Cuộc bầu cử năm 2020 đã châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng dân chủ. Cử tri lo sợ sẽ lặp lại lần nữa vào năm 2024. Nhiều đảng viên Cộng hòa (GOP) đã ngớ ngẩn tự mâu thuẫn khi khẳng định rằng Trump 2024 chắc chắn đánh bại Biden nhưng cùng lúc lại tin rằng cuộc bầu cử tiếp theo vẫn bị “đánh cắp” – điều đó chẳng khác gì nói rằng chiến thắng của Trump 2024… là kết quả của một cuộc đánh cắp.
Hai đảng hai niềm tin khác nhau về bầu cử
Người Mỹ lo lắng sẽ có một cuộc khủng hoảng bầu cử khác vào năm 2024 vì hậu quả của năm 2020 chưa hết ám ảnh nền chính trị của quốc gia. Nhiều đảng viên GOP không công nhận chiến thắng năm 2020 của Tổng thống Joe Biden cho biết họ đã mất niềm tin vào hệ thống bầu cử và nghi ngờ người chiến thắng năm 2024 là kết quả của tiến trình bầu cử hợp pháp, trong khi đảng Dân chủ lo rằng GOP sẽ phản đối kết quả nếu ứng cử viên của họ thất bại.
Theo một cuộc thăm dò, gần 70% đảng viên GOP tin rằng Biden không thắng cử hợp pháp, bất chấp các cuộc điều tra của liên bang và tiểu bang, cũng như phán quyết của tòa án, đều không tìm thấy bằng chứng gian lận nào. Bản cáo trạng “âm mưu phá hoại kết quả bầu cử” của Trump giống như lời nhắc nhở là sự phân hoá chính trị trong năm 2020 vẫn là trọng tâm của cuộc tranh cử tổng thống 2024. Trump bị buộc tội vi phạm luật khi hợp tác với những người khác để tổ chức gian lận danh sách đại cử tri đoàn ở một số bang và cản trở công việc của Quốc hội trong việc xác nhận phiếu bầu. Ngày 3 Tháng Tám, Trump đã không nhận tội đối với bốn cáo buộc trong phiên điều trần tại tòa án liên bang ở Washington DC.
Sharon Erickson, một đảng viên GOP 69 tuổi sống tại thành phố Willmar, miền Trung tiểu bang Minnesota, nói: “Tôi chuẩn bị sẵn sàng đón nhận một cuộc bầu cử không trung thực vào năm 2024”. Như nhiều đảng viên GOP, bà khẳng định đảng Dân chủ đã thay đổi máy bỏ phiếu theo hướng có lợi cho họ, dù không có bằng chứng nào củng cố thuyết âm mưu nhảm nhí đó. “Khoảng 2 giờ sáng, tất cả kết quả bị thay đổi theo hướng có lợi cho đảng Dân chủ, và tôi không nghĩ đó là sự trùng hợp ngẫu nhiên – Erickson nhớ lại về đêm bầu cử – Nó đã được lên kế hoạch tốt, và tôi vẫn cảm thấy bị lừa dối với tư cách một cử tri Mỹ”.
Lý do thật sự là các lá phiếu gửi qua đường bưu điện được tính muộn trong quá trình kiểm phiếu đa phần nghiêng về phía đảng Dân chủ, nên đảng này thường đảo ngược kết quả trong chỉ vài giờ ngắn ngủi của đêm bầu cử sau khi bị GOP dẫn trước. Paul Brener, người ủng hộ Trump ở Fort Lee, New Jersey tin rằng các công tố đang cố gắng hình sự hóa các yêu cầu hợp pháp mà tổng thống khi đó đưa ra về việc liệu các lá phiếu có được đếm chính xác không.
Không có bằng chứng nào về “sai sót có hệ thống” trong việc đếm phiếu gửi qua thư được một số tiểu bang áp dụng trên diện rộng vì đại dịch Covid-19. Trong một cuộc thăm dò của CNN vào Tháng Bảy, một nửa số người được hỏi, với tỷ lệ gần bằng nhau của mỗi đảng, cho biết trong tương lai họ nghĩ rất có khả năng người của đảng kia sẽ lật đổ thành công cuộc bầu cử mà họ không giành chiến thắng.
Trong khi các cử tri nói chung, gồm cả cử tri độc lập, trả lời cuộc thăm dò rằng cuộc bầu cử năm 2020 đã diễn ra một cách công bằng, thì các đảng viên GOP lại phản đối dữ dội. Khoảng 69% đảng viên GOP trong cuộc thăm dò CNN vào tháng trước tin rằng Biden không giành chiến thắng một cách hợp pháp, gần bằng 68% trong cuộc thăm dò của Đại học Monmouth vào tháng Năm qua.
Wall Street Journal cho biết, trong khi tính chung cho người Mỹ, nhiều cuộc thăm dò cho thấy khoảng 60% nói Biden đã thắng một cách công bằng. Về cuộc bầu cử năm 2024, cuộc thăm dò của AP-NORC vào Tháng Sáu qua cho thấy chỉ có 44% người Mỹ tin tưởng kết quả sẽ được kiểm đếm chính xác.
2024 sẽ là cuộc bầu cử “un-American” nhất?
Michael Petraszko, một đảng viên Dân chủ 72 tuổi, cựu phi công ở Saline, Michigan phàn nàn là các đảng viên GOP nhấn mạnh “vô căn cứ” về cái gọi là “cuộc bầu cử bị đánh cắp” chỉ vì lý do họ không có đủ phiếu bầu hợp pháp để giành chiến thắng. Và họ có thể làm như thế lần nữa – ông nói – Họ phải làm những gì họ vẫn đang làm để duy trì quyền lực”.
Petraszko cho biết ông rất vui khi thấy Trump bị truy tố vì sự thật phải được phô bày và “tất cả những gì ông ta làm là dối trá”. Jason Hanley, 51 tuổi, đảng viên Dân chủ ở Miami cho biết ông nghĩ bản cáo trạng tại Washington là phù hợp. “Nếu không làm như thế, sẽ có một thông điệp sai là Trump có thể đứng trên luật pháp”.
Áp lực đè lên các cơ quan bầu cử địa phương
Nhiều quan chức bầu cử địa phương than phiền họ đã nhận được những lời đe dọa từ các đảng viên GOP tin rằng họ làm sai lệch kết quả bầu cử. Một số người từ chức, trong khi những người khác phát động chiến dịch giáo dục công chúng để giải thích công việc của họ. Trong khi chờ năm 2024, một số cuộc chiến đang diễn ra căng thẳng ở nhiều tiểu bang về quy tắc bầu cử, một dấu hiệu cho thấy nhiều người không cho rằng quy trình bỏ phiếu hiện tại là công bằng.
Tại North Dakota, một quan chức bầu cử vừa đệ đơn kiện, yêu cầu chặn việc kiểm những lá phiếu nhận được sau Ngày bầu cử (luật tiểu bang chỉ cho phép nếu chúng được đóng dấu bưu điện trước Ngày bầu cử). Các quan chức GOP cũng đệ đơn kiện để vô hiệu hóa luật bỏ phiếu qua thư tại Pennsylvania (luật này đã trở thành một vấn đề chính trị trong các cuộc bầu cử vào Tối cao Pháp viện tiểu bang năm nay).
Ở Arizona, một số nhà lập pháp GOP cố gắng thuyết phục các quan chức quận hạt không dùng máy đếm phiếu và mà kiểm phiếu bằng tay nhưng bị từ chối vì tốn kém. Những cuộc tranh chấp về bỏ phiếu cũng xảy ra ở nhiều tiểu bang trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, nhưng vẫn diễn ra tương đối suôn sẻ.
Tuy nhiên, phần mình, Bill Bretz, chủ tịch GOP tại quận hạt Westmoreland, phía Tây Pennsylvania thừa nhận ông không còn nghe nhiều về lo ngại gian lận bầu cử như trước, dù hai quan điểm trái chiều về ai là người chiến thắng năm 2020 chưa được giải quyết. “Thời gian đã lâu và chưa có một thuyết âm mưu nào xác thực cuộc bầu cử có gian lận” – ông nói và lưu ý là Trump từng phản đối phiếu gửi qua thư nhưng nó vẫn được tiến hành. Những lá phiếu đó được kiểm đếm muộn hơn phiếu bỏ trong Ngày bầu cử ở nhiều nơi và đã giúp Biden vượt qua Trump. Giờ đây, các quan chức GOP, gồm cả chính Trump, lại “quay đầu” và khuyến cáo GOP nên khuyến khích những người ủng hộ mình đi bỏ phiếu sớm và bỏ qua đường bưu điện!
