Nữ diễn viên Scarlett Johansson đang kiện Công ty Walt Disney vì đã phát hành bộ phim Black Widow do cô sản xuất cùng lúc trên dịch vụ trực tuyến và tại rạp. Black Widow chiếu rạp đạt doanh thu cao nhất tuần công chiếu (ba ngày cuối tuần) trong đại dịch coronavirus: $80 triệu. Nhưng ngay tuần sau đó, doanh thu gần như lao dốc. Các nhà quan sát tin rằng lượng khán giả đến rạp giảm nhanh là do Disney cho chiếu bộ phim cùng lúc trên dịch vụ trực tuyến Disney+ của hãng…
Tại sao kiện?
Johansson là một trong những diễn viên chủ lực của bộ phim và cũng là nhà điều hành sản xuất. Vụ kiện được tờ The Wall Street Journal đưa tin đầu tiên, trong đó Johansson nhấn mạnh: “Thỏa thuận của tôi với Marvel Entertainment của Disney có cam kết chiếu rạp độc quyền và một phần chia lời của tôi sẽ dựa vào kết quả doanh thu phòng vé. Nếu doanh thu giảm, phần chia cũng giảm”.
Đơn khiếu nại của Johansson nêu rõ đại diện của cô từng cố gắng thương lượng lại hợp đồng nhưng Disney và Marvel không phản hồi mà tự ý quyết định. Thông lệ, các công ty sản xuất phim không bình luận về các vụ kiện đang diễn ra, nhưng lần này Disney đã trả lời Johansson bằng một tuyên bố công khai, trong đó gay gắt than phiền cô đã “vô cảm với coronavirus, tham lam và thờ ơ trước sự kinh hoàng của đại dịch”.
Người phát ngôn của Disney tuyên bố trên Entertainment Weekly là “Lập luận trong đơn kiện không có cơ sở vì Disney hoàn toàn tuân thủ hợp đồng đã ký. Ngoài ra, khi cho phát hành cùng lúc Black Widow trong khu vực phụ thu Premier Access của Disney+, công ty đã bồi thường cho diễn viên một khoản tiền đáng kể, giúp nâng tổng số tiền cô nhận được đến nay là trên $20 triệu”.
Ông Bryan Lourd, người đại diện cho Johansson, và Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh (Screen Actors Guild) đều không đồng ý với cách giải trình của Disney. Giám đốc nội dung Alan Horn; Chủ tịch hãng Lucasfilm Kathleen Kennedy; và Pete Docter của Pixar có vẻ cũng không hài lòng với phản hồi sặc mùi tuyên chiến của Disney đối với một ngôi sao từng có mặt trong chín bộ phim Marvel và mang về cho Disney và các cổ đông hàng tỷ đôla.
Chiến lược phát hành mới
Chiến lược “phát hành đồng thời” mới áp dụng của Disney cũng dành cho Mulan và Raya and the Last Dragon cách nay vài tháng, với mức phí xem phim trực tuyến khoảng $30. Kể từ khi phát hành vào Tháng Bảy, Black Widow đã thu về $185.4 triệu trong nước và gần $359 triệu trên toàn cầu. Disney cũng báo cáo Black Widow mang về $60 triệu trên Disney+ trong tuần đầu công chiếu. Các bộ phim Marvel trước đây đạt trung bình hơn $100 triệu tiền bán vé trong những ngày cuối tuần và gần $1 tỷ trong suốt thời gian ra rạp.
Giám đốc điều hành Disney Bob Chapek cho biết “công ty đã bù đắp công bằng cho các ngôi sao, bất kể phim phát hành phim cách nào đồng thời tôn trọng những cam kết trong hợp đồng”. Chapek không trực tiếp giải quyết vụ kiện với Johansson, nhưng ông khẳng định: “Kể từ khi Covid bắt đầu, chúng tôi đã tiến hành hàng trăm cuộc thương lượng lại hợp đồng với các diễn viên, và nhìn chung, kết quả rất suôn sẻ. Chúng tôi hy vọng tương lai sẽ vẫn như thế”.
Tranh chấp xảy ra khi đại dịch gần như làm phá sản mô hình phát hành độc quyền tại rạp của phim Hollywood, một tiêu chuẩn của ngành, trước khi phát hành tại những nền tảng khác. Một số bộ phim lớn – chẳng hạn F9, và phim điệp viên 007 No Time to Die phải hoãn chiếu để chờ ra rạp khi đại dịch tạm ổn. Tuy nhiên, cũng có những bộ phim như Soul của Marvel chấp nhận bỏ qua rạp chiếu và đi thẳng lên mạng. Công ty truyền thông WarnerMedia vừa cho biết sẽ thúc đẩy giải pháp phát hành trực tuyến bằng cách phát hành đồng thời tất cả các tựa phim trong năm nay, vừa tại rạp vừa trên dịch vụ HBO Max do họ làm chủ. Tuy nhiên, để làm được việc này họ phải thương lượng lại hợp đồng các diễn viên và đạo diễn với khoản cam kết khoản bồi thường thiệt hại lên đến hơn $200 triệu.
Sẽ còn những vụ kiện khác
Theo tờ The Hollywood Reporter, vụ “Disney vs. Scarlett Johansson” sẽ mở màn cho hàng loạt vụ kiện đòi bồi thường tiếp theo. Thực tế, một số ngôi sao đã chuẩn bị làm việc này. Hãy đặt câu hỏi “Liệu Scarlett Johansson có đủ tư cách pháp lý để thắng cuộc chiến với Disney về khoản bồi thường cho Black Widow hay không?”. Nhiều người trong giới đồng ý, việc Disney dùng những từ ngữ nặng nề để tấn công Johansson là một điều đáng lo ngại cho mối quan hệ giữa hai bên, và họ chờ xem Bob Chapek (với sự hỗ trợ của truyền thông gà nhà, nhà báo xung kích Zenia Mucha và các luật sư) sẽ chiến thắng bằng cách nào!
Họ cũng chờ xem Chủ tịch sắp mãn nhiệm của Disney, Bob Iger có “chuyên nghiệp” không khi xử lý vụ việc. Một giám đốc điều hành hàng đầu tại một hãng phim đối thủ của Disney nhận xét: “Theo tôi, cuộc đối đầu là không nên và có thể tránh được, vì làm thế là thật điên rồ, thật điên rồ! Tại sao Disney không nghĩ ra phương cách sáng tạo khác để tăng thù lao cho các diễn viên thay vì tạo tiền lệ bồi thường cho phim phát hành ở hai nơi cùng lúc? Hãy chờ xem Bob Iger, có cho phép một ngôi sao kiện công ty của mình không?”.
Nhà sản xuất Jason Blum nhận định: “Đây là cuộc chiến lớn do Johansson cầm đầu dù còn gặp nhiều chông gai. Cô ấy cần dũng cảm để chiến đấu cho các đồng nghiệp khác”. Không phải bây giờ mà từ cuối năm 2020, các đại diện ngôi sao đã bắt đầu phàn nàn “Disney luôn nắm đằng cán trong các cuộc đàm phán với các vai chính”. “Hợp đồng của họ thường… vô lý nhất trong các hợp đồng!” – một đại diện diễn viên nói. Sau tranh cãi của Scarlett Johansson, ngày 12 Tháng Tám, Bob Chapek đã xác nhận Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings do Marvel sản xuất sẽ chỉ công chiếu độc quyền tại các rạp vào ngày 3 Tháng Chín.