Tiểu bang Vàng (Golden State) California đã lao xuống chót bảng xếp hạng Tăng trưởng thu nhập cá nhân (Personal Income Growth) trong năm 2022.
Năm 2022, thu nhập ròng (net earning) sau thuế tăng nhiều nhất ở các tiểu bang Idaho, Texas, Nevada, Florida và Arkansas trong khi Golden State đội sổ: Thứ 50. Cuối tuần trước, Cơ quan Phân tích Kinh tế (Bureau of Economic Analysis-BEA) đã công bố báo cáo về tăng trưởng thu nhập cá nhân năm 2022 của tất cả các tiểu bang, nhưng báo cáo này hầu như không được giới truyền thông chú ý nhiều, trong khi nó xứng đáng được chú ý, ít nhất là tại California.
Thu nhập ròng năm ngoái tăng trưởng nhiều nhất ở các tiểu bang Idaho (12.5%), Texas (11.5%), Nevada (10.8%), Florida (10.7%), Arkansas (10.7%), North Carolina (10.4%) và Tennessee (10.2%).
BEA định nghĩa thu nhập ròng là tiền lương, phụ cấp lương và thu nhập của chủ sở hữu trừ đi các khoản khấu trừ bảo hiểm xã hội của chính phủ nhưng không tính tem phiếu thực phẩm (food stamp) và trợ cấp Medicaid.
Báo cáo của BEA thống kê sự chênh lệch về kinh tế giữa các tiểu bang (như New York và California) áp đặt lệnh phong tỏa nghiêm ngặt trong thời gian dài và những tiểu bang mở cửa lại sớm hơn (như Florida và Texas). Theo dự kiến, nhóm trước sẽ chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ hơn vào năm 2022 so với 2021 sau khi được “cởi trói”. Nhưng kỳ vọng này đã không xảy ra. Ngược lại, tăng trưởng thu nhập ở hầu hết các tiểu bang phong tỏa đều giảm xuống dưới mức trung bình quốc gia (8%).
California xếp cuối cùng (5%) trong khi Maryland (5.5%), Massachusetts (6.2%), Hawaii (6.2%) và New York (6.7%), thấp hơn đáng kể so với trung bình toàn quốc. Một lý do là dân số di cư trong thời kỳ đại dịch từ những nơi phong toả kéo dài đến những nơi ít hạn chế khiến lực lượng lao động giảm hơn nữa, đồng nghĩa với việc tiền mang về nhà ít hơn.
Các tiểu bang có mức tăng trưởng thu nhập lớn nhất trong năm 2022 cũng có lượng dân số lớn đổ vào từ các tiểu bang có mức thuế cao. Không có gì ngạc nhiên khi khai khoáng và khai thác dầu khí đóng góp đáng kể vào tăng trưởng thu nhập ở ba tiểu bang North Dakota, Wyoming và West Virginia. Nhưng hai khoản này chỉ chiếm 10% tăng trưởng của Texas (ngay cả khi trừ dầu khí, thu nhập của Texas vẫn tăng gấp đôi so với California!).
California không thể đổ lỗi sụt giảm thu nhập cho hiện tượng các công ty công nghệ tại Silicon Valley sa thải hàng loạt lao động. Dù thu nhập liên quan đến công nghệ thông tin (IT) giảm 3.5% ở California trong năm ngoái nhưng vẫn tăng 6.2% trên toàn quốc và tăng hai con số ở nhiều tiểu bang, kể cả Florida (tăng 18.5%), Texas (19.2%) và Idaho (26%)! California và Maryland là hai tiểu bang duy nhất có thu nhập từ IT giảm mạnh.
Đáng chú ý, Golden State còn chứng kiến tăng trưởng thu nhập thấp trong nhiều ngành nghề khác. Tăng trưởng lương thực và chỗ ở (7.1%) đứng vị trí áp chót trong cả nước và chưa bằng một nửa trung bình cả nước (15.5%). Thủ phạm có thể là một dự luật mà đảng Dân chủ thông qua vào năm ngoái để thành lập một hội đồng có quyền ấn định tiền lương và điều kiện làm việc tại các cửa hàng nhượng quyền kinh doanh thức ăn nhanh.
Người sử dụng lao động ở California cũng gặp nhiều khó khăn trong tuyển dụng vì rất nhiều lao động đã chuyển đến các tiểu bang có chi phí sinh hoạt và thuế thấp hơn. Nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ đi theo. Tờ Wall Street Journal kết luận: “Chúng tôi hiểu là nói thẳng về thực tế tiêu cực liên quan đến thu nhập và thịnh vượng của tiểu bang không thú vị bằng bản cáo trạng của Donald Trump, nhưng chúng tôi vẫn phải nói vì nó sẽ giúp người dân hiểu rõ hơn mô hình quản lý của tiểu bang nào tốt cho đa số và giúp tăng thu nhập của họ”. Dĩ nhiên, sự điều chỉnh phải có quá trình nên không thể có thay đổi trong một sớm một chiều.
