Dù không còn tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng trên toàn quốc, một biến thể phụ COVID-19 mới xuất hiện, mang tên Arcturus.
Arcturus lần đầu tiên được xác định ở Ấn Độ và hiện nay đã “có mặt” ở 29 quốc gia khác, trong đó có Mỹ.
Nhận thấy tầm quan trọng của những diễn biến mới ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, Dịch vụ truyền thông sắc tộc (Ethnic Media Services-EMS) tổ chức hội thảo qua Zoom vào ngày 28 Tháng Tư. Theo EMS, Tổ chức Y tế Thế giới lưu ý, biến thể Arcturus mới có protein tăng đột biến so với biến thể XBB.1.5, điều này có thể khiến nó dễ lây nhiễm và lây nhanh hơn. Các quan sát khác chỉ ra rằng, một triệu chứng của biến thể phụ mới là viêm kết mạc (conjunctivitis), còn được gọi là đau mắt đỏ (pink eye).
Ba trong số các chuyên gia hàng đầu của quốc gia về COVID-19 tham gia một cuộc họp, gồm Giáo sư, bác sĩ Robert Wachter – Chủ tịch, Khoa Y tại Đại học California, San Francisco; Giáo sư, bác sĩ William Schaffner – Chủ tịch, Khoa Y tế Dự phòng tại Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt, và Giáo sư Benjamin Neuman- Tiến sĩ Sinh học và Virus học, Trưởng Tổ hợp Nghiên cứu Sức khỏe Toàn cầu tại Đại học Texas A&M.
COVID-19 đã cướp đi sinh mạng của hơn 1 triệu người Mỹ, và ảnh hưởng tới 16 triệu người khác trên toàn quốc, kể từ khi nó xuất hiện lần đầu tiên cách đây ba năm. Trong số những “nạn nhân” của đại dịch, bị nhiễm COVID-19, có vợ của Giáo sư Wachter – nhà báo Katie Hafner. Giáo sư Wachter nhận định: “Tình hình COVID-19 ở thời điểm hiện tại tương đối nhẹ so với những gì chúng ta chứng kiến trong ba năm qua và đang ổn định đáng kể. Cứ sau vài tháng, một biến thể phụ mới lại xuất hiện và hoạt động mạnh hơn một chút, đó là lây nhiễm cho người và kháng lại khả năng miễn dịch. Nhưng nó không phải là công cụ thay đổi “cuộc chơi”. Các liệu pháp, thử nghiệm, các phương pháp điều trị mà chúng ta đã quen thuộc, đều hoạt động tốt trong 18 tháng qua.”
Các diễn giả cũng cân nhắc về triển vọng của những biện pháp có thể chống lại các biến thể mới và sự kết thúc của “Tình trạng khẩn cấp” về sức khỏe cộng đồng, điều này sẽ cắt đứt mạng lưới an toàn quan trọng cho hàng triệu người Mỹ và khiến các phương pháp điều trị như Paxlovid và Remdesivir trở nên thiếu hụt cho những bệnh nhân cần đến.
“COVID đã không biến mất, nó vẫn còn đó,” Giáo sư William Schaffner nói. “Chúng ta nên ý thức rằng ở Mỹ, hàng ngày vẫn có 200 đến 300 người chết vì COVID-19. Nhưng rõ ràng là khả năng miễn dịch dân số của chúng ta hiện nay an toàn hơn nhiều so với một năm trước.”
Giáo sư Schaffner tỏ ra lo ngại, rằng mọi người chưa thực sự tận dụng lợi thế của mũi vaccine tăng cường “bivalent booster”. Ông đưa ra con số, chỉ có 20% dân số và 47% người từ 65 tuổi trở lên đi chích mũi tăng cường này. “Chúng tôi đang mong đợi đến mùa thu, khi sẽ có thêm một loại vaccine tăng cường cập nhật khác, cùng với vaccine cúm, và có thể cả vaccine RSV, ít nhất là cho người cao niên,” ông nói. “Rồi xem, liệu mọi người có chịu đi chích thêm một, hai hay ba lần nữa hay không, nhất là dân số cao niên.”
Tại cuộc họp, ký giả Araceli Martinez đặt câu hỏi: “Tôi vừa phỏng vấn hai người ở Los Angeles, họ bị nhiễm COVID-19 mặc dù đã chích ngừa đầy đủ, nhưng họ không còn đeo khẩu trang và không áp dụng các biện pháp phòng ngừa nữa. Nếu đã chích ngừa COVID-19 từ đầu mùa đông rồi, thì khi nào chúng ta nên chích nữa? Và những biện pháp phòng ngừa nào nên tiếp tục thực hiện?”
Giáo sư Wachter cho biết, đúng là nhiều người đã có phần buông lơi biện pháp phòng ngừa và ít quan tâm đến việc kiểm soát lây nhiễm. Ông nói: “Nguy cơ xảy ra các phản ứng phụ khi chích ngừa, về cơ bản là zero. Lý do mà tôi được tăng sức mạnh là các bằng chứng cho thấy vaccine sẽ giúp tôi giảm khả năng bị nhiễm COVID-19 trong vài tháng tới. Và có bằng chứng khá rõ ràng rằng nó sẽ làm giảm khả năng bệnh nặng, nếu tôi có lỡ nhiễm COVID-19, cũng như giảm khả năng nhiễm bệnh kéo dài, trong sáu tháng tới, cho đến khi loại vaccine tăng cường mới ra đời. Vì lẽ đó, chúng ta cần giúp người dân hiểu rằng họ vẫn nên luôn phòng ngừa như đeo khẩu trang ở nơi công cộng, đông người và chích ngừa vaccine nhằm mang lại sự bảo vệ lâu dài theo thời gian.”
Ký giả Henrietta J. Burrounghs đưa ra thông tin: Có một nghiên cứu được thực hiện ở Đức chỉ ra rằng việc đeo khẩu trang sẽ giữ lại khí carbon dioxide và điều này gây ra rủi ro nghiêm trọng là làm cho bệnh nhân bệnh nặng hơn, cũng như các vấn đề về sinh nở. Rồi Burrounghs đặt ra câu hỏi, đã có thử nghiệm nào về vấn đề này chưa, kết quả ra sao?
Về biện pháp phòng tránh virus lây lan, là nhà virus học, Tiến sĩ Benjamin Neuman cho biết: “Biến thể Arcturus mới không giống Omicron, cũng như Omicron khác với Delta. Nếu bàn về việc đeo khẩu trang, tôi sẽ nói bao cao su giúp tránh thai, còn khẩu trang giúp ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm. Tất nhiên bạn cũng nghe rất nhiều tranh luận về việc này, nhưng điều đó không có nghĩa bao cao su hay khẩu trang không có tác dụng gì.”
Liên quan đến biện pháp phòng tránh là chích vaccine ngừa COVID-19, Tiến sĩ Neuman cho biết nguồn tài trợ cho một số loại vaccine mới bị hạn chế ở cấp quốc gia. “Rất tốn kém để sản xuất, thử nghiệm và tung ra một loại vaccine mới,” ông nói. “Ngoài ra, các ủy ban của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (US Food and Drug Administration – FDA) đang giải quyết những vấn đề tồn đọng liên quan đến vaccine. Nhưng Tháng Năm có lẽ là cơ hội sớm nhất mà hội đồng FDA có thể xem xét một loại vaccine mới, và nếu mọi chuyện thuận lợi với dữ liệu tốt, có khả năng Cơ quan Quản lý và Phòng ngừa dịch bệnh sẽ đưa ra phán quyết trong vòng một hoặc hai tuần tới, và giới thiệu cho mọi người.
Tiến sĩ Neuman cho rằng, mũi chích tăng cường mới không được cập nhật hoàn toàn, nhưng nó có tác dụng chống lại các biến thể hiện tại.
Biến thể phụ Arcturus mới, lần đầu tiên được xác định “có mặt” và lây lan mạnh ở Ấn Độ hồi Tháng Ba. Tại Hoa Kỳ, Arcturus hiện chiếm khoảng 6% trong số ca nhiễm COVID-19.
