mưu mô gian ác, không vui khi thấy sự bất công…” (I Corinto 13:4-6.) Trái tim ấy thơm ngát tình người và tình trời.
Màu trắng là màu của bình an, hoà chứ không chiến. Lá cờ trắng kéo lên trong trận chiến mang ý nghĩa một sự cầu hoà, không muốn chiến tranh gây hấn nữa. Từ đó, người ta cũng có thể suy ra rằng màu trắng còn là màu của khiêm nhường. Khiêm nhường để nhìn nhận giới hạn của mình, vì thế mà không muốn tranh hơn tranh thắng.
Màu trắng, hơn nữa, là màu của sự hoà hợp và chấp nhận. Trong nghệ thuật hội hoạ, màu trắng hoà hợp được với tất cả các màu khác. Nói khác đi, nó chấp nhận bất cứ màu nào đứng cạnh nó, không từ chối một màu nào. Bạn tôi nói rằng: mặc một bộ quần áo trắng, ta có thể cài bất cứ chiếc nơ màu nào, đi bất cứ đôi giày màu nào. Tôi tự nghĩ: nếu bất cứ người nào yêu thích màu trắng đều học được tính hoà hợp và chấp nhận người khác, như màu trắng hoà hợp và chấp nhận được mọi màu sắc, thì người ấy đẹp đẽ và dễ thương biết ngần nào.
Thật ra, không phải tự nhiên mà màu trắng có thể hoà hợp và chấp nhận được mọi màu. Tự bản chất, màu trắng là tổng hợp của những màu khác. Quay tròn một chiếc đĩa giấy, trên đó vẽ bảy múi màu chính: Đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím, người ta sẽ thấy những màu đó biến mất, chúng hoà lại với nhau, trở thành màu trắng. Như thế, tận trong bản chất, màu trắng đã chứa đựng các màu khác. Tôi nghĩ, người sẵn sàng hoà hợp và chấp nhận người khác cũng như thế: không phải họ chỉ cố gắng cho có vẻ bên ngoài, nhưng trong tận cùng tâm hồn, họ phải chứa đựng hình ảnh của tất cả mọi người, lòng họ đủ quảng đại để bao dung tất cả mọi người.
Tuy nhiên, màu trắng cũng có khuyết điểm: nó dễ bị ảnh hưởng của những màu khác. Giặt một mớ quần áo lẫn lộn, khi lấy ra, những chiếc áo trắng có thể đã bị loang lổ vì màu sắc của những chiếc áo khác phai qua. Người có “tâm hồn màu trắng” có lẽ cũng phải cẩn thận khi sinh hoạt, chung đụng với những người khác, kẻo sẽ chịu ảnh hưởng không tốt của tha nhân.
Tôi dừng sự suy tư về màu trắng của mình ở ý nghĩ: Màu trắng, một màu tưởng như không là gì, lại là màu thắng được tất cả các màu khác, dung chứa được tất cả các màu khác. Điều ấy nhắc nhở tôi rằng: sống hiền lành, khiêm nhường, chân thật, bác ái, hoà hợp, chấp nhận người khác… không phải là lối sống ủy mị, khiếp nhược, nhưng thực ra là cách sống hào hùng, cách sống đưa tới sự lôi cuốn và chinh phục.
Bởi thế, mỗi khi nhìn ngắm một bông hoa trắng, tôi lại nhớ đến bạn tôi, người yêu màu trắng. Bạn tôi, thể xác trông mảnh mai yếu đuối nhưng lại có một tấm lòng rộng mở, một ý chí kiên cường và một lòng bác ái vô biên. Tôi cầu mong tôi cũng như tất cả những ai yêu màu trắng học được những bài học quý giá của màu trắng ấy.
(*) Ý tưởng của Giáo sư Nguyễn Khắc Hoạch
Đọc thêm:
