Hàng ngàn người đang rời khỏi Hong Kong. 93,000 cư dân Hong Kong đã khăn gói lên đường vào năm 2020, và thêm 23,000 người nữa vào năm 2021. Dự báo năm nay sẽ có nhiều người ra đi hơn. Họ đi đâu?
Nhiều người và công ty chọn chuyển đến Singapore, kể cả một số qui cố hương. Người Hong Kong cũng nộp đơn xin cư trú theo các chương trình thị thực ưu đãi mới của Canada và Vương quốc Anh. Theo các nhà phân tích, số người chuyển từ Hong Kong sang Dubai, Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan đang tăng. Nhiều người cố cầm cự sau các cuộc biểu tình chính trị năm 2019 và chịu đựng tiếp thêm hai năm đại dịch, nhưng năm nay, họ tuyên bố: “Như thế là quá đủ!”.
Một người nói với kênh truyền hình Mỹ CNBC: “Người dân Hong Kong bỏ xứ trong năm 2022 không phải vì họ muốn ra đi, mà vì quá chán ngán vói những lockdown mỗi khi Covid tái hiện và sự xói mòn các chuẩn mực dân chủ”. Sự gia tăng đột biến về số người ra đi đã đẩy nhanh nạn “chảy máu chất xám” đối với các tài năng chuyên môn và đã trở thành cơn sốt, kể từ Tháng Ba, khi các ca Covid do biến thể Omicron tăng vọt dẫn đến phong toả nghiêm ngặt của chính quyền. Hệ quả là một hiện tượng chưa từng thấy: Các trang web chuyên quảng bá phong cách sang chảnh của Hong Kong, từng tràn ngập các bài viết về các quán dim sum và massage chân tốt nhất thành phố, nay tập trung phổ biến “danh sách những việc cần làm” và “hướng dẫn quà tặng chia tay” cho những người muốn ra đi.
Theo Cục Điều tra và Thống kê Hong Kong, 60 năm qua, dân số Hong Kong tăng gần như hàng năm, từ khoảng 3.2 triệu người vào năm 1961 lên 7.5 triệu người vào năm 2019. Từ 2015-2019, trung bình mỗi năm thành phố có thêm 53,000 cư dân mới. Tuy nhiên, đó cũng là số người rời Hong Kong chỉ trong hai tuần đầu tiên của Tháng Ba (theo Sở Di trú của thành phố). Hong Kong mất khoảng 93,000 cư dân trong năm 2020, mất thêm 23,000 người nữa trong năm 2021. Những dự báo sơ khởi cho thấy năm nay sẽ có nhiều người ra đi hơn.
Pei C, người đã sống ở Hong Kong 17 năm, nói: “Vài năm trở lại đây, nhiều người bắt đầu nghĩ đến việc rời đi, nhưng chỉ trong sáu tháng qua, cuộc di cư bắt đầu ồ ạt ngoài sự tưởng tượng”. Pei cho biết, động lực chính thúc đẩy sự ra đi là chính sách tách con cái còn nhỏ dương tính Covid khỏi cha mẹ được áp dụng từ đầu năm nay. “Rất nhiều bậc cha mẹ cảm thấy lo lắng sự chia tách sẽ sớm đến với họ, vì vậy họ đã đặt chỗ chuyến bay càng sớm càng tốt”.
Pei ước tính 60-70% bạn bè của mình đã bỏ Hong Kong trong 12 tháng qua, gồm cả những người có doanh nghiệp và gia đình ở Hong Kong và những người từng cam kết ở lại. Hầu hết họ chọn Singapore làm nơi định cư mới, đặc biệt là những người làm việc trong các lĩnh vực tài chính, luật và tuyển dụng”. Kay Kutt, Giám đốc điều hành của công ty tái định cư Silk Relo có trụ sở tại Hong Kong, cho biết: “Mọi người bị thu hút bởi môi trường kinh doanh thuận lợi, thân thiện với gia đình, ưu đãi thuế và biên giới rộng mở của Singapore”. COVID-19 chỉ là giọt nước tràn ly. Cái chính vẫn là không khí đen tối mất dân chủ đang phủ bóng lên Hong Kong.
Trong 40 năm hoạt động, ba năm qua là những năm bận rộn nhất đối với Asian Tigers. Công ty này làm việc hết công suất nhưng vẫn không thể đáp ứng được yêu cầu, không có đủ người phục vụ. Thị trường chuyển nhà đang rất sôi động. Không chỉ các gia đình chuyển đến Singapore, mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng làm thế. Có công ty nhỏ đưa toàn bộ đội ngũ vào Singapore nhưng cũng có người chỉ đơn giản là trở về quê cũ sau một thời gian làm việc tại Hong Kong.
Cynthia Ang, Giám đốc điều hành của công ty tuyển dụng Kerry Consulting, cho biết thêm: “Các công ty lớn cũng đang chuyển đến Singapore, ví dụ L’Oreal, Moet Hennessy và VF Corporation (sở hữu các thương hiệu như Timberland và North Face). Theo Cynthia Ang vẫn có nhiều công ty ráng bám ở lại nhưng giảm quy mô văn phòng và chuyển trụ sở khu vực sang Singapore. Krystle Edwards, một công dân Úc cho biết mình đã sống ở Hong Kong 12 năm và muốn ở lại, nhưng nay gia đình mình đang nghĩ đến việc có nên rời đi vào Tháng Chín không.
Lisa Terauchi lớn lên ở Hong Kong nhưng đã rời đi ngay sau sinh nhật lần thứ 45, sau khi chồng cô không còn là cơ trưởng tại Cathay Dragon, một hãng hàng không có trụ sở tại Hong Kong, do hãng phải ngưng hoạt động vào cuối năm 2020. Cô và gia đình chuyển đến Hà Lan, quê hương chồng. “Hong Kong không còn là đất nước tôi đã lớn lên và tôi nhớ đến – cô nói – Tôi có những người bạn đang rời đi, một số người sống ở đây lâu hơn tôi. Dù con trai lớn của tôi đang hoàn thành chương trình thạc sĩ ở Hong Kong, nhưng có lẽ tôi và chồng sẽ không trở lại, thậm chí chỉ để giữ tình trạng thường trú nhân. Ý tôi là nó không còn đáng giá nữa!”.
Trong thời gian đại dịch, Vương quốc Anh và Canada đã triển khai các chương trình thị thực mới cho phép người dân Hong Kong đủ điều kiện quyền cư trú. Theo trang web về nhập cư Canada, CIC News, số nhập cư Hong Kong đến Canada đang bùng nổ. Đến Vương quốc Anh còn nhiều hơn, với trên 100,000 người đã nộp đơn xin chuyển, tính đến Tháng Ba. Không chỉ Anh và Singapore, số người Hong Kong chạy sang Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan cũng tăng nhanh. Trong khi đó, Dubai đang tìm cách thu hút nhân tài từ Hong Kong. Các nhà tuyển dụng Mỹ và châu Âu đã có mặt sẵn ở đó khi Pepsi, Unilever và P&Giữa chuyển từ Hong Kong sang Dubai. Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng muốn người Hong Kong đến định cư tại nước mình.
Nếu nói việc Bắc Kinh trấn áp Hong Kong là một thành công về chính trị thì cùng lúc Trung Quốc cũng thất bại khi Hong Kong không còn nhân tài.
