Một nghiên cứu lớn mới nhất cho thấy để sống lâu hơn, tập thể dục buổi chiều là tốt nhất, còn để giảm mỡ cơ thể, nên tập buổi sáng.
Tại sao phải băn khoăn về thời điểm tập thể dục?
Dữ liệu thu thập từ hơn 90,000 đàn ông và phụ nữ cho thấy tập thể dục buổi chiều (11-5 giờ) có thể làm giảm nguy cơ tử vong sớm so với tập thể dục buổi sáng (trước 11 giờ) hoặc buổi tối (sau 5 giờ chiều). Còn tập thể dục buổi sáng đốt cháy nhiều chất béo nhất. Nhưng nếu tập thể dục buổi sáng hoặc buổi tối là sở thích của bạn thì cũng đừng thất vọng. Nghiên cứu mới nhấn mạnh: “Hoạt động thể chất vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày đều tốt cho tuổi thọ so với không tập thể dục. Thời gian tốt nhất để tập thể dục phụ thuộc vào những gì chúng ta muốn đạt được từ việc tập luyện”.
Có bằng chứng cho thấy ở một mức độ nào đó, ảnh hưởng sức khỏe của tập thể dục cũng phụ thuộc vào thời điểm tập. Trong một nghiên cứu trước đây, những người bị “tiền tiểu đường” tập thể dục vào buổi tối sẽ cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu nhiều hơn so với tập vào buổi sáng. Ngược lại, một nghiên cứu khác phát hiện, những người tập thể dục vào buổi sáng sẽ giảm được nhiều mỡ hơn so với tập vào buổi chiều.
Nghiên cứu mới giúp trả lời câu hỏi
Một nghiên cứu mới quy mô nhất từ trước đến nay đã giải quyết tương đối ổn tầm quan trọng của thời điểm tập thể dục. Được công bố vào Tháng Hai 2023 trên tạp chí Nature Communications, nghiên cứu mới sắp xếp dữ liệu về 92,139 đàn ông và phụ nữ tham gia một công trình nghiên cứu về sức khỏe của người trưởng thành ở Vương quốc Anh có tên “UK Biobank”. Các đối tượng được đeo thiết bị theo dõi tập luyện trong một tuần và kết quả được các nhà nghiên cứu phân chia theo tần suất tập, thời điểm tập và kiểm tra hồ sơ khai tử trong tối đa bảy năm từ ngày tham gia nghiên cứu, đồng thời so sánh tương quan giữa thời điểm tập và tử vong – dẫn lại từ The Washington Post.
Phát hiện đáng chú ý nhất và ít gây ngạc nhiên nhất là những người thường xuyên hoạt động thể chất vừa phải (đứng dậy và di chuyển) hoặc mạnh mẽ (tương đương với đi bộ nhanh) đều sống lâu hơn những người rất ít khi tập thể dục, bất kể tập thời gian nào trong ngày. Nhưng nghiên cứu cũng phát hiện ra mối liên hệ tinh tế giữa tập thể dục buổi trưa và khả năng sống lâu hơn.
Những người tập trong khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 5 giờ (11-5) chiều hoặc trải dài cả ngày ít chết sớm vì bệnh tim hoặc các nguyên nhân khác (trừ ung thư) hơn những người tập thể dục trước 11 giờ sáng hoặc sau 5 giờ chiều.
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng khung giờ 11-5 trùng khớp với thời điểm trong ngày chúng ta ít bị lên cơn đau tim nhất. Lợi ích của việc tập thể dục trong khung giờ 11-5 đối với tuổi thọ thấy rõ nhất ở nam giới và người già. Tuy nhiên, nghiên cứu kết luận: “Nhìn chung, mọi hoạt động thể chất hàng ngày vào bất cứ thời điểm nào đều rất có lợi cho sức khỏe”.
Tập thể dục buổi sáng giúp giảm vòng eo
Với nhiều người trong chúng ta, tập thể dục buổi chiều vào những ngày làm việc là một thách thức lớn cả về thời gian lẫn sự thoải mái. Lợi ích của tập thể dục buổi chiều đối với họ là “hoang tưởng”. Nếu bạn thuộc số này cũng đừng lo. Một nghiên cứu mới về những con chuột khỏe mạnh trên máy chạy bộ nhỏ đã mang lại hy vọng giảm béo cho những người thích tập thể dục buổi sáng. Nghiên cứu được phát triển từ một nghiên cứu khác đầy tham vọng vào năm ngoái, trong đó các nhà nghiên cứu tại Viện Karolinska ở Stockholm (Thuỵ Điển) lập danh mục hầu hết biến động phân tử trong các mô của chuột, tùy vào thời điểm chúng chạy.
Họ ngạc nhiên khi nhận thấy những thay đổi đặc biệt rõ rệt trong mô mỡ của chuột chạy buổi sáng. Juleen Zierath, giáo sư sinh lý học tích hợp lâm sàng tại Viện Karolinska, một trong những tác giả chính của nghiên cứu nhận xét: “Chúng tôi không ngờ rằng chất béo lại bị ảnh hưởng nhiều như thế!”. Bà và các đồng tác giả dự đoán cơ và gan của động vật, giúp cung cấp năng lượng cho hoạt động thể chất chịu nhiều biến đổi phân tử nhất. Vì vậy, trong nghiên cứu mới sau đó, họ quyết định tập trung vào chất béo và cách thời gian tập thể dục thay đổi nó.
Họ cho những con chuột đực chạy một giờ liền trên máy chạy bộ nhỏ hoặc đứng trên cùng một máy chạy bộ để kiểm soát. Một số chạy vài giờ sau khi thức dậy, tương đương với tập buổi sáng ở con người. Những con khác chạy vài giờ vào khoảng thời gian động vật thường chậm lại và nghỉ ngơi. Một số chuột không được ăn trước khi tập luyện; số khác được ăn tuỳ thích. Nhóm nghiên cứu lấy máu và mô mỡ nhiều lần trong vài giờ sau khi chúng tập xong. Họ thấy mỡ trong máu nhiều hơn ở những con vật chạy vài giờ sau khi thức dậy.
Chất béo của chúng tiết ra nhiều axit béo (thành phần cơ bản của chất béo) hơn đáng kể vào máu và sẵn sàng sử dụng làm nhiên liệu cho cơ bắp. Các mô mỡ còn lại cho thấy các dấu hiệu sinh hóa, sinh nhiệt và hoạt động của ty thể tăng nhiều hơn so với mỡ từ những con chuột chạy buổi tối, cũng như hoạt động của một số gen liên quan đến chuyển hóa chất béo. Kết quả cho thấy, chỉ cần một buổi tập thể dục buổi sáng duy nhất cũng giúp đốt mỡ nhiều hơn so với cùng bài tập vào buổi tối.
Vậy thì nên tập thể dục lúc nào trong ngày?
Jeffrey Horowitz, giáo sư Đại học Michigan chuyên nghiên cứu về tập thể dục và trao đổi chất, nhận định: “Nghiên cứu mới đã xác định được một số tác dụng hấp dẫn của tập thể dục nhưng nó cũng làm phức tạp thêm câu hỏi: Nên tập thể dục vào thời điểm nào trong ngày? Nghiên cứu kết luận:
Tập thể dục buổi chiều sẽ tốt hơn nếu mục tiêu của chúng ta là kéo dài tuổi thọ và tập thể dục buổi sáng sẽ tốt hơn nếu chúng ta muốn thu hẹp vòng eo.
Trong các nghiên cứu về tuổi thọ đều chứng minh lợi ích của vận động thường xuyên, bất kể thời gian nào trong ngày. Tuy nhiên, sự gia tăng đốt chất béo trong tập thể dục buổi sáng dù nhỏ nhưng qua nhiều tháng, nhiều năm sẽ tích lũy thành lớn. Vì vậy, nếu bạn muốn đốt cháy nhiều chất béo hơn một chút sau mỗi lần tập luyện để giảm dần lượng mỡ tích trữ trong cơ thể, thì tập thể dục buổi sáng là chọn lựa. Nhưng nếu mục tiêu chính của bạn là sống lâu hơn thì hãy đứng dậy và tập vào buổi chiều. Nhưng quan trọng nhất cho sức khoẻ toàn diện vẫn là: chỉ cần đứng dậy và di chuyển, không kể sáng hay chiều.
