Gia đình ông bà Vance Lee và Andy Le ở Houston (Texas, Mỹ) cùng ba người con (8, 13, 16 tuổi) đã ba lần về Việt Nam để giúp đỡ người nghèo.
Lần mới nhất là hôm 9 Tháng Bảy 2023, bà Vance Lee (38 tuổi) và người chồng Andy Le (40 tuổi) đã kết hợp với một chương trình có tên “Sát cánh cùng gia đình Việt” khánh thành một cây cầu mang tên Giác Ngộ ở xã Đông Hòa, huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang.
Cây cầu dài 23m, tải trọng hai tấn, có trị giá 200 triệu đồng, xây dựng bằng tiền tiết kiệm của bằng hữu và gia đình bà Vance Lee từ nay sẽ giúp hàng ngàn người dân ở đó đi lại đỡ vất vả. Bà Vance Lee nói với VnExpress: “Tôi bất ngờ khi có những cụ lớn tuổi nói cả đời chỉ có một ước mơ là đi ngang một cây cầu mới”.
Trong bảy năm, Vance Lee đã ba lần về Việt Nam và lần nào cũng mang theo toàn bộ số tiền vợ chồng bà tích góp được để chia sẻ khó khăn với người dân quê hương.
Lần thứ nhất là năm 2016, bà Vance Lee về Việt Nam lần đầu tiên sau nhiều năm xa cách (bà sang Mỹ cùng gia đình năm 3 tuổi) cùng với cô con gái nhỏ chưa đầy năm và mang theo $3,500. Chuyến đi là dịp bà thực hiện lời hứa trả ơn sau khi người chồng thất nghiệp đã lâu vừa có công việc trở lại.
Lần đầu tiên trở về, không biết ai cần giúp đỡ, cũng chẳng có đầu mối nào ở Việt Nam để liên lạc, hai mẹ con bà phải ngồi xe ôm đi khắp hang cùng ngõ hẻm ở Sài Gòn từ 10 giờ – 23 giờ để tìm những người già lang thang tặng tiền cho họ. Sau đó, hai mẹ con ra Đà Nẵng tặng sữa và tã cho các em ở một cô nhi viện.
Vất vả nhất là có lúc con gái bị sốt cao trên đường, khiến Vance Lee hoài nghi bản thân rằng có lẽ mình đang hành động ngốc nghếch. Nhưng rồi, ánh mắt của những người nghèo và những đứa trẻ mồ côi khi được hai mẹ con bà tặng quà và tiền, lại giúp bà lại thấy việc mình đang làm có ý nghĩa.
Kết thúc chuyến đi, cô con gái bé nhỏ chập chững những bước đầu tiên ở nơi người mẹ sanh ra, Vance Lee đem con trở về Mỹ trong sự chào đón của chồng và hai con trai.
Sinh ra và lớn lên ở Mỹ, cha mẹ người Việt lại mất sớm nên ông Andy Le không có ký ức về Việt Nam. Qua lời kể của vợ, ông hình dung quê cha đất tổ còn nhiều người nghèo khó cần giúp đỡ. Ông kể với VnExpress: “Vợ tôi nói con người sống phải có trước có sau, nếu người nào không nhớ cội nguồn, đã mất đi nửa phần trước”.
Ba năm sau (2019), gom góp được $6,000, Andy cùng các con về Việt Nam với vợ. Lần này, họ đồng hành cùng chương trình “Sát cánh cùng gia đình Việt”. Điểm dừng chân đầu tiên của gia đình họ là một ngôi trường ở Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai.
Họ đã tặng quà cho 300 em nhỏ, trong đó có những em đi bộ 3km đến nhận quà trên đôi chân trần. Nhiều em tóc cháy vàng vì phải giang nắng làm phụ ngoài đồng cùng cha mẹ.
Gói quà của gia đình họ ngoài đồ dùng học tập, dép, còn có kẹo, và ba người con của Vance Lee – Andy Le sửng sốt khi nhận ra có những em thú nhận chưa bao giờ từng ăn một viên kẹo. Đó là một trải nghiệm không thể quên với bọn trẻ nhà Vance Lee-Andy Le.
Sau đó, gia đình họ về Bến Tre, mất hơn 30 phút đi chân trần trên một con đường ruộng lầy lội, họ mới đến một căn nhà lá nằm heo hút, đơn độc cuối cánh đồng, nơi có một bé gái tên Kiều sống cùng cha mẹ nghèo, bị bệnh và hai đứa em.
Nhớ lại trải nghiệm đó, Vance Lee cho biết: “Các con của tôi đã khóc vì chưa bao giờ đi con đường đáng sợ đến vậy. Khi gặp Kiều, các con ám ảnh, không thể tin được người bạn bằng tuổi mình phải ngày ngày đi bộ qua con đường đó đến trường”.
Thương Kiều, gia đình bà và chương trình đã trợ giúp nhà bé Kiều một số tiền để họ mua đất và xây nhà mới ở gần đường lớn.
Chuyến đi lần hai về Việt Nam của gia đình Vance Lee – Andy Le kết thúc với buổi phẫu thuật mắt miễn phí cho 50 bệnh nhân lớn tuổi bị đục thủy tinh thể.
Lúc ban đầu, các cụ rất rụt rè, mãi tới khi Vance Lee đứng trước mặt họ, chân tình nói: “Con hứa sẽ không bao giờ ngừng cố gắng giúp đỡ những người khác trong hoàn cảnh tương tự. Con yêu các bác như cha mẹ của con” thì bỗng nhiên có một số cụ khóc, làm cả phòng và Vance Lee cũng khóc theo. Thay vì chỉ vẫy tay chào, bà đã đến ôm từng người và nói lời từ biệt họ.
Khi trở về nhà, ông Andy cảm ơn vợ vì thấy công việc mà họ đang làm vô cùng ý nghĩa.
Nhà báo Hồng Thúy của chương trình “Sát cánh cùng gia đình Việt” cho biết Vance Lee tìm đến chương trình năm 2019, ủng hộ $6,000 không một chút đắn đo.
Năm 2023, kế hoạch ban đầu của chương trình là giúp mổ mắt, xây nhà hoặc tặng quà cho trẻ mồ côi, nhưng rồi ý định xây một cây cầu giúp người dân ở vùng sâu nghèo khó đi lại đỡ vất vả của Vance Lee đã thuyết phục Thúy.
Nhiều tháng ròng, Vance Lee trăn trở tìm cách tiết kiệm và cuối cùng đành vận động thêm bạn bè và khách hàng ủng hộ để có được 200 triệu đồng xây cầu.
Điều đáng quý nhất của vợ chồng Vance Lee-Andy Le theo Hồng Thúy là họ không giàu nhưng vẫn tìm cách cho đi, với phương châm có bao nhiêu giúp bấy nhiêu trong khả năng.
Để có tiền về Việt Nam giúp người nghèo, mỗi tháng Vance – một thợ làm tóc và quản lý nhân công cho hai salon ở Houston, chỉ nghỉ làm có hai ngày. Bà cũng trích hai ngày lương mỗi tháng để vào tài khoản tiết kiệm dành cho Việt Nam.
Vance Lee trải lòng: “Tôi may mắn có cơ hội đi làm, chứ những người nghèo, người bệnh ở Việt Nam đến cơ hội để kiếm tiền cũng không có. Cứ nghĩ vậy là tôi lại có động lực cố gắng”.
