Không sai khi nói rằng trong chiều dài lịch sử mỗi quốc gia đều nổi lên vài vết hằn ô nhục sâu hoắm khó thể phai mờ dù bao năm tháng qua đi, một thực tế không thể chối cãi. Và scandal Watergate chính là một vết hằn ấy trong lịch sử Mỹ. Vào Tháng Tư 2022, sẽ lại có một phim đáng xem về biến cố này dù cho nó tưởng như đã kết thúc vào trưa ngày 8 Tháng Tám 1974 với việc Tổng thống Richard Nixon tuyên bố từ chức để tránh khỏi bị bãi nhiệm dẫn đến nguy cơ có thể bị truy tố.
Phim thuật lại scandal Watergate kéo dài từ 1972 đến 1974 thì không thiếu. Kể từ những thước phim nhựa đầu tiên chiếu màn ảnh lớn hồi năm 1976, chuyển thể từ cuốn All The President’s Men của hai nhà báo kiên trì phanh phui ra sự việc là Bob Woodward và Carl Bersntein (diễn bởi Robert Redford và Dustin Hoffman) cho đến những phim gần đây hơn như Mark Felt: The Man Who Brought Down The White House (chiếu năm 2017, về kẻ bí mật cung cấp tin tức, hướng dẫn cho Bob Woodward hướng điều tra; Liam Neeson thủ vai chính); hoặc The Post (chiếu năm 2018, về nữ chủ bút Katherine Graham của tờ The Washington Post trong những ngày căng thẳng Watergate; Meryl Streep và Tom Hanks diễn chính).
Cảnh trong ‘Gaslit’ (episode đầu tiên công chiếu ngày 24 Tháng Tư 2022) (Starz)
Vào ngày 24 Tháng Tư 2022 tới đây sẽ tỏa sáng trên màn ảnh nhỏ kênh Starz một miniseries có tên Gaslit cũng nói về cuộc khủng hoảng chính trị không tiền khoáng hậu này trong lịch sử Mỹ. Xem các thước phim quảng cáo giới thiệu trước, chắc chắn những ai đã trưởng thành và từng sống qua những năm 1970 sẽ bị cuốn hút ngay. Nếu như ba phim nêu trên hướng camera về các nhà báo điều tra, mật báo viên và bà chủ bút thì Gaslit lại cho khán giả biết đến những hành động can đảm, bảo vệ tự do ngôn luận và tôn trọng luật pháp của một nhân vật khác, hầu như ít người biết đến cho đến nay khi scandal Watergate đã bước sang tuổi 50!
Nhân vật trung tâm của Gaslit là Martha Mitchell, người phụ nữ can đảm trở thành kẻ thổi còi báo động có chuyện phi pháp trong guồng máy chính quyền Richard Nixon. Khi gióng lên tiếng còi báo động, bà Martha Mitchell có thể hại cả chính chồng mình vì ông ta là John Mitchell, Bộ trưởng Tư pháp của chính quyền Nixon. Không những vậy, chồng bà còn là một người bạn thân tín nhất của ông tổng thống, một mực trung thành với tổng thống. Ông cũng là người chồng rất yêu vợ. Tiết lộ trong Gaslit là một bất ngờ lớn vì bà Martha từng được biết đến là một phụ nữ theo chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, cực kỳ bảo thủ, rất nổi tiếng trong giới thượng lưu quyền lực ở tiểu bang Arkansas.
“Tôi có đứa con gái bốn tuổi rưỡi mà không muốn khi nó lớn lên, đến tuổi hiểu biết lại vẫn bị bơm những thông tin không chính xác, nghe kể câu chuyện tưởng đã rất quen thuộc về scandal Watergate” – chủ show Robbie Pickering cho biết mục đích chính khi quyết định thực hiện miniseries Gaslit. “Tôi nhắm đến việc chỉnh sửa lại cho đúng những gì đã xảy ra, tôi muốn con gái của tôi hiểu rằng Martha Mitchell đóng một vai quan trọng trong vụ việc này và rằng bà chẳng hề là một quý bà say xỉn nói nhăng nói cuội. Bà Mitchell đã đúng, là người đầu tiên công khai báo động về những kẻ phạm pháp. Hy vọng với miniseries này, chúng ta sẽ chỉnh được lại cho đúng thực tế chuyện đã diễn ra thế nào”.
Theo những gì Robbie Pickering giới thiệu cho một nhóm nhà phê bình thuộc Hội những nhà Phê bình phim ảnh Truyền hình (Television Critics Association – TCA), vụ đột nhập vào tòa nhà Watergate ở Washington DC để trộm thông tin về kế hoạch tranh cử của Đảng Dân chủ Mỹ chỉ là một vỏ ngoài hấp dẫn chứ không là trọng tâm của miniseries Gaslit gồm tám tập. Ông tin rằng show truyền hình này cho thấy một bi kịch về các mối quan hệ trong xã hội dưới lớp vỏ hình sự chính trị căng thẳng. Nó tập trung nhiều vào những phụ nữ có uy lực thời đó vì một trong những cuốn sách lấy làm điểm tựa để thuật lại câu chuyện lịch sử là cuốn Women of Watergate, viết về các bà Gail Magruder, Dorothy Hunt, Barbara Jordan…, những người bị bỏ quên khi mọi người chỉ tập trung vào những Woodward, Bernstein, Nixon…
Ngoài ông bà John và Martha Mitchell, miniseries còn xoáy vào John Dean, Cố vấn Tòa Bạch Ốc của Tổng thống Nixon và vợ ông ta là Maureen “Mo” Dean. Có nghĩa là có hai cuộc hôn nhân, quen biết nhau, trói chặt nhau và rồi tàn phá nhau. Trong trường hợp của viên cố vấn Tòa Bạch Ốc thì scandal năm xưa không khiến cuộc hôn nhân của họ đổ vỡ; trong khi với cặp vợ chồng John và Martha Mitchell thì vụ Watergate đã như con dao sắc cắt lìa họ. Bà Martha trở thành mục tiêu của chiến dịch bêu xấu, dựng chuyện do chính chồng bà dựng lên để chứng tỏ sự trung thành với ông chủ Tòa Bạch Ốc.
Xem các phút phim quảng cáo Gaslit, bạn sẽ ngỡ ngàng không nhận ra được những nghệ sĩ tài hoa mến mộ lâu nay, khi họ hóa thành những Martha và John Mitchell (diễn bởi Julia Roberts và Sean Penn); John Dean (diễn bởi Dan Stevens) và Maureen “Mo” Dean (Betty Gilpin).
